विज्ञानले भन्छ: आफ्नो पादको दुर्गन्ध सुँघ्नु मस्तिष्कका लागि फाइदाजनक हुन सक्छ। फूलको बास्ना सँगै आफ्नै पादको गन्ध पनि नछोड्न वैज्ञानिकहरूले सुझाव दिएका छन्।

यो सुन्दा तपाईंलाई अचम्म लाग्ला, तर अमेरिकाको जोन्स हप्किन्स विश्वविद्यालयका वैज्ञानिकहरूले नयाँ कुरा पत्ता लगाएका छन्। जसअनुसार पादमा पाइने सडेको अण्डाजस्तो बास्ना आउने ग्यास (हाइड्रोजन सल्फाइड) को सानो मात्राले अल्जाइमर रोगबाट मस्तिष्कलाई बचाउन सक्छ।

जोन्स हप्किन्सका अनुसन्धानकर्ताहरूले राष्ट्रिय विज्ञान प्रतिष्ठानको कार्य वृत्तमा प्रकाशित अध्ययनमा ठुलो मात्रामा यो ग्यास विष हुने भए पनि एकदम थोरै मात्राले ठुलो फाइदा दिने दाबी गरेका छन्।

‘हाम्रो नयाँ अनुसन्धानले देखाउँछ कि यो ग्यासले बुढ्यौली र अल्जाइमरजस्ता रोगसँग प्रत्यक्ष जोडिएको छ,’ अध्ययनकी प्रमुख वैज्ञानिक बिन्दु पलले भनेकी छिन्।

हाम्रो शरीरले आफैँ यो ग्यास थोरै-थोरै बनाउँछ। यो ग्यासले मस्तिष्कका कोषहरूबिच सन्देश लैजाने कामलाई सहज बनाउँछ। उमेर बढ्दै जाँदा यो ग्यासको मात्रा घट्छ। अल्जाइमरका बिरामीमा त यो झन् कम हुन्छ।

‘यहाँ, उही विधि प्रयोग गरेर, हामी अब एडी मस्तिष्कमा सल्फहाइड्रेसनमा कमी आएको पुष्टि गर्छौँ,’ सहयोगी मिलोसफिलिपोभिकले भनेका छन्।

अध्ययनका लागि वैज्ञानिकहरूले अल्जाइमर रोग लागेजस्तो बनाइएका मुसालाई यो ग्यास बोकेर बिस्तारै छोड्ने खोप दिए। १२ हप्तापछि सामान्य मुसाभन्दा ती मुसाको स्मरण शक्ति र हिँडडुल गर्ने क्षमता ५० प्रतिशतसम्म सुध्रिएको पाइयो। उनीहरूले ठाउँ राम्ररी सम्झन्थे र बढी चलायमान देखिन्थे।

‘परिणामले देखायो – यो ग्यास दिएर अल्जाइमरका लक्षणहरूलाई उल्टाउन सकिन्छ,’ जोन्स हप्किन्सको प्रेस विज्ञप्तिमा लेखिएको छ।

यो ग्यासको कमी हुँदा मस्तिष्कको एउटा इन्जाइम (ग्लाइकोजेन सिन्थेज बीटा) अर्को प्रोटिन (टाउ) सँग अनावश्यक रूपमा टाँसिन्छ। त्यसले मस्तिष्कका नशाहरूमा गाँठा बनाउँछ, सन्देश बन्द हुन्छ र कोषहरू मर्छन् – जुन अल्जाइमरको मुख्य कारण हो।

‘यो ग्यासले त्यही गाँठो बन्न दिँदैन,’ वैज्ञानिकहरूले भनेका छन्।

‘घटनाहरूको यो शृंखलालाई बुझ्न हाइड्रोजन सल्फाइडले रोक्न सक्ने यस्ता अन्तरक्रियाका लागि उपचार डिजाइन गर्न महत्त्वपूर्ण छ,’ अध्ययनका पहिलो लेखक डेनियल जियोभिनाजोले भनेका छन्।

‘यस अध्ययनमा प्रयोग गरिएको यौगिकले त्यसै गर्छ र हाइड्रोजन सल्फाइडको मस्तिष्क स्तर सच्याएर अल्जाइमरका केही पक्षहरू उल्टाउन सकिन्छ भनेर देखाउँछ,’ सहयोगी म्याट ह्वाइटम्यानले भनेका छन्। एजेन्सीको सहयोगमा