नयाँ दिल्लीमा वायु प्रदूषणको मात्रा अहिलेसम्मकै उच्च
भारतको राजधानी नयाँ दिल्लीमा वायु प्रदूषणको मात्रा झनै बढेको स्वास्थ्य एवम् मौसम क्षेत्रका अधिकारीहरुले जनाएका छन्।
१० मंसिर २०८१ सोमबार
- अहिले चर्चामा
- #ग्राहक विशेष
भारतको प्रदूषण चीनको भन्दा किन खतरनाक छ ?
भारत र चीन एसियाका दुई ठूला उदयमान शक्ति राष्ट्र हुन् तर यी दुवै देशका राजधानी भने चरम प्रदूषणबाट गुज्रिरहेका छन्।
प्रशासन जिम्मेवारीबाट भागेको आरोप
बढ्दो प्रदूषण रोक्नका लागि राज्य सरकारहरु असफल भएको र आफ्नो जिम्मेवारीबाट भागेको भारतको सर्वोच्च अदालतले आरोप लगाएको छ। प्रशासनहरु प्रदूषणको तह घटाउने ठोस कदम चाल्नेभन्दा पनि अनावश्यक प्रचारप्रसारमा मात्रै रमाइरहेको आरोप पनि देशको सर्वोच्च अदालतले लगाएको छ।
बोल्यो कि पोल्यो
धुलो, धुवाँ र प्रदूषणका कारण काठमाडौँमा मास्कले मुख छोप्नेको संख्या निरन्तर बढे तापनि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले ‘म प्रधानमन्त्री हुनुअगाडि काठमाडौँका आधा जनसंख्याले मास्क लाउँथे, अहिले कसैले लाउँदैनन्’ भन्दिए केही दिनअघिको एउटा कार्यक्रममा। त्यसबाट उत्पन्न विवाद सेलाउन नपाउँदै गत हप्ता उनले फेरि ‘(मास्क त लाएका हुन् तर प्रदूषण भएकोले होइन) मेरो रीस वा विरोध गर्न लाएका हुन्’ भने।
सवारीसाधनबाट धैरै प्रदूषण
काठमाडौं उपत्यकामा सबैभन्दा बढी वायुप्रदूषण यातायातका साधनका कारणबाट हुने गरेको छ। वन तथा वातावरण मन्त्रालयले गरेको अध्ययन अनुसार मानव स्वास्थ्यमा हानि पु¥याउने धुवाँ सवारीसाधनले फ्याँकिरहेका छन्। थोत्रा सवारीसाधनका कारण वायुप्रदूषण बढेको अध्ययनले देखाएको छ।
प्रदूषण कम गर्न सामूहिक प्रयासको खाँचो
परम्परागत इन्धनको प्रयोग, सवारी साधनको चाप, जथाभावी कृषि अवशेष जलाउने प्रचलन र निर्माण सामग्री एवं उद्योग कलकारखानाबाट निस्कने धुलो धुवाँको कारण बढ्दो वायु प्रदूषणबाट नेपालजस्ता कम विकसित राष्ट्रहरुमा स्वास्थ्यजन्य समस्या जटिल बन्दै गएको विज्ञहरुले औंल्याएका छन्।
ज्यानमारा वायु प्रदूषणः बर्सेनि ७० लाखको मृत्यु
‘वायु प्रदूषण शान्त, अदृश्य तथा भयानक घातक समस्या हो जसले विश्वभर हरेक वर्ष झण्डै ७० लाख मानिसको ज्यान दिइरहेको छ। यसबाट महिला, बालबालिका र गरिबी समुदायका मानिसलाई सबैभन्दा बढी असर पारिरहेको छ’ बोइडले भने।
पोखराको प्रदूषण नाप्न उपकरण राखिँदै
पोखरामा वायुको प्रदूषण मापन गरिने भएको छ। विभिन्न ठाउँमा उपकरण राखेर वायु प्रदूषणको अवस्था पत्ता लगाउने योजना प्रदेशको वातावरण मन्त्रालयले बनाएको छ।
इँटाभट्टाले फाल्ने धुवाँको ‘कुहिरो’मा जनता
सिरहा नगरपालिकाको पूर्व–दक्षिणमा पर्छ सुखचैना गाउँ। यो गाउँभन्दा पश्चिममा नवटोली (मुस्लिम बस्ती) र माडर गाउँ छन्। उत्तरमा नवटोली (धानुक टोल) र मुसहरी बस्ती। दक्षिणमा छ भारतीय सीमा। यही मानवबस्ती बीचमा अर्थात् सिरहा–१५ सुखचैना टोलमा सञ्चालित छ ऋषि इँटाभट्टा।
अस्तव्यस्त मन्थली : धुलाे उस्तै, फाेहाेर त्यस्तै (फाेटाेफिचर)
मन्थलीमा गर्मी बढेसँगै धुलो र प्रदूषणले नगरवासी हैरान हुन थालेका छन्। मन्थलीको सडकमा स्वच्छ हावा पाइएला भनेर कल्पना गर्नु बेकार छ यतिबेला।
उपत्यकामा गुड्ने आधाभन्दा धेरै सवारी प्रदूषण जाँचमा फेल
काठमाडौं उपत्यकामा गुड्ने आधा चार पांग्रे सवारीसाधन प्रदूषण जाँचमा फेल भएका छन्।
फेवातालको पानी : पिउन नमिल्ने, पौडिन मिल्ने
फेवातालको पानी पोहोरभन्दा केही सफा भएको छ। प्रयोगशालामा गरिएको परीक्षणले पानीमा हुने फोहोरपना घटेको देखाएको हो। तालको पानी सफा भए पनि पिउन भने अयोग्य नै छ। तर पानीमा पौडिन भने मिल्ने परीक्षणले देखाएको छ।
प्रदूषणले असर
हामी लामो समयदेखि प्रदूषणले ग्रसित छौं। सहरीकरण तथा भौतिक पूर्वाधार निर्माणका कारण निस्कने धुलोले वायुमण्डल प्रदूषित बनेको छ। उद्योग तथा कलकारखाना र सवारीसाधनबाट निस्कने धुवाँ वायु प्रदूषणका लागि झनै हानिकारक मानिन्छ।
निर्बाध गुड्छन् प्रदूषण जाँचमा फेल भएका सवारीसाधन (भिडियाे)
ट्राफिक महाशाखाको तथ्यांकअनुसार गत साउनदेखि फाुगन मसान्तसम्म १ हजार ४० वटा सवारीसाधन प्रदूषण जाँचमा फेल भएका थिए। प्रदूषण जाँचमा फेल भए पनि ती सवारीसाधन निर्बाध रुपमा राजधानीमा गुडिरहेका छन्। तर महाशाखाले भने सवारी जाँचमा फेल भएका त्यस्ता सवारीसाधानमाथि निगरानीका साथै कारबाही गरेको दाबी गरेको छ।
ऊबेला फूलको सुगन्ध, अहिले प्रदूषणको गन्ध
‘चैत–वैशाखको बेला जता गयो फूलको सुगन्धिलो बास्ना आइहाल्थ्यो, साँझपख हिँड्दा शरीरलाई निकै ‘रिलिफनेस’ मिलेको महसुस हुन्थ्यो,’ आइतबार नागरिककर्मीसँग कुरा गर्दै वनस्पतिविद् तीर्थवहादुर श्रेष्ठले भने, ‘अहिले कहाँ पाउनु फूलको सुगन्ध, जताततै प्रदूषणको दुर्गन्धै–दुर्गन्ध छ, यही दुर्गन्ध सहेर पनि केही वनस्पति उकुसमुकुस भएर फुलिरहेका छन्।’