एकदिन सुरेशले घरबाट विद्यालयमा पढ्न जाँदा खाजा खान पैसा लैजान बिर्सदा अशोकसंग “आज मैले खाजा खाने पैसा ल्याउनै बिर्सेछु । तिमीले मलाई खाजा नखुवाई सुख पाइँदैन” भन्यो। अशोकले “मैले आफूले ल्याएको पैसाले किनेको खाजा कसैलाई खुवाउन सक्दिनँ । तिमी जेसुकै भन्छौ भन । तिमी भोकै भएर मलाई के हुन्छ र ?” भन्यो ।
'म एउटा यस्तो आकार बनाउँछु', उसले भन्यो,'सबैको सपना साकार बनाउँछु”, उसले भन्यो।' हेर्दै जाउ तिमी, खुकुरीको चोटलाई समेत, फूलको जस्तै प्रहार बनाउँछु' , उसले भन्यो। 'मलाई ढुङ्गाले हान्नेहरूसँग प्रतिकार गर्नुछ– त्यसैले फूलैफूलको हतियार बनाउँछु', उसले भन्यो।
वृद्धले बडो सकसकोसाथ भने,–“बाबु तिमीहरूलाई सत्र वर्षको उमेरदेखि पढाउँदा ब्ल्याक्बोर्डमा चकले लेखेर बुझाउँदा, चकको धुलो जति सब फोक्सोमा जम्मा भएर बुढेसकालमा दमको रोगले भेट्यो। जीवनभर शिक्षक भएको उपहारको रूपमा यो रोग पाएँ। आज तिम्रो सम्मान कार्यक्रम भनेको सुनेर सकीनसकी यहाँ आएँ। मेरो चेला आज सम्मानित हुँदै गर्दा म आज निकै खुसी छु। ”
ऊ पनि बोल्न सक्दैन , म पनि बोल्न सक्दिनँ । खास ऊ र ममा के फरक हो भनेर सोच्दै थिएँ । धनाढ्यको घर नजिकै भएकाले उताबाट पनि गुनासोको आवाज आयो । म लुटिएँ । बर्बाद भएँ। त्यहीँ भएको भए स्वतन्त्र हुन्थे । अझै अरूले चिन्थे । यहाँ ल्याएर अरूले देख्छ भनेर अँध्यारो कुनामा राखेर गर्न खोजेको के हँ । एक्लै मुरमुरिएको आवाज आइरहेको थियो उहीँ ढुङ्गे दाजुको पनि ।
आँखामा समुन्द्र मुटुमा आगो राखेर, छातीभरि तिमीलाई तलास गरियो। मलाई मजस्तै बन्न वर्षौ लाग्नेछ, आजसम्म तिम्रै हुन अभ्यास गरियो। एक परदेशीले हरेक रात सोच्दो हो – आमा रुवाएर पराई देशको विकास गरियो ।
मैले समाउने हाँगाहरूमा तिम्रो नजर किन, मैले रमाउने खुसीहरूमा तिम्रो नजर किन। मेरो पनि जिन्दगी हो अलिकति बाँच्नु छ, मैले लगाउने ती रंगहरूमा तिम्रो नजर किन।
बिहेपछिको छोटोे समयमै उनीको व्यवहारमा नकारात्मक परिवर्तन बढ्न थाल्यो । सानोतिनो कुरामा रिसले आगो हुने, रिसाउँदै जाँदा बुद्धिविवेक गुमाउन पुग्ने स्थिति देखेपछि ऊ निकै चिन्तित भयो। ऊ उनलाई पहिलेको अवस्थामा कसरी पुर्याउने सोच्न थाल्यो । यसैले आगोमा आगो हुन छोडेर पानी हुने नीतिअनुसार काम गर्न थाल्यो।
भ्यागुत्ताले टर्र–टर्र आवाज चर्को छरी, मानिसलाई सम्झाउँछ वर्षायामको झरी। जब पर्छ साँझ तब आफ्नै गुँडमा सरी, टर्र–टर्र गर्दै रुन्छ कानै खानी गरी। बुरुक्क–बुरुक्क उफ्री हिँड्छ हिलो फोहोर भारी, हेर्दा पनि घिनलाग्दो छ कत्ला जिउभरि।
किन्दै खान मनाही भए खाउ नत्र भोकै होसियार कोरोना आयो। हाहाकार हुनेछ मानिस लास बन्नेछ हतियारविनाको युद्ध। खहरे उर्लेपछि झरना झर्न थालेछ नहेरौँ भन्दैन आँखाले।
मुटुभित्र छ घाउ पोल्छ मलम लाउन नि सकिन, घाइते मुटु लिएर आउन खोजेँ आउन नि सकिन। तिम्रो यादमा हरदम मेरो मुटु पोल्छ, दुखिरहन्छ किन होला यो मुटुमा त्यो मुटु धड्काउन सकिन?
बाबा आली लाम्नुहुन्छ आमा कुना तान्नुहुन्छ भाउजूले रोप्नुहुन्छ दाइले पनि रोप्नुहुन्छ दिदी खाजा बोक्नुहुन्छ घरताला ठोक्नुहुन्छ मैले रोप्छु छुपुछुपु राख्छु बिउ थुपुथुप।
सबै भन्छन् अक्षरमा भविष्य देखिन्छ, कलम भन्नू कस्तो हुन्छ कसरी लेखिन्छ। दाइको हातमा कलमा छ मेरो हातमा कुचो,आफ्नो त कलम भन्नू कोदाली र कुटो !
आफ्नै आमाको चौटा लुछिंदा तिम्रो साहसको धारिलो हतियारमा कसरी खिया लाग्यो? तिमीभित्रको त्यो देशभक्तिको सागर कसले सुकायो, कसरी सुक्यो? यही प्रश्न मेरो विश्वासले मसित गर्दै निहुँ खोजिरहेछ म के जवाफ दिऊँ? मेरो विश्वासलाई विश्वास लाग्ने उत्तर भन मलाई ।
मिस्त्रीले हात जोडेर डराउँदै बिन्ती गर्दै भन्यो – ‘प्रभु ! मेरो कुनै दोष छैन जबजब म यो पर्खाल लगाउदै हुन्थे यही बाटो हुँदै एक सुन्दरी महिला छोटो लुगा लगाएर मिठो गीत गुनगुनाउँदै सधैँ आउजाउ गरिरहन्थिन् । मेरो ध्यान जहिल्यै त्यतातिर मोडिन्थ्यो । उनैले गर्दा मेरो काममा बाधा उत्पन्न भएको थियो श्रीमान् !
प्रणयराग बन्द गर्नोस् –दुई शरीरको स्वार्थ हो र फर्कनोस् सुनसान! चकमन्न!! सन्नाटा!!! विस्फारित एकान्त झरना नजिकबाट भत्कन्छन् हाम्रा पुराना अन्ध पर्खालहरू र जन्मन्छन्न वचेतनाका ऊर्ध्वगामी लहर लहरीहरू!!!
दक्ष जनशक्ति उत्पादन गर्न सरकारले लगानी गरेकै छ, तर, कर्मचारीले दुर्गम ठाउँभन्दा सुगम ठाउँ हेरेकै छ। अधिकार सँगसँगै कर्तव्यबोधको शिक्षा पनि चाहिने हो कि ! बच्चालाई उमेर अनुसारको संस्कार, शिक्षा र जिम्मेवारी पनि दिने हो कि ! त्यसैले, कानुनमा लेखिएका अधिकार आवश्यकता अनुसार निष्पक्ष बनोस्, गरिब, निमुखा अन्यायमा पर्दा “मेरो को छ र हजुर !” कसैले नभनोस् ।
जब दिन ढल्छ, तब मेरो दिन प्रारम्भ हुन्। म जाग्नुपर्छ, सकेसम्म महँगा बास्नादार क्रिम, पाउडर, लिप्स्टिक लगाएर म प्रदिप्त हुनुपर्छ।
मन्चमाथि मेचमा लहरै राखिएका शहीदहरूको तस्विरमा विशिष्ट व्यक्तिहरूले थप्दै थोपारेका पहेला सयपत्री फूलका मालालाई तस्विरले धान्न नसकेर भुइँतिर खस्दै थियो। त्यसै बेला त्यो अर्धसिल्ली जस्तो मान्छेले सँगै बसेको अर्को मान्छेलाई कोट्याउँदै “समोसा,चिया आदि बाँड्ने बेला भएन। मलाई त भोक लाग्यो । आफूले खाएर एक भाग आमालाई पनि लग्नुपर्छ। फेरि अर्को ठाउमा पनि समोसा बटुल्न जानुपर्छ। घरमा बुढी आमा बिरामी छिन्। खाजा लागिदिनुपर्छ” भन्यो।
हुर्कियौ बढ्यौ अनि पढ्यौ तिमीले धेरैधेरै सपनाहरु बोकेर बुबाआमाको आशीर्वाद र प्यारमा हुर्केता पनि जिन्दगीमा केही गर्नुपर्छ भन्ने सोच –विचारले ओेतप्रोत भएर,जोसजाँगरका साथ अघि बढेने प्रण गर्दै, आफ्ना साथीभाइभन्दा पढाइमा पनि अब्बल थियौ, त्यसैले होला तिमी सफलतामा अरूभन्दा अगाडि थियौ।
 Prava Acharya ooooooo-480x320.jpg)
 laxmi uprety-480x320.jpg)
 Surya Lakaju ooooo-480x320.jpg)
 Homnatha Khanal ooo-480x320.jpg)