दसैं–तिहारको एकमहिने छुट्टिमा अधिकांश शैक्षिक संस्थाले विद्यार्थीलाई गृहकार्य दिए। बिदाको समयमा विद्यार्थीलाई पठनपाठनमा लगाईराख्न गृहकार्य दिएको विद्यालयले बताउँदै आएका छन्। तर, यहाँको प्रतिभा माविले भने गृहकार्य बाहेक विज्ञान सामाग्री बनाउन र व्यवसायिक योजना तयार पार्न लगायो। 

एकमहिने अवधिमा विज्ञान विषयका विद्यार्थीले विज्ञान सामाग्री तयार पारे। व्यवस्थापन विषयका विद्यार्थीले ‘व्यवसायिक योजना’ तयार पारे। विद्यार्थीले बनाएका तिनै विज्ञान सामाग्री शुक्रबार प्रदर्शनमा राखे। व्यवसायिक योजना भने शनिबार प्रस्तुत गर्नेछन। कक्षा ८ देखि १२ कक्षासम्मका विद्यार्थीले यो प्रदर्शनीमा भाग लिएका छन्। ११ र १२ कक्षाका भने विज्ञान विषयका विद्यार्थी प्रदर्शनीमा सहभागि थिए।

विद्यालयका निर्देशक किरण सापकोटाका अनुसार विद्यार्थीमा रहेको सिर्जनशिलता प्रस्तुत गराउन प्रदर्शनी आयोजना गरिएको हो। प्रदर्शनीमा विद्यार्थी आफैले बनाएका विज्ञान सामाग्री प्रस्तुत गरेका थिए। विद्यार्थीले आफ्नै खर्चमा ती सामान बनाएका हुन्। ६२ समुहले विज्ञानका ती सामाग्री प्रर्दशनीमा राखेका थिए।  

सापकोटाका अनुसार दसैं–तिहारको लामो बिदामा गृहकार्य मात्र नदिएर विद्यार्थीलाई सिर्जनशील बनाउनका लागि विज्ञानका विभिन्न शैक्षिक सामाग्री बनाउन प्रोत्साहन गरेको बताए। ‘किताबी गृहकार्य मात्र दिएर बोझ बोकाउनु हुँदैन। विद्यार्थीमा भएका आन्तरिक क्षमता पनि बाहिर ल्याउनुपर्छ,’ सापकोटाले भने, ‘विद्यार्थीमा रहेको ज्ञान र आन्तरिक क्षमता बाहिर ल्याउन शैक्षिक संस्थाको पनि दायित्व हो।’ एकमहिने बिदामा पाठ्यपुस्तकको अध्ययाबाहेक आफुले जानेका विज्ञान सामाग्री बनाएर क्षमता देखाउन विद्यालयले प्रोत्साहन दिएको उनले बताए।

प्रदर्शनीको गण्डकी विश्वविद्यालयका कुलपति प्राडा गणेशमान गुरुङले उद्घाटन गरेका थिए। लामो समयदेखि शिक्षणसंस्थामा रहेर काम गरेको अनुुभव साट्दै कुलपति गुरुङले विद्यार्थीलाई अध्ययन अनुसन्धानमा लाग्नुपर्ने बताए। ‘विद्यार्थीले आफुभित्र लुकेको प्रतिभालाई प्रस्फुटन गराउनुपर्छ । अन्तरनिहित ज्ञानलाई भित्र लुकाएर राख्ने होईन,’ उनले भने।

प्रतिभा एजुकेशन फाउन्डेसनका अध्यक्ष नारायणप्रसाद पौडेलले यस्ता विज्ञान प्रदर्शनीले विद्यार्थीलाई नयाँ कुरा सिक्ने अवसर दिलाउने बताए। ‘यो एउटा खोज पनि हो। विद्यार्थीले आफुभित्र लुकेको कुरालाई बाहिर ल्याउनुपर्छ नयाँ कुरा सिक्नमा सधैं चाँसो दिनुपर्छ,’ पौडेलले भने, ‘यो मेहनतलाई आगामि दिनमा निरन्तरता दिनपर्छ । परिश्रम गर्नबाट कहिल्यै पछाडि हट्नुहुँदैन।’

प्रदर्शनीमा सहभागि भएका विद्यार्थीको समुहबाट उत्कृष्ट समुहलाई पुरस्कृत गरिने निर्देशक सापकोटाले जानकारी दिए। सापकोटाका अनुसार हरेक समुहमा ३ जना विद्यार्थी सहभागि छन्। उनीहरुले विज्ञानसँग सम्बन्धित विभिन्न शैक्षिक सामाग्री निर्माण गरेका छन्। उत्कृष्टमध्ये प्रथम हुने समुहले २० हजार रुपैयाँ नगद पुरस्कार पाउनेछ। दोश्रो समुहले १५ र तेश्रो तथा चौथो समुहले ७ हजार ५ सय रुपैयाँका दरले नगद पुरस्कार सहित प्रमाणपत्र पाउनेछन्।  

कार्यक्रममा सहभागि विश्वविद्यालय पदाधिकारी सहितका पाहुनाले विद्यार्थीले बनाएका सामाग्रीको अवलोकन गर्दै आवश्यक जानकारी पनि लिएका थिए। विद्यालयले ११ र १२ कक्षाका व्यवस्थापन विषयका विद्यार्थीका लागि शनिबार ‘व्यवसायिक योजना’ बारेको प्रस्तुती राखेको छ। यसमा ११ र १२ कक्षाका विद्यार्थीले एकअर्काबीच आफुले बनाएको व्यवसायिक योजना प्रस्तुत गर्नेछन।

प्रकाशित: २५ कार्तिक २०७९ ०८:०९ शुक्रबार