‘जनयुद्ध’ का पूर्वलडाकु रुसी सेनामा बेपत्ता
बहुदलीय प्रजातन्त्र स्थापनापछि पनि राज्यले रुकुम जनतालाई नागरिकले पाउनुपर्ने नैसर्गिक अधिकारको अनुभूत गर्ने मौका दिन सकेन।
बहुदलीय प्रजातन्त्र स्थापनापछि पनि राज्यले रुकुम जनतालाई नागरिकले पाउनुपर्ने नैसर्गिक अधिकारको अनुभूत गर्ने मौका दिन सकेन।
पञ्चायतकालकै कुरा हो, एकजना सांसदले ‘मीठो खाजा खुवाउँछु’ भनेर काठमाडौँको एउटा गल्लीभित्र लगे । उनीबाट केही ‘समाचार’ हात लाग्ने आशामा म उनको पछि लागेँ । मेरीबास्सै, रक्सी–चुरोट, अनेकौँ मांसाहारी व्यञ्जन र ठस्स गनाउने सहरिया हुल्लडबाजहरूको स्टेसन रहेछ त्यो खाजा घर ।
पञ्चायतकालीन कुलो मर्मत नहुँदा खोटाङको दिक्तेल रुपाकोट मझुवागढी नगरपालिका–४ खाल्लेमा खेतीयोग्य जमिन बाँझिएको छ। तत्कालीन खाल्ले गाउँ पञ्चायतले २०३५ सालमा निर्माण गरेको दिखुवाखोला–सिमखर्क सिँचाइ योजना बाढी र पहिरोले अवरुद्ध हुँदा खाल्लेको खाम्खुवास्थित तीन हेक्टरभन्दा बढी खेतीयोग्य जमिन बाँझिएको हो।
राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोगका अध्यक्ष अनुपराज शर्माले मुलुकको अवस्था बिग्रिदै गएको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।
मुलुकको शैक्षिक इतिहासको धरोहर ६० वर्षभन्दा लामो ऊर्जाशील कालखण्ड बिताएको ज्ञानको केन्द्रत्रिभुवन विश्वविद्यालयको वर्तमान अवस्था र यससँगसँगै एकाकार भएर दिनदिनै सुनिँदै आइरहेका तीता यथार्थ अनि यसको बढ्दो शिथिलता र घट्दो साख विश्वविद्यालयका वास्तविक प्रेमीहरूका लागि निकै पीडादायक छन्। त्रिविको सवल पक्ष यस संंस्थाभित्र भित्रिएका केही सीमित गलत पात्र, प्रवृत्ति र तिनीहरूका अप्राकृतिक तथा अप्राज्ञिक क्रियाकलाप सुन्न, देख्न तथा अनुभूत गर्न कदापि तयार छैन। यस्तो दूरावस्थाको निरन्तरता कहीँ कसैबाट किमार्थ स्वीकार्न सकिन्न। आफ्नै घर कसरी क्रमशः खण्डहरमा रूपान्तरित हुँदैछ, यसको विगत तथा वर्तमानको क्रूर समीक्षा गर्नुपर्ने बेला आएको छ। यससँग जोडिएर आएका भ्रम, भय तथा यथार्थलाई आत्मसाथ गर्दै सोको कारण र उचित समाधानका उपायहरूको जडसम्म पुगेर चिरफार गर्ने प्रयास गर्नु आजको आवश्यकता र आफ्नो कर्तव्य नै ठान्छ यो पंक्तिकार।
बहुलवादी स्वतन्त्र समाजमा मात्र नागरिक सङ्गठनको स्वतन्त्र अस्तित्व हुनसक्छ। पञ्चायतकालमा निर्देशित र नियन्त्रित गैरसरकारी सङ्गठनको स्थितिका बारेमा हामी जानकार छौँ। जनताको आवश्यकता र अभिमत अनुरुप शासन सञ्चालन गर्नु लोकतन्त्रको एकमात्र अभिष्ट हो।
