१
फरक के छ यहाँ बाध्यता र रहरको
पीडा उस्तै उस्तै त हो मूल र नहरको ।
पुराना संस्कृति विर्सिएर देखासिकी गरेपछि
संस्कार उस्तै त छ गाउँ र शहरको ।
मुखमा राम राम, बगलीमा छुरा भएपछि
आखिर के फरक भयो अमृत र जहरको ।
कोही सुखी छैन यहाँ धनी होस् या गरीब
समस्या एकै त छन् महल र टहरको ।
२
फूलले काँडालाई घोचिदिने चेतावनी दिएछ
काँडाकै संरक्षणमै हुर्किएर फुलेको विर्सिएछ ।
बाबुलाई घर छाड्न धम्क्याईरहने छोराले
प्यासमा बाबुकै जुठो गिलाँसमा पानी पिएछ ।
जुनदिन घारका माहुरीहरू आपसमा लड्न थाले
रानो माहुरी शान्ति खोज्न घरबाट निस्किएछ ।
म मौन बसेको अवस्थामा नजिक आएर कोही
बिष्फोट हुनैपर्ने गरि पटक पटक जिस्किएछ ।
३
मन भतभति पोलेको छ र पनि के गरूँ
समयले सवथोक खोलेको छ र पनि के गरूँ ।
बाढी नै आउने गरी अविरल वर्षा भईरहेको छ
पीडाले भित्री मन बोथोलेको छ र पनि के गरूँ ।
हिजो सँगै भएका घर परिवार र साथीसँगको
दैवले पनि सम्बन्ध छोमोलेको छ र पनि के गरूँ ।
समयको चक्रले कहाँ कहाँ पु¥याउँदो रहेछ
पीडाले सबथोक झिँजोलेको छ र पनि के गरूँ ।
४
मनका पीडा, दुखहरू भुलाउँछ मेरो म्याग्दी
प्रकृतिका अनुपम उपहार देखाउँछ मेरो म्याग्दी ।
निलगिरी, धौलागिरि, गुर्जा हिमाल राम्रा
विरामीलाई तातोपानीले निको बनाउँछ मेरो म्याग्दी ।
के लानुहुन्छ कोसेली अनि म्याग्दी जिल्लाको चिनो
सिस्नो, टिम्मुर, धजरा, ग्रुन्द्रक पठाउँछ मेरो म्याग्दी ।
स्वर्गलाई एक पटक धर्तिमै हेर्न चाहनुहुन्छ भने
घोडेपानी, रुप्से, टोड्के, रुइसे, मालिका घुमाउँछ मेरो म्याग्दी ।
प्राकृतिक, धार्मिक, साँस्कृतिक, ऐतिहासिक कुराहरू
गलेश्वर, थालिनाच, रावणको जन्मकथा सुनाउँछ मेरो म्याग्दी ।
५.
तिमी पारी म वारी बीचमा कालीगंगा थियो
दुई किनार भए पनि मन त्यसै चंगा थियो ।
कल्पनामै सयौ पटक स्पर्श नगरेको होइन
तिमी आयौ नजिक वस्यौ मन झनै दंग थियो ।
सादा यो जीन्दगीको खालि पानाहरूलाई
मेरा लागि तिम्रो माया जीवन भर्ने रंग थियो ।
नचाहेरै कति कुरा मनभित्र गुम्सिरहेका बेला
मेरो कुरा तिमीले बोल्यौ मन झनै फुरुङ थियो ।
६.
तिमीले मैले गरेका ती वात भुल्न हुन्नथ्यो
संगै विताएका सुनौला रात भुल्न हुन्नथ्यो ।
मैले हारेर नै जितेकी हौ तिमीले
दुःख पर्दा दिएको साथ भुल्न हुन्नथ्यो ।
खै किन हो अचेल स्वार्थी बन्दै गएकी छौं
हार मान्दा दिएको आँट भुल्न हुन्नथ्यो ।
मेरो साथ छाडे पनि सारा बाचा तोडे पनि
सँगसँगै भिजेको त्यो वर्षात भुल्न हुन्नथ्यो ।
७.
तिमी मेरो साथमा हुँदा रातै मजाको
मध्यरातमा गरेका ती बातै मजाको ।
एक अर्काको परिपूरक बन्नुपर्छ भन्दै
दुख पर्दा तिमीले दिएको साथै मजाको ।
तिम्रो रुपको बयान म गर्न सक्छु कहाँ ?
विष छुँदा पनि अमृत बन्ने हातै मजाको ।
तिमी अनि मेरो वीचमा समाजले लगाएको
बन्धन तोडि नाता गाँस्यौ आँटै मजाको ।
८.
भित्र भित्रै गुम्सीएका चाहनाको भारी रैछ
हेर्छु जताजतै अभाव अनि हाहाकारी रैछ ।
सत्य कुरा नबुझेरै बोल्नेहरूको विगविगी छ
हेर्दा साधु लागे पनि बगलीमा आरी रैछ ।
आफूले आफैंलाई महान ठान्ने पनि छन
महान भन्ने त्यो डेडु यतै वरिपरि रैछ ।
आफू राम्रो बन्नलाई दोष लगाउँनै पर्छ र ?
मान्छे भन्दा यो समाजमा कुकुर बफादारी रैछ ।
९
कसैले यहाँ चेली बेच्ने दामका लागि हो
कसैले आफैंलाईँ बेचेको मामका लागि हो ।
फाइदाका लागि ठालूको पाउ मोल्नेको भीडमा
हर्के पाउ परेको कामका लागि लागी हो ।
खान नपाई अभावले ग्रसीत भईरहेका बेलामा
नदिने दान, चन्दा बोल्ने नामका लागि हो ।
बोलिदिने कोही छैनन् अन्यायमा पर्दा सज्जन
ठूलाबडा बोल्ने सधैं हरामका लागि हो ।
१०
कसैले सोध्दा तिम्रोबारे म के जवाफ दिउँ
खोज्छु धेरै बहाना तर पाउँदिन केही निहुँ ।
सुन्छु तिम्रो अस्तित्व लिलामीमा छरे
त्यही पीरले लाग्छ सराव नै पिउँ ।
तिम्रो स्वाभिमान लुटिँदै गर्दा मुकदर्शक बनेपछि
घृणा लाग्छ यस्तो जीवन पनि खै के जिउँ ।
सम्हालिन्छु अनि फेरि तिम्रैबारे सोच्ने गर्छु
नेपाल आमा तिम्रो फाटेको मन म कसरी सिउँ ।
प्रकाशित: १२ भाद्र २०७७ ०४:१२ शुक्रबार
