छब्बिस वर्षपछि पुरानो राजधानी जगतिपुरबाट खड्ग देवतासहितको फूलपाती जाजरकोट दरबारमा ल्याएर भित्र्याइएको छ।
हरेक वर्ष फूलपातीका अवसरमा जाजरकोट दरबारमा भित्र्याइने खड्ग देवता गएको २५ वर्षसम्म खलङ्गाकै कालिका मन्दिरबाट जाजरकोट दरबार ल्याएर भित्र्याउने गरिएको थियो। जाजरकोट राज्यको प्रतीक मानिएको उक्त खड्ग देवता दसैँको सप्तमीमा जगतिपुरबाट भित्र्याउने चलन बन्द भए पनि यसलार्ई फेरि जगतिपुरमै लिने पहल गरिएको थिएन।
सशस्त्र द्वन्द्वका कारण असुरक्षा भएको भन्दै २०५५ सालमा उक्त खड्गलार्ई खलङ्गाको कालिका मन्दिरमै राखिएको थियो। द्वन्द्व समाधान भए पनि स्थानीय सरोकारवालाको बेवास्ताका कारण खड्गलाई जगतिपुर नलिएर कालिका मन्दिरमै राखिएको थियो।
यस वर्ष जाजरकोट सम्पदा संरक्षण प्रतिष्ठानको विशेष पहल, समन्वय र सक्रियतामा २६ वर्षपछि जगतिपुर दरबार क्षेत्रको खड्ग देउताको मन्दिरमा लगिएको थियो। प्रतिष्ठानको पहल र समन्वयमा जिल्लामा बसेको सर्वपक्षीय बैठकले यस वर्षदेखि जगतिपुरबाटै खड्ग देवता ल्याउने निर्णय गरेको थियो। सोही निर्णयअनुसार बिहीवार जगतिपुरका स्थानीयले विधि प्रक्रिया पुर्याएर पुरानै परम्पराअनुसार बाजासहित जाजरकोट दरबारमा ल्याएको खड्ग देउता ग्रहण गर्न जाजरकोटी राजाका सन्तान, प्रमुख जिल्ला अधिकारी उमाकान्त अधिकारीसहितका सुरक्षा निकायका प्रमुख तथा अन्य सुरक्षाकर्मी, नागरिक समाज, पत्रकार सर्वसाधारण विशेष तयारीका साथ शान्ति चौतारा जम्मा भएका थिए।
जगतिपुरबाट ल्याइएको खड्ग देवतालाई बाजागाजासहित शान्ति चौतारामा भव्य स्वागत गरिएको थियो। त्यसपछि गैरीखालीमा पुगी बजुको मन्दिर छेउमा पुजा अर्चना गरियो। नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले जाजरकोटकी देवी कालिका, मालिका र भगवतीलाई सलामी दिएका थिए। उक्त पुजा र सलामी पछि ठूलो सङ्ख्यामा रहेका सर्वसाधारण, सुरक्षाकर्मी र अन्य व्यक्तिको सहभागितामा उक्त खड्ग र फूलपातीलाई जाजरकोट दरबार पुर्याएको थियो। दरबार पुर्याइएको खड्ग र फूलपातीलाई विशेष पुजासहित जाजरकोट दरबारको जमराघरमा भित्र्याइएको थियो। सो अवसरमा पुनः नेपाली सेना, नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीले सलामी दिएका थिए।
जाजरकोटको इतिहास मौलिकता र संस्कृति जोगाउनको लागि आफूहरूले २६ वर्षपछि जगतिपुरबाटै ल्याउने चलन सुरु गराउन पहल र समन्वय गरेको जाजरकोट सम्पदा संरक्षण प्रतिष्ठानका अध्यक्ष जनक केसीले बताए। अध्यक्ष केसीले जगतिपुरका स्थानीय सरोकारवाला, खलङ्गाका स्थानीय सरोकारवाला, जाजरकोटी राजाका सन्तान, प्रमुख जिल्ला अधिकारीलगायत विभिन्न सुरक्षा निकाय र सबैको सल्लाहमा यो वर्षदेखि पुरानो परम्परालाई निरन्तरता दिने काम गरिएको बताए।
यस्तै जाजरकोटी मौलिकता र परम्परालाई पुरानै शैलीमा निरन्तरता दिन यस पटकदेखि जगतिपुरबाट खड्ग देवता जाजरकोट दरबारमा ल्याउने कार्य गरिएको प्रजिअ उमाकान्त अधिकारीले बताए। यस्तै जाजरकोटी राजा उपेन्द्रविक्रम शाहका पनाति प्रवेशविक्रम शाहले पुरानो परम्परालाई निरन्तरता दिने काम भएकोमा खुसी व्यक्त गरे। रासस
प्रकाशित: २४ आश्विन २०८१ १६:१६ बिहीबार
