कञ्चनपुरको भीमदत्त नगरपालिका–९ खल्लाकी निर्मला खड्काको पाँच कट्ठा जमिन छ। खेतमा हुने उब्जाउले वर्षभरि खान पुग्दैन। उनको परिवारले खाद्यान्न किनेर जीविकोपार्जन गर्दै आएको छ।

खल्लाकी निर्मला प्रत्येक महिना दाल चामल किन्न तीन घण्टा पैदल ओहोरदोहोर गर्छन्। उनले भनिन्, “गतिलो सडक नहुँदा पैदल हिँडेरै बजार ओहोरदोहोर गर्नुपर्ने बाध्यता छ।”

भीमदत्त नगरपालिका–९ अन्तर्गत चुरेका बस्ती खल्ला, मुसेट्टी र टुँडिखेलका स्थानीय किनमेलका लागि ब्रह्मदेव बजार पुग्ने गरेका छन्। महाकालीको तिरैतिर खल्ला, मुसेट्टी र टुँडिखेल जोड्ने बाटो छ।

बर्सातमा बाढीपहिरोले बिग्रिने हुनाले यहाँका स्थानीय सडक सञ्जालसँग सम्पर्क टुट्ने गर्छ। “यस वर्ष पनि बाढीपहिरोले सडक अस्तव्यस्त छ। बस चल्थ्यो। बाटो नहुँदा अचेल चल्न सकेको छैन”, खड्काले भनिन्, “जोखिम मोलेर पैदल हिँड्नुपर्छ।”

यहाँ कक्षा ८ सम्म मात्रै पढाइ हुन्छ। कक्षा ९ देखि अध्ययन गर्न ब्रह्मदेव पुग्नु पर्छ। “विद्यालय पुग्न दुई घण्टा लाग्छ। बर्सातमा बाढीपहिरोको डर छ”, स्थानीय कृष्ण विकले भने, “वर्षामा विद्युत् र सञ्चार सुविधाबाट वञ्चित हुनुपर्छ।”

यहाँ केही वर्षअघि मात्रै विद्युत् विस्तार गरिएको थियो। त्यसपछि स्थानीयले सञ्चारको सुविधामा पाएका थिए। विद्युत् र सञ्चार सुविधा नहुँदा स्थानीयले सौर्य उर्जा र भारतीय सिमको प्रयोग गर्थे।

“विगतको तुलनामा केही सुधार भएको छ। तर सडक गतिलो नहुँदा सास्ती भोग्नुपर्छ”, स्थानीय रुपा कामीले भनिन्, “वर्षभरि गाडी चढेर ओहोरदोहोर गर्न कहिले पाइएला ?”

सिँचाइ र खानेपानी समस्या स्थानीयले भोग्दै आएका छन्। सिँचाइको सुविधा नहुँदा आकासे पानीको भरमा खेती गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको स्थानीय कमल खड्काको भनाइ छ। “माटो उर्वर छ। तर सिँचाइ सुविधा नहुँदा उब्जाउ हुँदैन”, उनले भनिन्।

प्रकाशित: ७ कार्तिक २०८१ २०:२९ बुधबार