दुई सय ७५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभाका दुई सय ६८ जनाले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाललाई विश्वासको मत दिएका छन्। प्रतिनिधिसभा बैठकमा उपस्थित दुई सय ७० सांसदमध्ये विश्वासको प्रस्तावको विपक्षमा दुई मत मात्र परेको छ।
संविधानको धारा ७६ को उपधारा ४ अनुसार प्रधानमन्त्री दाहालले मंगलबार प्रतिनिधिसभाबाट विश्वासको मत लिएका हुन्। पुस १० गते माओवादी केन्द्र, एमाले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी, राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी, जनता समाजवादी पार्टी, जनमत पार्टी, नागरिक उन्मुक्ति पार्टीका एक सय ६६ र तीन स्वतन्त्र गरी एक सय ६९ सांसदको समर्थनमा प्रधानमन्त्री नियुक्त दाहालले विश्वासको मतका लागि मंगलबार प्रतिनिधिसभामा प्रस्ताव राखेका थिए। दुई सांसदले मात्र प्रस्तावको विपक्षमा मत दिएपछि सदन प्रतिपक्षीविहीन जस्तै देखियो।
प्रतिनिधिसभामा एक÷एक सिट जितेर स्वतन्त्र हैसियतमा रहेका राष्ट्रिय जनमोर्चाका चित्रबहादुर केसी र नेपाल मजदुर किसान पार्टीका प्रेम सुवालले प्रस्तावको विपक्षमा मतदान गरेका थिए।
दुई सय ७५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा कांग्रेसका मनोरमा शेरचन, किशोरसिंह राठौर, अम्बिका बस्नेत अनुपस्थित थिए। सभाको अध्यक्षता गरेका ज्येष्ठ सदस्य पशुपतिशमशेर जवरा मतदानमा सहभागी हुनुपर्ने अवस्था आएन। भ्रष्टाचार मुद्दा लागेका कांग्रेस सांसद टेकबहादुर गुरुङ निलम्बनमा छन्।
२०५१ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री मनमोहन अधिकारीले प्रतिनिधिसभाबाट विश्वासको मत लिँदा पनि कांग्रेससहित सम्पूर्ण सदस्यले मतदान गरेका थिए। त्यतिबेला २०५ सदस्यीय प्रतिनिधिसभामा उपस्थित १९८ सांसदले पक्षमा मत दिएका थिए, विपक्षमा मत परेको थिएन। त्यसपछि प्रतिनिधि सभाका करिबकरिब सम्पूर्ण सदस्यबाट विश्वासको मत पाउने दोस्रो प्रधानमन्त्रीका रूपमा दाहाल देखिएका छन्।
माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष समेत रहेका प्रधानमन्त्री दाहालले सदनमा विश्वासको मत माग्दा मुलुकमा राष्ट्रिय सहमतिको सरकार आवश्यक देखिएको बताएका थिए। उनले भने, ‘इमानदार स्वीकारोक्ति गर्न चाहन्छु कि हामी राजनीतिक दल कहीँ कतै चुकेका छौं। अब राष्ट्रिय सहमतिबाटै जानुपर्ने अवस्था आएको छ।’ आफूले धेरै काम गर्नुपर्ने अवस्था रहेकाले साझा न्यूनतम कार्यक्रममार्फत अघि बढ्ने उनले बताए। दाहालले आफू फोटो देखाउन प्रधानमन्त्री नबनेको भन्दै ‘प्रधानमन्त्री निगरानी’लगायत काम अघि बढाउने बताए।
२०११ मंसिर २६ गते जम्मेका दाहाल ६८ वर्षको उमेरमा तेस्रोपटक प्रधानमन्त्रीको जिम्मेवारीमा छन्। उनी यसअघि २०६५ साउन ३१ देखि २०६६ जेठ ११ सम्म पहिलोपटक र २०७३ साउन २० देखि २०७४ जेठ २४ सम्म दोस्रोपटक प्रधानमन्त्री भएका थिए।
माओवादी ‘जनयुद्ध’, शान्ति प्रक्रिया र संविधानसभा हुँदै अहिलेको राजनीतिसम्म आइपुग्दा दाहाल दलको अध्यक्षका रूपमा क्रियाशील छन्। संविधानसभा निर्वाचन, २०६४ बाट तत्कालीन नेकपा माओवादी सबैभन्दा ठूलो दलको रूपमा उदाएको थियो। संविधानसभा निर्वाचन, २०६४ पछि २०६५ साउनमा दाहाल प्रधानमन्त्री बनेका थिए।
नेपाली सेनाका तत्काली सेनापति रूक्मांगद कटवाललाई बर्खास्त गर्ने प्रयासलाई तत्कालीन राष्ट्रपति रामवरण यादवले असफल पारिदिएपछि दाहालले २०६६ वैशाख २१ गते प्रधानमन्त्री पदबाट राजीनामा दिएका थिए। उनले उक्त प्रंसग मंगलबार बसेको प्रतिनिधिसभा बैठकमा विश्वासको मत माग्दासमेत उठाए। उनले भने, ‘मैले नजानेर र राम्रो टिम नभएकाले पनि पहिलोपटक प्रधानमन्त्री हुँदा काम गर्न सकिनँ।’
प्रधानमन्त्री नियुक्त भएको ३० दिनभित्र विश्वासको मत लिनुपर्ने संवैधानिक व्यवस्था छ। सोहीबमोजिम प्रधानमन्त्री दाहालले विश्वासको मतका लागि राखेको प्रस्तावमा मतदान भएको थियो।
कांग्रेस संसदीय दलको मंगलबार बिहान बसेको बैठकमा दाहाललाई विश्वासको मत दिनुपर्ने र दिन नहुनेमा सांसदले फरकफरक मत राखेका थिए। तर बैठकले दाहाललाई विश्वासको मत दिने निर्णय गर्यो। त्यसपछि सदनमा आएका कांग्रेस सांसदले दाहाललाई विश्वासको मत दिए। कांग्रेस संसदीय दलको बैठकमा दाहाललाई विश्वासको मत दिन नहुने धारणा महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा, प्रदीप पौडेल र अर्जुननरसिंह केसी थिए।
दाहाल प्रधानमन्त्री नियुक्त हुँदा समर्थन नगरेका कांग्रेस, नेकपा एकीकृत समाजवादी, लोकतान्त्रिक समाजवादी पार्टीले मंगलबार बिहान मात्रै उनलाई विश्वासको मत दिने निर्णय गरेका थिए। सबै दलले आफूलाई विश्वासको मत दिएपछि दाहालले आफूलाई न्याय भएको बताए।
प्रतिनिधिसभामा मन्तव्य राख्नेक्रममा नेपाली कांग्रेस संसदीय दलका नेता शेरबहादुर देउवाले आफ्नो पार्टी प्रतिपक्षमा बस्ने तर प्रधानमन्त्री दाहाललाई विश्वासको मत दिने बताए। ‘हामीले प्रतिपक्षमा रहँदा विरोधका लागि विरोध वा समर्थनका लागि समर्थन गर्ने छैनौं। सरकारका कामकारबाहीको सूक्ष्म रूपले मूल्यांकनका साथै गुण र दोषका आधारमा विश्लेषण गरी आफ्नो धारणा बनाउनेछौं। सोही आधारमा समर्थन र विरोधको नीति निर्धारण गर्नेछौं।’
त्यस्तै मन्तव्य राख्ने क्रममा एमाले संसदीय दलका नेता केपी शर्मा ओलीले प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेसप्रति लक्षित गर्दै ‘विश्वासको मत दिने भएपछि सरकारमा नगएको राप्रपासँग मिल्दोजुल्दो भयो’ भनेर व्यंग्य कसे। ‘राप्रपाले पनि सरकारलाई समर्थन गरेको छ। तर ऊ सरकारमा गएको छैन,’ ओलीले भने। उनले कांग्रेसको समर्थनभित्र सदासयताबाहेक अरू जालझेल छ भने त्यो सफल नहुने बताए। उनले भने, ‘कांग्रेसले विश्वासको मत दिएर कतै माछी जाल हाल्दा ढोक्सा थापेजस्तो गरेको हो भने त्यो ढोक्साभित्र माछा पर्छ भन्ने नसोचे हुन्छ।’
मन्तव्य राख्ने क्रममा नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले प्रधानमन्त्री दाहालले राम्रो काम गर्ने प्रतिबद्धता गर्नु सकारात्मक भएको बताए। विगतमा सरकार सञ्चालन गर्नेहरू नै भ्रष्टाचारको संरक्षक, उत्प्रेरक बन्ने गरेको दाबी गर्दै नेपालले भने, ‘आफू संलग्न नहुने, भ्रष्टाचारको कारण खोजी गर्ने र संलग्न जोसुकै किन होस् दण्डित गर्न सक्यौं भने अरू धेरै गर्न सकिन्छ।’
प्रकाशित: २७ पुस २०७९ ०१:०४ बुधबार
