विश्व इतिहासमा डिसेम्बर १० को दिनलाई विशेष गरी ज्ञान, शान्ति र मानव अधिकारको प्रवर्द्धन गर्ने दिनका रूपमा पनि लिइन्छ।
अधिकार र स्वतन्त्रताको उदय
सन् १९४८ मा संयुक्त राष्ट्र संघको महासभाले ऐतिहासिक मानव अधिकारको विश्वव्यापी घोषणापत्र पारित गरेको थियो। उक्त घोषणापत्रले सबै मानिसको अधिकार र स्वतन्त्रतालाई परिभाषित गर्दै विश्वभर मानव अधिकारको सम्मानका लागि एक साझा मापदण्ड स्थापित गरेको छ। यही कारणले डिसेम्बर १० लाई मानव अधिकार दिवसको रूपमा पनि मनाइन्छ।
पहिलो नोबेल पुरस्कार वितरण
सन् १९०१ डिसेम्बर १० मा स्विडेनी उद्योगपति र डाइनामाइटका आविष्कारक अल्फ्रेड नोबेलको मृत्युको पाँचौँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा पहिलो नोबेल पुरस्कार वितरण गरिएको थियो।
आफ्नो मृत्यु हुनुभन्दा पहिले अल्फ्रेड नोबेलले आफ्नो सम्पत्तिको ठुलो हिस्सा प्रयोग गरी अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कारहरू स्थापना गर्नका लागि एक इच्छापत्र तयार पारेका थिए। उनको उद्देश्य भौतिकशास्त्र, रसायनशास्त्र, चिकित्सा, साहित्य र शान्ति गरी पाँच वटा फरक-फरक विधामा मानव जातिको हितका लागि उल्लेखनीय काम गर्ने व्यक्तिहरूलाई पुरस्कृत गर्नु थियो।
मण्डेलाद्वारा रंगभेद अन्त्य गर्ने ऐतिहासिक संविधानमा हस्ताक्षर
सन् १९९६ डिसेम्बर १० मा दक्षिण अफ्रिकामा लामो समयदेखि चलिआएको गोरा अल्पसंख्यक शासन प्रणालीको अन्त्य भएको थियो। आजको दिन राष्ट्रपति नेल्सन मण्डेलाले एउटा ऐतिहासिक नयाँ संविधानमा हस्ताक्षर गरेका थिए।
उक्त हस्ताक्षरले दक्षिण अफ्रिकालाई पूर्ण लोकतन्त्रमा रूपान्तरण गर्ने संवैधानिक युगको सुरुवात भएको थियो। राष्ट्रपति मण्डेलाले हस्ताक्षर गरेको उक्त संविधानले दक्षिण अफ्रिकामा सबै नागरिकका लागि समान अधिकार, मानव मर्यादा र स्वतन्त्रता सुनिश्चित गरेको थियो।
रंगभेदको क्रूर विरासतलाई मेटाउँदै नयाँ संविधानले कुनै पनि आधारमा गरिने भेदभावलाई निषेध गरी देशमा बहुलवादी र समावेशी समाजको आधारशिला बनेको थियो। अफ्रिकी नेशनल कंग्रेसका नेता मण्डेलाले सन् १९९४ मा देशको पहिलो प्रजातान्त्रिक निर्वाचन जितेपछि संविधान निर्माण प्रक्रियाको नेतृत्व गरेका थिए।
अर्जेन्टिनामा पहिलो महिला राष्ट्रपति
सन् २००७ मा आजकै दिनमा अर्जेन्टिनाकी राजनीतिज्ञ क्रिस्टिना फर्नान्डेज डे किर्चनरले अर्जेन्टिनाको पहिलो महिला निर्वाचित राष्ट्रपतिको रूपमा पदभार ग्रहण गरेकी थिइन्। उनले आफ्ना पति नेस्टर किर्चनरको उत्तराधिकारी बनेर उक्त देशको नेतृत्व सम्हालेकी थिइन्। एजेन्सी
प्रकाशित: २४ मंसिर २०८२ ०८:०७ बुधबार