जुनसुकै मौसममा रुघाखोकीले मानिसलाई सताउने गर्छ। तर, चिसो मौसममा भने धेरैलाई रुघा, खोकी, ज्वरो तथा फ्लुजस्ता रोगले सताउन थाल्छ। यस्ता बिमारीको उपचार गर्ने धेरै घरेलु विधि छन्। त्यसमध्ये परम्परागत रुपमा चलेको तातो पानीको बाफ लिनु पनि हो।
तातोपनीबाट बाफ लिने एक सरल तथा चाँडै राहत प्राप्त गर्ने उपयुक्त उपचार विधि हो। तर, केहीलाई बाफ लिने सही तरिका थाहा नहुन सक्छ।
बाफ लिने सुरक्षित तरिका
एउटा ठिक्कको भाँडामा भर्खर उम्लेको पानी र त्यसमा कुनै हर्बल या आवश्यकता अनुसार पुदिनाको पात पनि राख्न सकिन्छ। टाउकोलाई बाक्लो तौलियाले ढाक्ने र तातोपानी हालेको भाँडाभन्दा करिब ३० सेन्टिमिटरको दूरीमा बस्ने। तर ख्याल राख्नुपर्छ, पानी राखेको भाँडा र टाउको पूर्णतः तौलियाले छोपिएको हुनुपर्छ।
एक या दुई मिनेटसम्म नाकले मात्र श्वास लिनुपर्छ। त्यसपछि केही समय ब्रेक लिने र पुनः यही प्रक्रिया दोहोर्याउने।
बाफ कसरी काम गर्छ ?
बाफ लिँदा नाक तथा घाँटी हुँदै फोक्सोसम्म तातो हावा पुग्छ। जसले निकै राहत अनुभव गर्न सकिन्छ। तातो पानीको बाफ लिनु एउटा चिकित्सकीय उपचार विधि पनि हो। तातो पानीको बाफले बन्द नाक खुलाउन मद्दत गर्छ। यसले श्वास फेर्न गाह्रो हुने समस्यालाई तत्काल समाधान गर्छ।
तातो बाफ लिनाले शरीरको तापक्रम बृद्धि हुन्छ र रक्तधमनीको पनि विस्तार हुन्छ। जसले गर्दा ब्लड सर्कुलेसनमा सुधार हुनुका साथै अनुहारको छिद्राहरु खुल्न थाल्छन्। सोही कारण बाफ लिएपछि मुहारको चमकमा धेरै परिवर्तन आउन सक्छ।
यति मात्र होइन, शरीरको तापक्रम बढ्दा इम्युनिटी पनि बढ्न थाल्छ। यसले व्याक्टेरिया तथा किटाणुसँग लड्ने क्षमता बृद्धि गर्ने डब्लुबिसीको उत्पादन पनि बढाउँछ।
तातोपानीको बाफ लिँदा ध्यान दिनुपर्ने कुराहरु:
१. तातोपानीको बाफ लिँदै गर्दा केही असुविधा या जलनको अनुभव भएमा तरुन्तै तौलिया हटाउनुपर्छ।
२. बच्चा, गर्भवती महिला या अस्वस्थ रोगीहरुले तातो पानीको बाफ लिने समयमा निकै नै सावधानी अपनाउनुपर्छ।
३. अनुहारमा सुन्दरता प्राप्त गर्न चाहनेले पनि तातो पानीको बाफ लिन सक्छन्।
(सुलोचना चौधरी, नर्स)
प्रकाशित: २५ माघ २०८० ०८:३४ बिहीबार
