भारतीय भन्सारले थाइल्यान्डबाट आएका एक यात्रुबाट लुप्तप्राय वन्यजन्तु जफत गरेको छ। जफत गरिएका वन्यजन्तुमा छेपारो, सनबर्ड, रूखमा चढ्ने पोसमसहित करिब सय जीवजन्तु छन्।
भन्सारका अनुसार दुई ट्यारान्टुला र कछुवा बोकेका यात्रुले मुम्बई आइपुग्दा ‘घबराहटका संकेत देखाएका थिए’। जुनमा थाइल्यान्डबाट आएका विषालु भाइपर तस्करी गर्न खोज्ने एक यात्रुलाई रोकेपछि यो जफत भएको हो। मुम्बई विमानस्थलका भन्सार अधिकारीहरूले थाइल्याण्डबाट आएका एक यात्रुबाट लोपोन्मुख वन्यजन्तु जफत गरेका हुन्।
जफत गरिएका वन्यजन्तुमा इगुआना, किन्काजौ (हनी बियर–मेक्सिकोको वर्षावनको सानो रेकुनजस्तो जनावर), र अस्ट्रेलियाको ग्लाइडिङ पोसम, छ ‘सुगर ग्लाइडर’ छन्। भन्सारले जारी गरेको तस्बिरमा छ सुगर ग्लाइडर टोकरीमा बसेको र छेपारोले भरिएको बक्स देखिन्छ।
‘एक ठूलो कारबाहीमा भन्सारले भारतीय नागरिकलाई रोके, जसले धेरै जीवित र मृत वन्यजन्तु प्रजाति जफत गर्यो, तीमध्ये केही वन्यजन्तु संरक्षण कानूनअन्तर्गत संरक्षित छन्,’ वित्त मन्त्रालयले सोमबार राति विज्ञप्तिमा भन्यो। वन्यजन्तु व्यापार नियन्त्रण गर्ने ट्राफिकले मंगलबार विदेशी पाल्तु जनावरको व्यापारले तस्करी बढाएको ‘चिन्ताजनक’ चेतावनी दियो।
पछिल्लो साढे तीन वर्षमा थाइल्यान्ड–भारत हवाई मार्गमा सात हजारभन्दा बढी जीवित र मृत जनावर जफत भएका छन्। मुम्बई विमानस्थलका भन्सार सुन, नगद, गाँजा जफत गर्न अभ्यस्त छन्, तर हालै वन्यजन्तु जफतका घटना बढेका छन्।
जुनमा थाइल्यान्डबाट आएका एक भारतीयबाट दर्जनौं सर्प र कछुवा जफत भए। तीमध्ये स्पाइडर–टेल्ड हन्र्ड भाइपर, सन् २००६ मा वर्णन गरिएको विषालु प्रजाति, आइयुसिएनले ‘लुप्तप्रायको नजिक’ वर्गीकृत गरेको छ।
ट्राफिकको विश्लेषणले थाइल्यान्डबाट तस्करी भएका घटनाको ८० प्रतिशतभन्दा बढी भारतमा अवरुद्ध भएको देखाउँछ।
‘भारत आउने मार्गमा वन्यजन्तुको साप्ताहिक खोज र विविधता चिन्ताजनक छ,’ ट्राफिकको दक्षिणपूर्वी एसियाका निर्देशक कनिथा कृष्णसामीले भने, ‘पक्राउ परेकामध्ये धेरै जीवित थिए, जसले विदेशी पाल्तु जनावरको मागले व्यापार चलाइरहेको देखाउँछ।’
फेब्रुअरीमा मुम्बई विमानस्थलमा इन्डोनेसिया, मलेसिया, थाइल्यान्डको जंगलमा पाइने सानो बाँदर, पाँच सियामाङ गिब्बनसहित एक तस्कर पक्राउ परे।
भन्सारका अनुसार आइयुसिएनले लुप्तप्राय सूचीमा राखेका ती साना जीव यात्रुको ट्रली ब्यागमा प्लास्टिक क्रेटमा ‘लुकाइएका’ थिए। नोभेम्बरमा १२ कछुवाको जीवित कार्गो बोकेका एक यात्रु पक्राउ परे। एएफपी
प्रकाशित: २७ जेष्ठ २०८२ १३:३२ मंगलबार
