इस्लाम समुदायले एक महिनासम्मको रमजान पर्वको उपवास समापन गरेको भोलिपल्ट मनाइने खुशीयालीको चाड हो-ईद। ईदको अर्थ नै खुशीयाली हो, र रमजान सम्पन्न भएको उपलक्ष्यमा मनाइने भएकाले यसलाई ईदुल फित्र पनि भनिन्छ। यो पर्वमा विपन्न, अशक्त, टुहुरा र असहायलाई दान दिएर खुशीयालीमा सहभागी गराउने परम्परा छ। 

अरबी पात्रोअनुसार एक महिनाको उपवासपछि चन्द्रमाको दर्शन गरेर रमजान समापन हुन्छ, र भोलिपल्ट ईद मनाइन्छ। सोही रात देखिने चन्द्रमालाई ‘ईदको चाँद’ भनिन्छ। चन्द्रमा नदेखिएसम्म पर्व जारी रहने नियम छ। इस्लाम धर्मावलम्बीले यो दिन नयाँ लुगा लगाउने, आफन्त भेट्ने, उपहार साटासाट गर्ने र मीठो खाना खाने गर्छन्। रमजानमा दिनभर उपवास बस्ने, कम बोल्ने, झूट नबोल्ने, ईर्ष्या र लोभ नगर्ने, अरूलाई हानि नपुर्‍याउने र कुरान पाठ गर्ने प्रचलन छ।  

रमजान महिनालाई तीन भागमा विभाजन गरिन्छ, जसमध्ये तेस्रो भागलाई विशेष महत्त्व दिइन्छ। यो भागमा १० दिनसम्म समाजका एक व्यक्तिले नजिकको मस्जिदमा बसी धार्मिक पाठ गर्छन्। नित्यकर्मबाहेक बाहिर ननिस्कने यो परम्परा समाजमा आउन सक्ने विपत्ति हटाउन र मानवताको उद्देश्यले गरिन्छ। ईदगाहमा सामूहिक पाठपछि मृतकको सम्झनामा करबलामा नवाज पढ्ने चलन छ।

गरिब मुस्लिमलाई दिइने दानलाई ‘फित्र’ भनिन्छ। मौलाना मिर्जा अन्सारीका अनुसार, घरमुलीले परिवारको प्रत्येक सदस्यका तर्फबाट २ किलो ४५ ग्राम गहुँ वा सोबराबरको नगद वा सामान दान गर्नुपर्छ। इस्लामका पाँच मुख्य स्तम्भ-हज, जकात, नमाज, कुरबानी र रमजानमध्ये रमजान पनि एक हो। यो पर्व धार्मिक निष्ठासाथ मनाइन्छ र दिनमा पाँच पटक नमाज पढिन्छ। 

ईदुल फित्रमा मुस्लिम महिलाको विशेष सहभागिता
ईदुल फित्रको दिन सोमबार जिल्लाका विभिन्न ईदगाह र मस्जिदमा मुस्लिम समुदायले सामूहिक नवाज पाठ गरी हर्षोल्लाससाथ पर्व मनाए। एकअर्कालाई शुभकामना साट्दै उनीहरूले देशमा शान्ति, सुरक्षा र अमनचयनको कामना गरे। कपिलवस्तुका विभिन्न मस्जिदमा मुस्लिम महिलाले सामूहिक नवाज पाठ गरे। एक महिनाको रमजान रोजा समापनपछि तौलिहवाका दुई मस्जिद, अभिराव, नन्दनगर, कृष्णनगरलगायत जिल्लाका १० पालिकाका मस्जिदमा विशेष नवाज पढियो। मस्जिदमा नवाज पढ्न पाउँदा महिलाहरूले खुशी व्यक्त गरे।  

कपिलवस्तु नगरपालिका–१ नयाँटोलकी रबिया निशाले बिहान आफन्तसँगै छोटकी तौलिहवाको ‘ईमाम अहमद बिन हम्बल मस्जिद’मा पुगेर नवाज पाठ गरिन्। रमजानमा घरमै दिनको पाँच पटक नमाज पढ्ने उनले परिवारसहित मस्जिद पुगेकी थिइन्। बुर्का लगाएर गएकी उनले एक घण्टासम्म महिलाहरूसँगै पाठ गरिन्। ‘ईदमा परिवार र आफन्तसँग मस्जिदमा सामूहिक नवाज पढ्दा खुशी लाग्छ, छुट्टै आनन्द मिल्छ र अल्लाहको बरकत पाइन्छ जस्तो लाग्छ,’ मस्जिदबाट फर्किंदै उनले भनिन्।  

त्यस्तै, कपिलवस्तु नगरपालिकाकी साकिरा खातुन बिहान ८ बजेको सामूहिक नवाज अघि नै छोटकी तौलिहवाको मस्जिद पुगिन्। आफन्तसँगै नवाज पाठ गरेकी उनले ईदमा मस्जिदमा पाठ गर्न पाउँदा रमाइलो लाग्ने बताइन्। त्यहाँ ३०० भन्दा बढी महिलाले सामूहिक नवाज पढे। मस्जिदमा पुरुष र महिलालाई छुट्याउन टेन्टको पर्दा प्रयोग गरिएको थियो। हदिफ समुदायका महिलाले रमजानमा पुरुषसरह रोजा बस्ने र ईदगाह वा मस्जिदमा नवाज पढ्ने अधिकार पाएको मौलाना मोहम्मद मुस्तफा मदनीले बताए। देशमा अशान्ति बढिरहेकोमा चिन्ता व्यक्त गर्दै उनले शान्तिको कामना गरिएको जनाए।  

कृष्णनगर, भैसकुण्डा, नन्दनगर, अभिरावलगायतका ईदगाहमा पनि महिलाले सामूहिक नवाज पाठ गरे। तर, सुन्नत समुदायका पुरुषले मात्र ईदगाहमा नवाज पढे। कपिलवस्तु–१ बसपार्क छेउको ईदगाहमा नुर मोहम्मद खालिदले शान्ति, स्थिरता र आर्थिक विकासको कामना गरेको बताए। ‘यो महान पर्वमा सबैले खुशीयाली बाँड्न चाहन्छौँ, देशभर राम्रो होस् भन्ने चाहेका छौँ,’ उनले भने।

जनप्रतिनिधि र नेताहरूको शुभकामना
ईदमा जनप्रतिनिधि र राजनीतिक दलका नेता शुभकामना दिन ईदगाह पुगे। कांग्रेस, एमाले र जनता समाजवादी पार्टीका नेताहरू तौलिहवाको बसपार्क छेउको ईदगाहमा पुगेका थिए। कांग्रेस सांसद सुरेन्द्रराज आचार्य, लुम्बिनी प्रदेश सदस्य सुधार पाण्डेयलगायतले शुभकामना दिए। त्यहाँ १५०० भन्दा बढी मुस्लिमले सामूहिक नवाज पढे। मुस्लिम अगुवा रउफ अहमदले नेताहरूले ईदगाहमै शुभकामना दिएकोमा खुशी व्यक्त गर्दै हकअधिकारका लागि साथ दिन आग्रह गरे। सरकारले ईदमा सार्वजनिक बिदा दिएकोमा उनले प्रशंसा गरे।