ग्वार्को-लामाटार सडक खण्ड, महालक्ष्मी नगरपालिकाको एउटा मुख्य यातायात मार्ग, तीव्ररूपमा बढ्दो सवारी चाप र अनुशासनहीनता कारणले दैनिक यातायातमा समस्या उत्पन्न गरिरहेको छ। यो खण्डमा देखिएको भिडभाडले यात्रु, व्यवसाय र सार्वजनिक सुरक्षामा नकारात्मक प्रभाव पारिरहेको छ। यस लेखले चार लेन सडकलाई व्यवस्थित बनाउने र चोकहरू तथा सडकछेउ पार्किङलाई सम्बोधन गर्दै नागरिकलाई सहज पहुँच प्रदान गर्ने व्यावहारिक रणनीतिहरू प्रस्ताव गरेको छ।
विज्ञहरूको धारणा
आशीष गजुरेल (यातायात व्यवस्थापन विज्ञ)
स्थानीय र केन्द्रीय रूटहरूको प्रभावकारी व्यवस्थापन र समयसारिणीअनुसार सार्वजनिक यातायात सञ्चालनले यात्रुहरूको विश्वास जित्न मद्दत गर्छ। यसले निजी सवारी साधनको प्रयोगलाई पनि घटाउन सक्छ रिङरोडभित्र र बाहिर छुट्टाछुट्टै सार्वजनिक यातायात रुटको व्यवस्था गर्नाले यातायात प्रणालीमा ठूला सुधार ल्याउन सकिन्छ।
प्रा.पद्मबहादुर शाही (यातायात विज्ञ)
यातायातको प्राविधिक सुधार र व्यवस्थापनले मात्र समस्या समाधान हुँदैन, जनचेतनाको पनि ठूलो भूमिका हुन्छ। ग्वार्को–लामाटार सडक जस्ता मुख्य मार्गमा सार्वजनिक यातायातलाई प्राथमिकता दिने नीति लागू गर्नुपर्छ। विद्युतीय बस जस्ता दिगो यातायाता साधनको प्रयोगले आर्थिक र पर्यावरणीय लाभ सुनिश्चित गर्न सकिन्छ।
चार लेन सडकको योजना
हाल, यो सडकमा मिश्रित सवारी साधन चल्दा धेरै जटिलता र ढिलाइ हुँदै आएको छ। लेन छुट्याउने प्रणालीले यस समस्या समाधान गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छ।
प्रस्तावित लेन विभाजन
- दुई लेन (दुवै तर्फमा १–१): सार्वजनिक सवारीका लागि (बस, माइक्रोबस र साझा ट्याक्सी)।
-दुई लेन (दुवै तर्फमा १–१): निजी सवारीका लागि (कार, मोटरसाइकल र अन्य निजी साधन)।
कार्यान्वयनका चरणहरू
-स्पष्ट चिह्न र मार्किङ: लेनलाई प्रस्ट छुट्याउन टिकाउ रंगले मार्किङ गर्नु र आवश्यक ठाउँमा संकेत बोर्डहरू राख्नु।
- अनुगमन र नियम पालन: ट्राफिक प्रहरी र सिसिटिभीमार्फत लेन अनुशासन पालन सुनिश्चित गर्नु।
-डायनामिक लेन प्रयोग: अफ–पिक समयमा लेनलाई मिश्रित प्रयोगका लागि खुला राख्नु र डिजिटल बोर्डमार्फत जानकारी दिनु।
चोकहरूको व्यवस्थापन
ग्वार्को–लामाटार सडकका चोकहरूमा यातायातले धेरै ढिलाइ बेहोर्नुपर्छ। यो समस्या समाधान गर्न यी उपाय लागु गर्न सकिन्छ:
१. सिग्नलयुक्त चोकहरू
- आधुनिक ट्राफिक सिग्नलहरू जडान गरी सवारी चापअनुसार सार्वजनिक यातायातलाई प्राथमिकता दिने।
-सिग्नल टाइमर जडान गरी संकेतलाई पूर्वानुमान योग्य बनाउने।
२. टर्निङ लेन छुट्याउने
-चोकहरूमा दायाँ÷बायाँ मोडिने लेन छुट्याइ मुख्य यातायातलाई बाधा पुग्न नदिने।
३. राउन्डअबाउट निर्माण
-सम्भव भएमा चोकहरूमा राउन्डअबाउट राख्दा यातायात सहज र दुर्घटनाको जोखिम घटाउन सकिन्छ।
४. पैदल यात्रुका लागि क्रसिङ
-ओभरहेड ब्रिज वा सिग्नलयुक्त क्रसिङ निर्माण गरी पैदल यात्रु र सवारी साधनको गति अलग राख्ने।
सडकछेउ पार्किङ समस्याको समाधान
ग्वार्को–लामाटार खण्डमा गैरकानुनी सडकछेउ पार्किङ यातायातलाई थप अव्यवस्थित बनाउँदै आएको छ। यसलाई नियन्त्रण गर्न:
१. नो–पार्किङ क्षेत्रको कडाइ
- स्पष्ट रूपमा नो–पार्किङ क्षेत्र चिन्हित गरी उल्लङ्घनमा संलग्न सवारीलाई जरिवाना वा टो गरेर हटाउने।
२. अफ–स्ट्रिट पार्किङको विकास
- आवश्यक स्थानमा सस्तो शुल्कमा उपलब्ध गराउने पार्किङ स्थल निर्माण।
३. डिजिटल पार्किङ प्रणाली
- मोबाइल एपमार्फत पार्किङ स्थान पहिल्यै बुक गर्न मिल्ने प्रविधि लागू गर्ने।
४. सार्वजनिक सचेतना अभियान
- सडकछेउ पार्किङको प्रभावबारे जानकारी दिने र विकल्पहरू प्रयोग गर्न प्रोत्साहित गर्ने।
यस योजनाका फाइदाहरू
यस रणनीतिको सफल कार्यान्वयनले निम्न लाभहरू दिन सक्छ:
- कम जाम: लेन छुट्याउँदा यातायात सहज र छिटो हुन्छ।
- सार्वजनिक यातायात सुधार: सार्वजनिक सवारी साधन समयमै सञ्चालनमा आउने भएकाले यात्रुहरूलाई प्रोत्साहन मिल्छ।
- सुरक्षा वृद्धि: व्यवस्थित यातायात र पैदलयात्री क्रसिङले दुर्घटना कम गर्छ।
- समय र इन्धन बचत: नागरिकले समय बचाउन सक्छन् र इन्धन लागत घट्छ।
महालक्ष्मी नगरपालिकाका लागि आह्वान
महालक्ष्मी नगरपालिकाले यी विचारहरूलाई कार्यान्वयन गर्न चरणबद्ध दृष्टिकोण अपनाउन सक्छ:
१. पायलट परीक्षण: ग्वार्को–लामाटार सडकको सानो खण्डमा लेन छुट्याउने, चोक सुधार गर्ने र नो–पार्किङ नीति लागू गर्ने परीक्षण सुरु गर्नु।
२. सरोकारवालाको समन्वय: ट्राफिक प्रहरी, स्थानीय व्यवसायी र नागरिकहरूसँग सहकार्य गरी योजना कार्यान्वयन सुनिश्चित गर्नु।
३. दीर्घकालीन दृष्टिकोण: पूर्वाधार सुधार र सार्वजनिक यातायातको विकासलाई समेट्दै योजनालाई दिगो बनाउनु।
निष्कर्ष
ग्वार्को–लामाटार सडकलाई कुशल र व्यवस्थित बनाउन यी उपाय महत्वपूर्ण छन्। महालक्ष्मी नगरपालिकाले यो सडकलाई कुशल शहरी यातायातको नमुना बनाउन सक्छ। नागरिकका लागि सुरक्षित, छिटो र पहुँचयोग्य सडक प्रणाली निर्माण गर्न अबको कदम महत्वपूर्ण हुनेछ। आउनुहोस्, सम्बन्धित निकायहरूलाई आह्वान गरौँ र यसलाई कार्यान्वयन गराएर हाम्रो दैनिक जीवनलाई सहज बनाऔँ।
– अधिकारी इन्जिनियर हुन्।
प्रकाशित: २३ मंसिर २०८१ ०६:३३ आइतबार