सर्लाहीमा सञ्चालनमा रहेका सबै चिनी उद्योगहरू बन्द भएका छन्। उखु अभावका कारण जिल्लाकै सबैभन्दा ठूलो मानिने ‘इन्दु शंकर चिनी उद्योग’ समेत ठप्प भएको छ।

गत मंसिर २७ गतेबाट सुरु भएको चालु क्रसिङ सिजनमा इन्दु शंकर चिनी उद्योगले ३० लाख ५२ हजार ७९२ क्विन्टल उखु क्रसिङ गरिसकेको थियो। तर, उद्योगले लक्ष्यअनुसार ३५ लाख क्विन्टल उखु प्रशोधन गर्ने योजना बनाए पनि पर्याप्त उखु नपुगेपछि उत्पादन रोकिएको उखु प्रवन्धक योगनारायण रजकले जानकारी दिए।

उद्योग बन्द भए पनि किसानलाई भुक्तानी दिने प्रक्रिया जारी रहेको उनले बताए। उनका अनुसार आगामी एकदेखि दुई हप्ताभित्र सबै रकम भुक्तानी गरिनेछ।

सबै मिल बन्द, किसान निराश

इन्दु शंकर चिनी उद्योग बन्द भएसँगै यस वर्षको क्रसिङ सिजनमा सञ्चालनमा रहेका सबै चिनी मिलहरू बन्द भएका छन्। यसअघि नै महालक्ष्मी चिनी उद्योग बगदह र अन्नपूर्ण चिनी उद्योग धनकौलले उत्पादन बन्द गरिसकेका थिए।

महालक्ष्मी चिनी उद्योगले १३ लाख ८० हजार १०४ क्विन्टल र अन्नपूर्ण चिनी उद्योगले ९ लाख २१ हजार क्विन्टल उखु क्रसिङ गरिसकेका छन्। यी उद्योगहरूले पनि किसानको बाँकी भुक्तानी चाँडै गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।

तर, किसानहरू भने उखु खेतीबाट फाइदा नहुने अवस्था आउन थालेको भन्दै निराश छन्। उत्पादन लागतअनुसार मूल्य नपाइने गुनासो गर्दै उनीहरूले विस्तारै उखु खेती घटाउन थालेका छन्।

‘सरकारले मूल्य निर्धारण गर्दा किसानको आवाज कहिल्यै सुन्दैन,’ उखु उत्पादक महासंघ नेपालका अध्यक्ष कपिलमुनि मैनाली भन्छन्।

सर्लाहीसँग सीमा जोडिएको भारतको बिहार राज्यको सीतामढी जिल्लास्थित ‘रिगा चिनी मिल’ यस सिजनदेखि पुनः सञ्चालनमा आएको छ।

केही वर्षदेखि बन्द रहेको उक्त मिल सञ्चालनमा आएपछि भारतीय किसानहरूले त्यतै उखु बिक्री गर्न थालेका छन्। यसले नेपाली चिनी उद्योगहरूलाई परनिर्भर रहन बाध्य बनाएको उद्योगीहरूको बुझाइ छ। सर्लाहीका चिनी मिलहरूले भारतबाट लाखौँ क्विन्टल उखु आयात गर्दै आएका थिए।