हालै नागरिक दैनिकमा रविन सायमिकोे एक व्यंग्यचित्र छापिएको छ । ठूलो भिडमा नेताले चुनावी भाषण गरिरहेका छन् । तर भाषणमा कसैले खासै ध्यान दिएका छैनन् । यता नेताको सोचाइ छ– जनता भनेका भेडाहरूको बथान हो, मैले जे बोले पनि हुन्छ, यिनीहरू कान थापेर सुन्छन् ।
भारतमा ब्रिटिस इस्ट इन्डिया कम्पनीको शासनसत्ता जमेकै बेलादेखि स्वतन्त्र नेपालमा उसका आँखा लागेका थिए । बडामहाराज पृथ्वीनारायण शाहको तटस्थ रही अंग्रेजबाट पर बस्ने नीतिले गर्दा र पछि उनबाट साधिएका गोरखाली भारदारहरूले पनि त्यही नीति अपनाउँदा नेपालमा त्यसबखतको ब्रिटिस भारतको नीतिले पासै प्रभाव पार्न सकेन ।
ओली सरकार हटाएर कांग्रेस र माओवादीको मिलन गराउन निर्णायक भूमिका खेलेको भारत अहिले आएर प्रदेशको सीमा संशोधनमा लागिरहेको छ।
नेपाल ३ हजार वर्षपहिलेदेखि नै तराई, पहाड र हिमाल एकात्मना भएको राष्ट्र हो। पछिल्ला ५० वर्षभित्र आप्रवासन गर्नेहरुले शक्तिशाली छिमेकीको साथ लिएर जुन माग अगाडि सारिराखेका छन् त्यो नेपाललाई कमजोर बनाउने रणनीति होइन भन्ने आधार के?
मोरङ र सुनसरीमा पूर्वी पहाड पस्ने नाका छन्। कर्णाली र महाकालीमा पश्चिम पहाड पस्ने नाका छन्। उत्तर–दक्षिण राजमार्ग छन्। यी जिल्ला तराईमा पर्नासाथ नाकाबन्दीको चारौँ खेप बेहोर्न हामी तयार हुनुपर्छ।
जुनसुकै स्वतन्त्र राष्ट्रको आफ्नो परराष्ट्र नीति हुन्छ। अरू आर्थिक नीति, गृह नीति जे भए पनि परराष्ट्र नीतिमा सबै राजनीतिक दल एक मत हुने गर्छन्। आफ्नो देशको राजनीति सुधि्रयो, गृहनीति बलियो भयो, सुशासकको हातबाट सुशासन चल्यो भने पराइ बैरीले आँखा लाउन सक्तैनन
आज हामी विक्रमको एकाइसौं शताब्दीको उत्तरार्धको पनि सातौं दशकको अन्त्यमा आइपुगेका छौं। जनक्रान्तिद्वारा निरंकुुश एकतन्त्री राणातन्त्र समाप्त पारेर देशमा प्रजातन्त्री व्यवस्था प्रारम्भ भएको पनि ६२ वर्ष पूरा भइसकेको छ। त्यस बेलाको आदर्श थियो, बेलायतको जस्तो
शुभाशयबाट प्रेरित भएर प्रारम्भ गरिएको कार्यको समापन राम्रै हुन्छ। समय लागे पनि तोकिएको उद्देश्य प्राप्ति हुने निश्चित हुन्छ। दुराशयबाट प्रेरित स्वार्थी मनोवृत्तिबाट थालिएको कार्यको नियति भने निश्चय नराम्रै हुन्छ। उद्देश्य प्राप्ति पनि अनर्थकारी नै हुन्छ।
नेपालमा शहीद सप्ताह भर्खरै सकिएको छ। यो मनाउने परम्परा ७ सालमा प्रजातन्त्र आएपछि सुरु भएको हो, जुन त्यसपछि हरेक वर्ष मनाइँदै आएको छ। निरंकुश शासनमा राजसत्ताको सर्वेसर्वा बनेको शासकको जुनसुकै आशयले विरोध गरिएको होस्, विरोध गर्नेलाई राजद्रोही वा देशद्रोही स
विश्वेश्वरप्रसाद कोइराला जननिर्वाचित प्रधानमन्त्री भएका बेला भारतका तत्कालीन प्रधानमन्त्री जवाहरलाल नेहरूले संसदमा वक्तव्य दिँदै 'हाम्रो महान् देशको उत्तरी सीमा विशाल हिमाल हो' भनेपछि नेपाली प्रधानमन्त्रीले जोडदारसँग विरोधपत्र लेखी पठाउँदा ठूलो हलचलै मच्च
राजनीतिर्यदा सम्यक् शास्तारमधितिष्ठति।तदा विद्याविदः सर्वे शेषा विद्या उपासते।। (प्राचीन सूक्ति) जुन बेला राजनीतिशास्त्रमा पारङ्गत जननायकद्वारा विधि/विधानअनुसार न्यायनिसाफ र सुव्यवस्था कायम गरी सुशासन कायम हुन आउँछ, त्यसै बेला मात्र मुलुकमा विद्याको विका
जनपदहितकर्ता त्यज्यते पार्थिवेन्दै्रः। नरपति हितकर्ता त्यज्यते सर्वलोकैः।। 'देश र जनताको हित गर्ने मान्छे राजाबाट फालिन्छ। राजाको हित गर्ने जनताबाट फालिन्छ।' यो पुरानो सुक्ति हो। यो सर्वकालिक छ। हुन पनि हो, राजाको नजिक हुने राजाकै हितैषी चाकरीवाज कहिल्यै
'यो राज्य दुई ढुंङ्गाको तरूलजस्तो रहेछ, चीन बादशाहसित ठूलो घाहा राख्नु, दक्षिण समुद्रको बादशाहसित घाहा त राख्नू तर त्यो महाचतुर छ, हिन्दूस्थान दबाइराखेछ, सरजीमीमा परिरहेछ हिन्दुस्थान जाग्यो भने कठिन पर्ला भनी किल्ला खोज्न आउन्यैछ ...जाई कटक नगर्नू, झिकी क
नेपालमा करिब झण्डै दुई सय सत्तरी वर्ष अघिको ५०-५२ वटा जति ससाना राज्य थिए। तिनका बीचमा बारम्बार सन्धि र विग्रह भइरहन्थ्ये। देशको राजनीति व्यवस्थित नहुदा जनतामा आर्थिक सामाजिक व्यवहार सह्मालेर जीवन निर्वाह गर्न पनि कठिन थियो। त्यही बेला सानो राज्य गोरखाक
अहिले नेपालमा जातिजातिलाई लिएर धेरै वादविवाद तर्क/वितर्क उठिरहेका छन्। नेपालको परिवेशमा जातजाति भनेर चार वर्ण छत्तीस जात भनेर वुझिन्छ। चारवर्णमा बाहुन, क्षेत्री, वैश्य र शूद्र हुन्। अरु जातजातिहरु छत्तीसमा समेटिएका छन्। अहिले जात भनेको वर्णाश्रम अनुसारका
