मेडिकल व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंको राजनीतिक अभियानबाट भारत सरकारले आफूलाई टाढा राखेको बताएको छ। प्रसाईं क्यान्सर उपचार गर्न भन्दै केही हप्ताअघि दिल्ली पुगेका थिए। यो उनको पछिल्लो केही हप्तामा दोस्रो भारत भ्रमण थियो। सो पश्चात् भारत सरकारले आफू प्रसाईंको राजनीतिक अभियानबाट दृढतापूर्वक टाढा राखेको स्पष्ट पारेको हो।

भारतीय सञ्चारमाध्यम एनडीटीभीमा प्रकाशित समाचारका अनुसार प्रसाईंले आफ्नो भ्रमणलाई नेपालको राजतन्त्र र हिन्दू राज्य पुनर्स्थापित गर्ने अभियानको लागि 'भारतीय नेताहरूसँग सम्पर्क गर्ने र नैतिक समर्थन प्राप्त गर्ने प्रयास' को रूपमा सार्वजनिक रूपमा चित्रण गरेका थिए।

यद्यपि, भारतीय अधिकारीहरूले उनको गतिविधिमा दिल्लीको कुनै संलग्नता वा चासो नभएकोमा जोड दिएका छन्।

कूटनीतिक तथा सुरक्षा स्रोतहरूका अनुसार भारतीय अधिकारीहरूले प्रसाईंको राजनीतिक सक्रियतालाई नेपालको निर्वाचित सरकारसँग स्थिर सम्बन्ध कायम राख्ने र आन्तरिक मामिलामा हस्तक्षेपको कुनै पनि धारणाबाट बच्ने कुरामा राष्ट्र केन्द्रित भएको समयमा अनावश्यक ध्यान भंगको रूपमा हेर्छन्।

'भारतीय अधिकारीहरूले दुर्गा प्रसाईंलाई भारतमा रहँदा राजनीतिक गतिविधि नगर्न र भारतीय समर्थनको भ्रामक दाबी नगर्न चेतावनी दिएका छन्,' यस मामिलासँग परिचित एक अधिकारीले एनडीटीभीलाई बताए।

स्रोतले थप्यो कि यस भ्रमणका क्रममा प्रसाईं वा उनका छोराले कुनै पनि भारतीय सरकार वा पार्टीका प्रतिनिधिसँग सुरक्षित बैठकहरू गरेका थिएनन्, जुन विगतका हप्ताहरूमा भएका असफल प्रयासहरूलाई प्रतिविम्बित गर्दछ।

प्रसाईंले आगामी म‌ंसिर ७ मा काठमाडौंमा राजतन्त्र समर्थकको ठूलो र्‍यालीको आह्वान गरेका छन्। यसपछि सडक अवरोध र सामूहिक प्रदर्शनहरू सहितको राष्ट्रव्यापी अभियान चलाइने उनले घोषणा गरेका छन्।

राष्ट्रवादी र गणतन्त्र विरोधी बयानबाजीले भरिएका उनका भाषणहरूले राजतन्त्रवादी वृत्तहरूबाट उत्कट समर्थन र मुख्यधाराका दलहरूबाट निन्दा दुवै पाएको समाचारमा उल्लेख छ।

प्रसाईंले भारतीय सहानुभूतिको दाबी गरेकोमा दिल्लीका अधिकारीहरू चिढिएको बताइएको छ।

'प्रसाईंको राजनीतिसँग भारतको प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष कुनै सम्बन्ध छैन,' नेपालसँग कूटनीतिक सम्बन्धमा संलग्न एक वरिष्ठ अधिकारीले भने, 'उनी एक आन्तरिक राजनीतिक पात्र हुन्... उनका गतिविधिहरूलाई भारतबाट कुनै समर्थन छैन।'

अधिकारीहरूले दोहोर्‍याएअनुसार दिल्लीको नेपाल नीति हस्तक्षेप नगर्ने कुरामा आधारित छ, जसले नेपालका लोकतान्त्रिक संस्थाहरूसँगको संलग्नतालाई प्राथमिकता दिन्छ, सीमान्त आन्दोलनहरू भन्दा।

नेपालमा प्रसाईंको र्‍यालीहरू हिंसा र गिरफ्तारीमा परेका छन्। दुवै राजधानीका विश्लेषकहरू भन्छन् कि भारतीय समर्थनको लागि उनको बारम्बार आह्वान उनको घरेलु विश्वसनीयता बढाउनको लागि हो तर भारतको स्पष्ट अस्वीकृतिसँगै, बाह्य वैधता दाबी गर्ने उनको प्रयास असफल भएको देखिन्छ।

गत वैशाखामा उनलाई भारतले गिरफ्तार गर्यो र केही दिनअघि भएको हिंसात्मक विरोध प्रदर्शनबाट भागेपछि नेपाललाई सुम्पियो, जसका क्रममा उनका समर्थकहरूले दर्जनौं सार्वजनिक र निजी भवनहरूमा आगजनी गरेका थिए।