घातक ‘घोप्टे संस्कृति’
आजको युग प्रविधिको हो। आज समाजका जो कोही पनि यसबाट टाढा रहन सक्दैनन्। त्यसमा पनि मोबाइल प्रविधिको बढ्दो उपयोगले सामाजिक व्यवहारलाई धेरै सहज बनाएको छ साथै यसले मानिसलाई एक्ल्याउँदै पनि गएको छ। यही विषयसँग सम्बन्धित छ– फबिङ।
७ वैशाख २०८१ शुक्रबार
बालमनोविज्ञान बदल्ने कथा
ठुला मान्छेभन्दा बालबालिका संवेदनशील हुने भएकाले उनीहरूलाई दुःख–पीडाका कथा सुनाउनुहुँदैन। कथाका कारण उनीहरू दुःखी हुन्छन्। डरलाग्दा घटना भएका कथा पनि सुनाउनुहुँदैन। यस्ता कथाले उनीहरूलाई डरपोक बनाउँछ।
भिडको मनोविज्ञान
संसारका ५ प्रतिशत मानिसले ९५ प्रतिशत मानिसलाई भेडो बनाइरहेका छन्। कुनै न कुनै रूपमा उनीहरूमाथि शासन गरिरहेका छन्।
भिड, मनोविज्ञान र नेतृत्व
भिड मनोविज्ञानमा क्षणिकतावाद हावी भएको हुन्छ। त्यो दिगो र स्थायी हुँदैन।
मतदानको मनोविज्ञान
यहाँ प्रस्तुत चित्रमा एउटा पुरुषले एक जना वृद्ध व्यक्तिलाई तानेर बचाउन खोजिरहेको देखिन्छ। उसले यस संकटपूर्ण घडीमा पत्नी बचाउन कुनै प्रयत्न गरेको छैन, न त उसले आफ्नो बालख सन्तानलाई नै समाउने प्रयास गरिरहेको छ। उसले त वृद्ध पितालाई जोगाउन खोजिरहेको छ।
भौतिक उपस्थितिमै विद्यालय खोल्ने तयारी
काठमाडौं जिल्ला प्रमुख कार्यालयले कोभिडको अवस्था मूल्यांकन गर्दै नगर शिक्षा समीतिको निर्णयबाट अगामी असोज १ गतेदेखि विद्यालय खोल्ने निर्णय गरेसँगै काठमाडौं जिल्लाका विद्यालय, विद्यार्थी, अभिभावक तथा शिक्षा विभाग विद्यालय खोलाउने तयारीमा जुटेका छन्।
आशा, निराशा र अर्थहीनता
सामाजिक मनोविज्ञान उदेकलाग्दो किसिमले विभाजित हुने गर्छ । यसरी विभाजित हुँदा सकारात्मक विचार र टिप्पणी भन्दा नकारात्मक संवेग बलियो भएर अगाडि बढ्छ जसले गर्दा धेरै मानिसका जीवनरूपी आशा निराशामा परिणत हुन्छ । क्रमशः निराशाले कुनै पनि कुराको सान्दर्भिकता समाप्त हुने खतरा बढ्दै जाँदा अर्थहीनताको भूमरीमा देश र जनता, समाज र प्रणाली रुमलिएको हुन्छ ।
‘चिन्ताले कहिल्यै हिजोको दुःख मेट्दैन, आजको आनन्द समाप्त गरिदिन्छ’
कोरोना रोगको त्रासभन्दा पनि भोक, शोक र अभावको चिन्ताले सामाजिक मनोविज्ञान ज्यादा प्रभावित भएकाले घरबन्दीको वर्तमान समयमा सरदर दैनिक १५ देखि २० जनाले आत्महत्या गरिरहेको कहालीलाग्दो तथ्यांक छ ।
किशोरकिशोरी के चाहन्छन्, अभिभावकले कसरी सम्बोधन गर्ने?
उनीहरूले बढी समय आफ्नै बारेमा सोच्ने, धेरै ऐना हेर्ने, आफ्नो अनुहार र छालाबारे बढी संवेदनशील हुने गरेको पाइन्छ ।
अफवाहको समाज मनोविज्ञान
कोभिड–१९ ले विश्व त्रासित मात्र वनेको छैन करिव १ लाख ६० हजार भन्दा वढि व्यक्तिको मृत्यु भएको छ भने २३ लाख ३० हजार भन्दा वढि व्यक्तिरु महामारीसंग जीवन र मरणको युद्ध लडिरहेका छन। विकसित राष्ट्रमा भएको मानव क्षतिले प्रमाणित गरेको छ कि समृद्धि, सम्पत्ति र वैज्ञानिक आविष्कारले मात्र प्रकृति माथी विजय पाउन सम्भव रहेनछ।
कोरोना भाइरस, नर्सिङ पेशा र स्वास्थ्यकर्मीको मानसिक स्वास्थ्य
कोरोना भाइरसको महामारीमा ४ लाख भन्दा बढी निको भएर घर फर्केका छन्। १७ लाख भन्दा बढी प्रभावित छन्। र १ लाख भन्दा बढीले ज्यान गुमाएका छन्।
अटिजमको समस्या र अभिभावकत्व तनाव
विश्व अटिज्म जनचेतना दिवस पहिलो पटक २००८ देखि मनाउन थालिएको थियो। नोभेम्बर १, २००७ मा, संयुक्त राष्ट्र संघ (यूएन) ले प्रत्येक वर्ष एक दिनलाई विश्व अटिज्म दिवसको रूपमा तोक्न भन्यो।
मानसिक चिन्ता होइन आत्मबल बढाउँ
तपाईलाई विश्वव्यापीरूपमा फैलिएको कोभिड–१९ ले कतिको त्रसित बनाएको छ ? हामीमध्ये जो कसैलाई पनि आफू, आफ्नो परिवार वा आफन्तलाई रोग लागिहाल्ने हो कि भन्ने चिन्ता हुनु स्वभाविक हो।
_20200321090827-480x320-wm.jpg)
अमूर्त चित्रमा मानव मनोविज्ञान
घरको सबैभन्दा माथिल्लो तलामा पुग्नेबित्तिकै भित्तामा झुन्डाइएका क्यानभासमा तरल पदार्थ सलल बगिरहेझैँ लाग्छ।
किन बढ्दैछ बाल आत्महत्या ?
सामान्यतया परिपक्व हुनुभन्दा अगाडिको अवस्थालाई बाल्यावस्था भनिन्छ। नेपालको मौजुदा कानुनअनुसार १८ वर्ष नपुगेका नाबालिगलाई बालबालिका भनिन्छ। पूर्ण रूपमा शारीरिक र मानसिक विकास भइनसक्ने यो उमेरमा दुरगामी प्रभाव पार्ने निर्णय गर्न असमर्थ हुने भएकाले उनीहरूसँग सम्बन्धित कामका लागि संरक्षकको निर्णयलाई मात्र मान्यता दिने गरिन्छ भने उनीहरूबाट भएका गल्ती वा अपराधमा पनि वयस्क नागरिकलाई जस्तो दण्डसजाय गरिँदैन। यसो गर्नाको कारण उनीहरूको अपरिपक्व मानसिक अवस्था नै हो।