ललितपुरबाट मौरी चराउन बागलुङ
मौरीपालन व्यवसायका लागि उपयुक्त बनेको पहाडी जिल्ला पछिल्लो समय मौरीपालनको ‘हब’ बन्दै गइरहेको छ।
१३ माघ २०७९ शुक्रबार
-480x320.jpg)
पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलः जहाजसँग चरा ठोक्कियो, कुचोले बढारेर धावनमार्ग सफा गरियो
गत आइतबार ७२ जना यात्रुको ज्यान जानेगरि पोखरामा यती एयरलाइन्सको ९एन एएनसी कल साइनको एटिआर७२–५०० सिरिजको जहाज दुर्घटनामा प¥यो। दुर्घटनाको कारण अहिलेसम्म पहिचान भएको छैन। त्यही घटना सेलाउन नपाउँदै सोमबार फेरि अर्काे हवाईजहाज पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा दुर्घटनामा पर्नबाट जोगिएको छ। अवतरणको क्रममा चरासँग जहाज ठोक्किएको थियो। तर, त्यसले मानवीय र भौतिक क्षति भने पुगेन।
चितवनमा चरा गणना सम्पन्न, संख्यामा कमी आएको प्रारम्भिक निष्कर्ष
‘हाम्रा खोला नाला तालतलैया प्रदुषित भएका छन्। प्लाष्टिकका बोतल र कागज बाहेक केहीदेखिँदैन,’ उनले भने, ‘प्रारम्भिक नतिजामा चराको संख्या उत्साहजनक छैन।’ अन्तिम नजिजा एक साताभित्र सार्वजनिक गर्ने उनले बताए।
आजदेखि चरा गणना सुरु
गणनामा तीन सय ५० जना चरा विज्ञ र संरक्षणकर्मीको सहभागिता रहेको चरा गणनाका राष्ट्रिय संयोजक डा हेमसागर बरालले जानकारी दिए।
सडक बिस्तारले चराको बासै गुम्यो
पृथ्वी राजमार्ग अन्तरगत पोखरा–मुग्लिन खण्ड विस्तारको काम शुरु भईसकेको छ। राजमार्ग विस्तारकै क्रममा सडक किनारका अग्ला ठूला रुख कटान गरिएको छ। पोखरा–दमौलीसम्मको क्षेत्रको रुख कटान गरिदाँ त्यहाँका रुखमा आश्रित चराचुरुंगी बढी प्रभावित भएका छन्।
चरा संरक्षणमा चासो
विश्वका चराहरूका बारेमा हरेक चार वर्षमा प्रकाशित हुने ‘स्टेट अफ वर्ल्डस बर्डस-२०२२’ नामक अन्तर्राष्ट्रिय अध्ययन प्रतिवेदनका अनुसार कृषि खेतीको विस्तार, जंगली आगो, प्राकृतिक संसाधनको दोहन, जलवायु परिवर्तन, वन विनाश, आक्रमणकारी प्रजाति लगायतका कारण यति ठूलो स्तरमा चराको प्रजातिले संकट बेहोर्नुपरेको हो।
चराका आधा प्रजाति संकटमा
पृथ्वीको वातावरणीय स्वास्थ्यको सूचक मानिने चराहरूको कुल प्रजातिको आधाजसो प्रजाति ह्रासोन्मुख रहेका र हरेक आठ प्रजातिमध्ये एक प्रजाति विलुप्त हुने सँघारमा रहेको देखिएको छ।
जाडो छल्न फाट्टफुट्ट नेपाल आइपुगे पर्यटक चरा
चैत अन्तिमसम्म जाडो छल्न नेपाल आउने विदेशी पर्यटक चरा विगतका वर्षमा झैँ यस वर्ष पनि फाट्टफुट्ट नेपालका खोलानाला र सिमसार क्षेत्रमा आइपुगेका छन्।
चराको हुलले ४५ मिनेटसम्म जहाज धावनमार्गमै रोकियो
चराका कारण हवाई उडान कतिसम्म प्रभावित हुन्छ भन्ने बुधबार पोखरा विमानस्थलको घटनाले देखाएको छ। पोखरा विमानस्थलको धावनमार्गमा आएका चराको हुलको अवरोधका कारण उड्ने अन्तिम तयारीमा रहेको जहाज झन्डै ४५ मिनेट विमानस्थलमै रोकिएको छ। केहीगरि थप तीनमिनेट उडान रोकिएको भए जहाजको बासै पोखरामा हुन्थ्यो।
पर्यावरणमा परेको असरले चराको प्रजाति घट्दै
पर्यावरणमा असर पर्दै गएपछि पानी चरा पनि संकटमा पर्दै गएका छन्। पर्यावरणमा परेको असरले नै पानी चराहरु नियमित रुपमा देखिन छाडेका छन्। पाँच सात वर्षको अन्तरालमा पानी चरा देखिने गरेका छन्। केही चरा भने गणनाको क्रममा गत वर्ष र यो वर्षपनि देखिएका छन्।
पोखरामा पानी चराको गणना
पोखराका ताल तलैया र खोलानालामा पाईने जलपंक्षीको गणना सुरु गरिएको छ। वर्षेनी जलपंक्षी गणना गरिदैं आएको छ। गणना कार्य सन २००४ देखि पोखरामा निरन्तर गरिदैं आएको छ। सन् १९८७ देखि वर्षेनी नियमित रूपमा गरिँदै आएको छ।
‘चराको स्वर्ग’ मा पाहुना चराको कमी
अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्रमा छ सय तथा काठमाडौँ उपत्यकाको वन क्षेत्रमा पाँच सयदेखि छ सयसम्म प्रजातिका चरा पाइने गरेका छन्।
पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलः चरालाई ठाउँ खोई?
पोखराका हालको ल्याण्डफिल साइट सार्न ढिला गर्ने हो भने क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट हवाई उडान सुरु हुँदाको बखत चराको जोखिम बढ्ने विज्ञहरुको भनाई छ । चरालाई ‘डाइभर्ट’ गर्न पर्याप्त समय लाग्ने भएपनि विमानस्थल संचालनको तयारी भईरहँदा चराको बासस्थान सार्नेबारे वेवास्ता गरिएको उनीहरुको भनाई छ।
गुल्मीमा भटियो विश्वमै दुर्लभ प्रजातिका चरा
नेपालमा पाइने ८ सय ८६ प्रजातिका चराहरुमध्ये गुल्मीमा ३ सय ५ प्रजातिका चराहरु फेला परेका छन्
दुर्लभ चराको बासस्थान बन्दै घोडाघोडी
घोडाघोडी ताल क्षेत्रमा सूचक प्रजाति गणना गर्दा वर्षौदेखि ताल क्षेत्रबाट हराएको दुर्लभ मानिने रातो जुन बकुल्ला चरा फेला परेको छ।