उपराष्ट्रपति रामसहायप्रसाद यादवले ज्येष्ठ नागरिकलाई ‘बोझ’ होइन, ‘बोध’को स्रोतका रूपमा स्वीकार गर्नुपर्ने बताएका छन्।

उपराष्ट्रपति यादवले ज्येष्ठ नागरिकको गरिमालाई अक्षुण राख्न ज्येष्ठ नागरिकमैत्री पूर्वाधार, सामाजिक सुरक्षा, सामुदायिक सहारा र मानसिक स्वास्थ्यमा ध्यान दिन जरुरी रहेको उल्लेख गरेका छन्। ‘परिवारमा उनीहरूको उपस्थितिलाई मूल स्तम्भका रूपमा सम्मान गर्नु हाम्रो संस्कृतिको आधार हो’, उपराष्ट्रपतिले भनेका छन्।

राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवस, २०८२ का अवसरमा शुभकामना सन्देश दिँदै उपराष्ट्रपतिले युवापुस्ताले ज्येष्ठ नागरिकलाई वृद्धमात्र नभई अनुभव, ज्ञान र मार्गदर्शनका स्रोतका रूपमा लिनुपर्ने स्पष्ट पारेका छन्।

ज्येष्ठ नागरिकको विचारलाई सम्मानपूर्वक ग्रहण गर्नु, सामाजिक गतिविधिमा सहभागिता सुनिश्चित गर्नु, डिजिटल साक्षरतादेखि स्वास्थ्य सेवासम्मको पहुँचमा साथ दिनु आजको आवश्यकता भएको उपराष्ट्रपतिको कथन छ। उनले यसैबाट पुस्ताबिचको सम्बन्ध अझ सुदृढ हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन्।

‘हाम्रो पूर्वीय दर्शनले ज्येष्ठ नागरिकलाई ‘जीवनको दियो’ मानेको छ। आधुनिकताको नाममा उनीहरूको उपेक्षा गर्नु पारिवारिक र सामाजिक मूल्यको पतन हो। संस्कृति र आधुनिकताको समन्वय गर्दै उनीहरूको गरिमा पुनः स्थापित गर्नु हाम्रो साझा दायित्व बन्न सक्नुपर्छ’, उपराष्ट्रपति यादवले सन्देशमा भनेका छन्।

उपराष्ट्रपतिले भनेका छन्, ‘वृद्धावस्था जीवनको अन्त्य होइन, अनुभव र मार्गदर्शनको उत्कर्ष हो। ज्येष्ठ नागरिकको जीवनलाई सम्मानित, सुरक्षित र सुखद बनाउन सबैमा हार्दिक अनुरोध गर्दै उनीहरूको सुस्वास्थ्य र सुखमय जीवनको लागि हार्दिक मंगलमय कामना गर्दछु।’

नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय कार्यसम्पादन समितिको बैठक आज (शुक्रबार) दिउँसो १ः०० बजे पुनः बस्ने भएको छ।

बुधबारदेखि सुरु भएको कार्यसम्पादन समितिको बिहीबारको बैठकमा उपसभापति धनराज गुरुङ, महामन्त्रीद्वय गगनकुमार थापा र विश्वप्रकाश शर्मा, सहमहामन्त्रीहरु फरमूल्लाह मन्सुर, उमाकान्त चौधरी, महालक्ष्मी उपाध्याय ‘डिना’, भीष्मराज आङ्दम्बे र महेन्द्र यादव, कोषाध्यक्ष उमेश श्रेष्ठ तथा सदस्यहरू विमलेन्द्र निधि, विजयकुमार गच्छदार, अर्जुननरसिंह केसी, प्रवक्ता डा प्रकाशशरण महत, बलबहादुर केसी र ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्कीले आ–आफ्नो धारणा राखेका थिए।

बैठकमा अबको १६ दिनमा क्रियाशील सदस्यताको काम सक्नुपर्ने अवस्था रहेको र क्रियाशील सदस्यताको काम सकेर वडा र प्रतिनिधिसभा क्षेत्रीय अधिवेशन गरेर सिधै केन्द्रीय महाधिवेशनको प्रस्ताव रहेको बताइएको छ।

नेपाली कांग्रेस केन्द्रीय कार्यसम्पादन समितिको बैठक बिहीबार कार्यवाहक सभापति पूर्णबहादुर खड्काको सभापतित्वमा केन्द्रीय कार्यालय सानेपामा बसेको थियो।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले ज्ञान, सीप र अनुभवले भरिपूर्ण ज्येष्ठ नागरिक हाम्रा लागि प्रेरणाका पुञ्ज र समाज विकासका मार्गदर्शकका रूपमा रहेको बताएका छन्।

राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवस, २०८२ का अवसरमा स्वदेश तथा विदेशमा रहका नेपालीमा सुस्वास्थ्य, दीर्घायु एवं मर्यादित जीवनयापनका लागि शुभकामना व्यक्त गर्दै उनले माया, ममता र करुणाका स्रोत रहेका ज्येष्ठ नागरिकलाई आदर, सम्मान, उचित संरक्षण जरुरी रहेको उल्लेख गरेका हुन्।

राष्ट्रपति पौडेलले ज्येष्ठ नागरिकको मर्यादित जीवनयापनमा सहजीकरण गर्न आजको दिनले सबैलाई प्रेरणा प्रदान गर्ने अपेक्षासहित राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवसको सफलताको शुभकामना व्यक्त गरेका छन्।

विसं २०५१ पुस ११ गते ज्येष्ठ नागरिकलाई सामाजिक सुरक्षा भत्ता वितरण गर्न सुरु गरिएको दिनलाई स्मरण गर्दै सरकारको निर्णयबमोजिम सोही दिनलाई आधार मानी राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवस मनाउन सुरु गरिएको हो।

यस वर्ष पनि ‘हाम्रो साझा अभियान : ज्येष्ठ नागरिकप्रति श्रद्धा र सम्मान’ भन्ने आदर्श वाक्यका साथ ज्येष्ठ नागरिकको हक, हित तथा अधिकारको संरक्षण गर्दै सम्मान, संरक्षण र सहभागिता प्रवर्द्धन गर्नका लागि विभिन्न कार्यक्रमहरू आयोजना गरी यो दिवस मनाउन लागिएको उनले स्मरण गरेका छन्।

‘ज्येष्ठ नागरिकको अनुभव, ज्ञान र योगदानको कदर गर्दै उनीहरूलाई घर, परिवार, टोल, समाज साथै राज्यबाट समेत उ उचित सम्मान र संरक्षण गर्न सकेमात्र यो दिवस सार्थक हुन सक्छ भन्ने मलाई लाग्छ’, राष्ट्रपतिले सन्देशमा भनेका छन्।

ज्येष्ठ नागरिकको ज्ञान, सीप र अनुभवको पुस्तान्तरणका लागि अनुकूल परिस्थिति निर्माण गर्न परिवारका सदस्य, समाज, संघसंस्था तथा तीनै तहका सरकारबिच सहकार्य गरी ज्येष्ठ नागरिकप्रति सम्मानित व्यवहार र सहज जीवनयापनका लागि सामूहिक प्रयास गर्न सबैमा उनले आग्रह गरे।

सरकारले व्यवस्था गरेको सामाजिक सुरक्षा र संरक्षणका विभिन्न सेवा सुविधाको प्रभावकारितामा वृद्धि गर्दै दक्षतापूर्वक कार्यान्वयन गर्न सम्बद्ध सबैमा राष्ट्रपतिले आह्वान गरेका छन्।

आगामी फागुन २१ गतेका लागि तय भएको प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वाचनलाई स्वच्छ, मर्यादित र विश्वसनीय बनाउन कुन-कुन निकायलाई आचारसंहिता लाग्ला? धेरैलाई जिज्ञासा रहेको हुनसक्छ।

यद्यपि, नेपालमा यसअघि पटक-पटक निर्वाचन भएकाले आचारसंहिता कुन-कुन क्षेत्रमा लाग्छ भन्ने सामान्यता थाहा हुन्छ नै। निर्वाचन आयोगले तयार पारेको र हाल परामर्शका क्रममा रहेको निर्वाचन आचारसंहिताअनुसार नेपाल सरकारका मन्त्रीलाई पूर्ण रूपमा आचारसंहिता लाग्छ।

यसैगरी, प्रदेश सरकार र प्रदेश सरकारका मन्त्री, संवैधानिक निकाय र त्यसका पदाधिकारी, सङ्घीय सरकार र प्रदेश सरकारका निकाय र सो निकायका पदाधिकारीलाई आचारसंहिता लाग्छ।

स्थानीय कार्यपालिका र सोका सदस्य, सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय तहका कर्मचारी, सुरक्षा निकाय, सुरक्षाकर्मी तथा कर्मचारी, सरकारी अर्धसरकारी तथा सार्वजनिक संस्थाको कार्यालय र कर्मचारीलाई आचारसंहिता लाग्नेछ।

राजनीतिक दल तथा राजनीतिक दलका भ्रातृ सङ्गठन, उम्मेदवार तथा सम्बन्धित व्यक्ति, राजनीतिक दल तथा उम्मेदवारको निर्वाचन प्रतिनिधि, मतदान प्रतिनिधि तथा मतगणना प्रतिनिधिलाई आचारसंहिता लाग्ने गरी प्रस्ताव गरिएको छ।

सार्वजनिक पदधारण गरेको व्यक्ति, अनुमगन समितिका पदाधिकारी तथा अनुमगनकर्ता, पर्यवेक्षण संस्था तथा पर्यवेक्षक, सञ्चार प्रतिष्ठान, सोका पदाधिकारी तथा कर्मचारी, विद्यालय, महाविद्यालय वा विश्ववद्यालय, सोका शिक्षक तथा कर्मचारी, मतदाता, विकास साझेदार संस्था, सरकारी तथा अर्धसरकारी निकायबाट सञ्चालित परियोजना तथा परियोजनाका कर्मचारी, मतदाता शिक्षा कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने संस्था र त्यसका कर्मचारीलाई पनि पूर्ण रूपमा आचारसंहिता लाग्नेछ।

त्यस्तै, निजी क्षेत्रका बैंक तथा वित्तीय संस्था, सहकारी संस्था, व्यापारिक तथा औद्योगिक क्षेत्र, सोका पदाधिकारी, कर्मचारी तथा कामदारलाई पनि आचारसंहिता लाग्छ।

वस्तु तथा सेवा प्रदायक व्यावसायिक संस्थाका पदाधिकारी, कर्मचारी तथा कामदार र आयोगले तोकेका अन्य निकाय वा व्यक्तिलाई पनि आचारसंहिता लाग्ने छ। आयोगले प्रस्ताव गरेको आचारसंहिता आवश्यक सुझाव र सल्लाहसहित केही दिनभित्रै लागू हुने जनाइएको छ।

काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र (बालेन) साह चार दिनयता राजनीतिक संवादमा सक्रिय छन्। नयाँ दलमार्फत अगाडि बढ्ने गरी उनले यस अवधिमा ५० भन्दा बढी व्यक्तिसँग संवाद गरिसकेका छन्। उनले समानुपातिक उम्मेदवार टुंगो लगाउने गरी संवाद अघि बढाए पनि टुंगो भने लागिसकेको छैन। बालेनले विभिन्न रणनीति पनि अघि सारिरहेका छन्।

बालेनले पुराना दलहरूमा असन्तुष्ट रहेका नेताहरूसँग पनि छलफल गरेका छन्। पुराना दलमा असन्तुष्ट रही बाहिर आउन खोजेका नेताहरूको साथ खोज्नु छलफलको उद्देश्य हो। दलभन्दा बाहिर रहेका र सामाजमा सकारात्मक छवि बनाएका अभियन्ताहरूलाई साथमा लिने कोसिस पनि उनले गरेको देखिन्छ।

राजनीतिक रूपमा आफैं अघि बढ्ने भएपछि बालेनले समानुपातिक उम्मेदवारको चयन गर्ने र त्यसमा धेरैजसो सामाजिक अभियन्ता र जेनजी विद्रोहमा सामेल भएका व्यक्तिहरूलाई समेट्ने उद्देश्य राखेको देखिन्छ। सोमबार रातिपछि बिहीबारसम्म उनले समाजका धेरै पक्षसँग सरोकार राख्ने व्यक्तिहरूसँग भेटघाट गरेका छन्।

बालेनका सहयोगीहरूका अनुसार नयाँ पुस्ताका माग सम्बोधन गर्ने गरी छलफल थालिएको छ तर अहिले नै टुंगोमा पुगेको भने होइन। लामो समय बालेनको सचिवालयसँग जोडिएका धिरज जोशीका अनुसार सोमबारदेखि बिहीबारसम्मका छलफलबाट कुनै निष्कर्ष भने आइसकेको छैन। ‘अहिले नै निष्कर्ष निकाल्नु उपयुक्त हुन्न,’ जोशीले भने, ‘नयाँ शक्ति मिलेर जानुपर्छ भन्ने हाम्रो नीति हो।’

बालेनले रवि लामिछानेले नेतृत्व गरिरहेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा), कुलमान घिसिङले नेतृत्व गर्ने उज्यालो नेपाल पार्टी र पुराना दलबाट बाहिरिएका र सामाजिक अभियन्ताहरूसँग छलफल गरेका छन्। खासगरी बुधबार र बिहीबार बालेन साह दिनभर विभिन्न समूहसँगको छलफलमा व्यस्त रहे। छलफलको निष्कर्षचाहिँ प्रधानमन्त्री को बन्ने भन्नेमा गएर अड्किएको छ। यो विषयमा लामिछाने र घिसिङ दुवै मौन बसेका छन्। ‘बालेनले अबको प्रधानमन्त्री को हुने भन्नेमा स्पष्ट हुन चाहेका हुन् तर निष्कर्ष आउन सकेको छैन,’ संवादमा रहेका एक नेताको दाबी छ।

रास्वपा सभापति लामिछानेसँग सोमबार राति लामो छलफल गरेका बालेन मंगलबारबाट आफ्नो सहभागितामै दल सञ्चालन गर्ने गरी अघि बढेका छन्। बिहीबार रातिसम्म आइपुग्दा उनले ५० भन्दा बढी व्यक्तिसँग छलफल गरेका छन्। बालेनले आफ्नै सचिवालयमा रहेका कुमार बेनको ललितपुरस्थित घरमा छलफल गरेका हुन्। बेन ललितपुरबाट चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्ने तयारीमा छन्।

बालेनले आफैं बसेको स्थानमा पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईदेखि चिकित्सक डा. भगवान् कोइराला निवर्तमान स्वतन्त्र सांसदहरू अमरेश सिंह, नेपाली कांग्रेसका निवर्तमान सांसद सुनील शर्मादेखि राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) का नेता ज्ञानेन्द्र शाही, जनमत पार्टीका सिके राउत, नागरिक उन्मुक्ति पार्टी (नाउपा) नेपालका अध्यक्ष रेशम चौधरीसम्मलाई भेटेर आफ्ना योजनाहरू सुनाएका छन्।

बालेनले उज्यालो नेपालका नेता एवं वर्तमान ऊर्जामन्त्री कुलमान घिसिङसँग पार्टी एकीकरणको प्रस्ताव राखेका छन्। घिसिङसँग जोडिएका सुमना श्रेष्ठहरूले बालेन र घिसिङलाई मिलाउने प्रयास गरिरहेका छन्। साथै लामिछाने र बालेनलाई मिलाउन शिशिर खनाल र कुमार बेनले प्रयास गरिरहेका छन्। बाबुराम भट्टराईले बालेनलाई भेटेर वैकल्पिक शक्तिहरू मिल्नुपर्ने सुझाव दिएका छन्। उनले आफ्नो १० वर्षअघिकै सपना भएकाले शुभेच्छा राखेको पनि बताए।

तीबाहेक सामाजिक सञ्जालमा अतिरञ्जना गर्ने भीम उपाध्याय, विवेकशील साझाका पूर्वउपाध्यक्ष मिलन पाण्डे, अभियन्ता सागर ढकाल, जेनजी अभियन्ता रक्षा बम, केपी खनाललाई समेत भेटेर बालेनले सहयोगको अपेक्षा गरेका छन्।

बालेनले कलाकार निश्चल बस्नेत, कान्तिपुर मिडिया ग्रुपका प्रबन्ध निर्देशक सम्भव सिरोहिया, पत्रकारहरू सुरजसिंह ठकुरी र ऋषि धमलालगायतलाई पनि भेटेर आफ्ना धारणा राखेका छन्। उनीहरूसँगको भेटपछि जेनजी समूहका केही अगुवालाई बालेनले एकजुट भएर आउन आग्रह गरेका थिए। सोमबारको भेटमा लामिछानेले बालेनलाई प्रधानमन्त्री प्रस्ताव गरेका थिएनन्।

बिहीबारको भेटमा पनि लामिछानेले सबै विषयलाई प्याकेजमै डिल गर्ने प्रस्ताव राखेका छन्। बालेनले आफू अघि बढिसकेको र पुराना दलहरूलाई यसपल्ट नै पराजित गर्न दुवै जना मिल्नुको विकल्प नभएको दोहोर्‍याएका थिए। बिहीबारको भेटमा पनि लामिछानेले बालेनलाई प्रधानमन्त्रीको प्रस्ताव नगरेको स्रोतको दाबी छ।

नयाँ शक्ति कसैसँग पनि आइतबारसम्म सहकार्य नभए बालेनले निर्वाचन आयोगमा दर्ता भएको पार्टीमार्फत आफैं अघि बढ्ने निश्चित गरेको स्रोतको दाबी छ। बालेनका सहयोगीले देशविकास पार्टी निर्वाचन आयोगमा दर्ता गराइसकेका छन्। यसको चुनाव चिह्न लौरो छ। अनन्तराज घिमिरेका नाममा रहेको सो पार्टीलाई बालेनले आफ्नो सहयोगीका नाममा ल्याएका हुन्।

बालेनले आफूलाई भावी प्रधानमन्त्री भनेर यही पार्टीबाट चुनावमा जाने सोच पनि बनाएका छन्। उनले आफू उम्मेदवार बन्ने क्षेत्र भने निर्धारण गरेका छैनन्। केपी ओली जुन क्षेत्रबाट चुनावमा उठ्छन् बालेन पनि त्यही क्षेत्रबाट उठ्ने भन्दै प्रचारबाजी भने गराइएको छ । बालेन र उनको सचिवालयले यो विषयमा केही बताएका छैन।

रक्षा बम समूहले सहकार्य गर्ने

बालेन राजनीतिक दलमार्फत चुनावी प्रक्रियामा आए रक्षा बम समूहले सहकार्य गर्ने भएको छ। बालेनले लोकतन्त्र, गणतन्त्र, संघीयता र संविधान मान्ने बताएपछि रक्षा बम समूहले सहकार्य गर्ने जनाएको हो। उता मिलन पाण्डे समूहको विकेकशील साझा पनि बालेनसँग रहने बताइएको छ। सो समूहमा रहेका केही अभियन्ता र साहित्यकार पनि जोडिन सक्ने बताइएको छ। रक्षा बमलगायतका समूहसँग बालेनले ‘म राजनीतिमा आएँ, तपाईंहरूको सहयोग चाहियो’ भनेका थिए । रक्षा समूहले जवाफमा सहयोग गर्ने बताएको छ।

सुदन गुरुङको अवस्था के?

बालेनसँग छलफलमा रहेका सुदन गुरुङले भने कुनै प्रतिक्रिया दिएका छैनन्। बिहीबार दिउँसो लामिछाने र बालेनलाई मिल्न दबाब दिएको सन्देश प्रवाह गर्न गेटमा ताल्चा लगाएको तस्बिर सार्वजनिक गरेका सुदनले आफ्नो अवस्था के हो भनेर केही खुलाएका छैनन्। सुदनप्रति रवि, बालेन र रक्षा तीनै जना सकारात्मक छैनन्। उनीहरूले सुदनका लागि तत्कालै गेट बन्द गर्ने नीति पनि लिएका छैनन्। ‘सुदनको बानीब्यहोरा सुधार नभएसम्म हामी हुन्छ वा हुँदैन भन्ने अवस्थामा छैनौं तर अहिले नै उनलाई यहाँ नआउनू भन्न पनि सकिन्न,’ बालेननिकट एक जेनजीले भने।

नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीका संयोजक पुष्पकमल दाहालले देशभर बढेको चिसो, तराईको शीतलहर र हिमाली क्षेत्रको हिमपातका कारण जनजीवन कष्टकर बनेको भन्दै चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।

बिहीबार एक अपिल जारी गर्दै संयोजक दाहालले प्रतिकूल मौसमको मारमा सबैभन्दा बढी समाजका गरीब तथा सीमान्तीकृत वर्ग परेको भन्दै उनीहरूको उद्धार र राहतमा जुट्न सरकार समक्ष आग्रह गरेका हुन्।

संयोजक दाहालले चिसोका कारण कुनै पनि मानवीय क्षति हुन नदिन र स्वास्थ्य समस्या आउन नदिन तीनवटै तहका सरकारसँग विशेष आग्रह गरे। उनले विपन्न नागरिकलाई तत्काल सहयोग पुर्‍याउन र आवश्यक ‘प्रतिकार्य’ का लागि सरकारको ध्यानाकर्षण गराए।

दाहालले प्रभावित समुदायका लागि आवश्यक सहयोग जुटाउन तथा राहत वितरण लगायतका कार्यहरूलाई प्रभावकारी बनाउन आफ्नो पार्टीका सम्पूर्ण सम्बन्धित समितिहरूलाई निर्देशन दिएका छन्।

काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख बालेन्द्र शाह (बालेन) बिहीबार दिनभरको लामो र सघन राजनीतिक भेटघाट सकेर कुपण्डोलस्थित वार्तास्थलबाट बाहिरिएका छन्।

बिहानैदेखि ललितपुरको कुपण्डोलस्थित आफ्ना सहयोगी कुमार व्यञ्जनकारको निवासमा उनले ‘म्याराथन’ बैठक गरेका थिए।

साँझपख वार्तास्थलबाट बाहिरिँदा मेयर शाहले सञ्चारकर्मीहरूसँग प्रतिक्रिया दिन चाहेनन्। यद्यपि दिनभरको दौडधुपले उनी राष्ट्रिय राजनीतिको नयाँ कोर्समा प्रवेश गरेको भन्ने संकेत भने दिए।

मेयर शाहले बिहानैदेखि विभिन्न चरणमा शीर्ष नेता तथा अभियन्ताहरूसँग छलफल गरेका थिए। उनले राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति रवि लामिछाने, कांग्रेस नेता सुनिल शर्मा, , स्वतन्त्र सांसद अमरेशकुमार सिंह, रास्वपा सांसद शिशिर खनाल, पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराई र हाम्रो नेपाल पार्टीका अध्यक्ष खगेन्द्र सुनारसँग ‘वान अन वान’ तथा सामूहिक वार्ता गरेका थिए।

यसका साथै उनले जेन-जीका प्रतिनिधिहरूसँग पनि लामो समय छलफल गर्दै नयाँ राजनीतिक अभियानमा साथ दिन आग्रह गरे।

काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाह र हाम्रो पार्टी नेपाल (हापाने) का सभापति खगेन्द्र सुनारबीच भेटवार्ता भएको छ । भेटका क्रममा मेयर शाहले आफू खुला राजनीतिमा आउने भए के गर्ने भन्ने जिज्ञासा राखेको सुनारले बताए । ‘म पनि खुला राजनीतिमा आउने भए के गरौँ ?’ बालेनले भनेको भनाइ उदृत गर्दै सुनारले भने ।

यसको जवाफमा हाम्रो पार्टी नेपालका सभापति खगेन्द्र सुनारले देशको अवस्था गम्भीर मोडमा पुगेको भन्दै पुरानो राजनीतिक संस्कृतिको विकल्प खोज्नुपर्नेमा जोड दिए । उनले भने, ‘गनाउने कांग्रेस–एमाले त मिल्नुपर्छ भन्दै छन् भने बनाउने हामी मिल्नुको विकल्प छैन ।’

सुनारका अनुसार मुलुकलाई अहिले सत्ता र स्वार्थ केन्द्रित राजनीतिभन्दा माथि उठेर सोच्ने नेतृत्व आवश्यक छ । भेटका क्रममा सुनारले ‘देश पहिला’ भन्ने अवधारणालाई जोड दिँदै भने, ‘देश पहिला, देशपछि अरू…त्यसपछि अरू । अब देशले जित्छ ।’ मेयर शाह र सुनारबीचको भेटलाई वैकल्पिक राजनीति र नयाँ गठबन्धनको संकेतका रूपमा पनि हेरिएको छ ।

आगामी फागुन २१ गते हुन लागेको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा खोटाङबाट एकै घरका दुई दाजुबहिनीको नाम समानुपातिक उम्मेदवारीमा सिफारिस भएको छ । फरक फरक दलबाट समानुपातिकमा नाम सिफारिस हुनेहरुमा गायिका सत्यकला राई तथा उनका दाजु खगेन्द्र राई छन् ।

जिल्लाको ऐँसेलुखर्क गाउँपालिका ७ मा जन्मेका उनीहरुको नाम सिफारिस गर्ने राजनीतिक दलहरु भने फरकफरक हुन् । गायिका सत्यकला रवि लामिछाने नेतृत्वको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट सिफारिसमा परेकी हुन् भने दाजु खगेन्द्र नेकपा (एमाले)बाट । फरक दलबाट एउटै घरका दाजुबहिनी समानुपातिकमा सिफारिसमा पर्नु संयोग मात्र नभएर पार्टीप्रतिको लगाव र इमान्दारिता भएको उनीहरु बताउँछन् ।

जिल्लाको ऐसेलुखर्क ७ माक्पाका खगेन्द्र एमालेमा लामो समयदेखि प्रतिबद्ध नेताको रुपमा चिनिन्छन् । यसपटकको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा एमाले खोटाङले राईसहित ३ जनाको नाम समानुपातिकतर्फ सिफारिस गरिसकेको छ ।

बहिनी सत्यकला खोटेहाङ गाउँपालिका ८ सिम्पानीकी स्थायी बासिन्दा हुन् । सीमाना तथा काँडेतार चलचित्रका निर्माता रहिसकेका राष्ट्रबादी चलचित्र निर्माताको परिचय बनाईसकेका अभिनेता नबल खड्काकी पत्नी हुन् राई । अभिनेता खड्का २०७० को संविधानसभा निर्वाचनमा तत्कालीन नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले खोटाङबाट समानुपातिक उम्मेदवार बनाएको थियो । गायिका राई भने अहिलेसम्म कुनै पनि राजनीतिक दलसँग आवद्ध थिईनन् ।

फागुन २१ को प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फ गायिका सत्यकलाको नाम सिफारिस गरिसकेको रास्वपा खोटाङले प्रारम्भिक सूचीमा पहिलो नम्बरमा समेटेको छ । प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवार भने केहीदिनपछि मात्र सिफारिस गर्नेगरी समानुपातिकतर्फ नाम टुङ्ग्याइएको रास्वपा खोटाङका सभापति मुकुन्दकृष्ण थापाले बताए । पार्टीले प्रत्यक्षतर्फ उम्मेदवार छनोट प्रक्रिया पनि अगाडि बढाईसकेको तर, केही दिनभित्र मात्र टुङ्ग्याउने थापाले बताएका छन् ।

एमालेले पनि प्रत्यक्षतर्फका उम्मेदवारको नाम टुङ्ग्याउन बाँकी राखेको छ । एमालेले पूर्व केन्द्रीय सदस्य रहेका खगेन्द्रसँगै केन्द्रीय सदस्य उषाकला राई र अनुशासन आयोग सदस्य कर्ण घलेको नाम समानुपातिक उम्मेदवारमा सिफारिस गरेको छ । प्रत्यक्षतर्फ भने एमालेले पनि अहिलेसम्म कसैको नाम सिफारिस गरेको छैन ।

फागुन २१ को निर्वाचन नजिकिँदै गर्दा काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाह संसदीय राजनीतिको तयारीमा होमिएका छन्।

यो दौडमा उनलाई एक्लै नहिँड्न दबाब दिँदै जेन-जीका प्रतिनिधिहरूले सबै नयाँ र वैकल्पित शक्तिहरुसँग मिलेर अघि बढ्न आग्रह गरेका छन्।

बिहीबार ललितपुरस्थित कुमार व्यञ्जनकारको निवासमा दिनभर चलेको ‘म्याराथन’ राजनीतिक भेटघाटमा युवाहरूले बालेनलाई ‘मिल्ने’ प्रस्ताव राखेका हुन्।

भेटमा सहभागी जेनजी अगुवा पुरुषोत्तम यादवले मेयर शाहलाई राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछाने र ऊर्जा मन्त्री कुलमान घिसिङसँग सहकार्य गर्न सुझाए।

‘हामीले बालेन दाइलाई स्पष्टसँग भन्यौँ- दाइ प्लिज, तपाईं राजनीतिमा आइदिनुपर्‍यो। तर एक्लै होइन, रवि र कुलमान सरसँग जसरी पनि मिल्नुपर्छ,’ यादवले भने।

अर्का प्रतिनिधि युजन राजभण्डारीका अनुसार बालेनले पनि युवाहरूलाई स्वच्छ छवि भएकाहरू अगाडि आउनुपर्ने र मिल्नुपर्ने बताएका थिए।

नेपाल जेन-जी फ्रन्टकी संयोजक रक्षा बमले आफूहरू धेरै कुरा त्यागेर मिड ट्वान्टिज मै राजनीतिमा चासो राखिरहेको भन्दै शीर्ष नेताहरू मिल्नुको विकल्प नरहेको बताइन्।

जेन-जीहरूको प्रस्तावमा बालेनले आफू संसदीय राजनीतिमा औपचारिक रूपमा होमिएको संकेत दिएका थिए। उनले देश विकास पार्टी (चुनाव चिह्न लौरो) मार्फत आगामी निर्वाचनमा भाग लिने र देशभर उम्मेदवारी दिने तयारी सुनाएको एक प्रतिनिधिले जानकारी दिए।

बालेनले राजनीतिको नयाँ अध्याय सुरु गरेकाले यस अभियानमा जेन-जीको पनि साथ चाहिने बताएका थिए। बालेनले २५ वर्ष पूरा भएका युवाहरूलाई उम्मेदवार बन्न समेत आग्रह गरेका थिए।

जेन फोर्सका संयोजक रोहनराज दंगालका अनुसार बालेनले रवि र कुलमानसँगको एकताबारे ब्रिफिङ गर्दै भने, ‘एकै ठाउँमा आउने विषयमा रवि र कुलमान सकारात्मक हुनुहुन्छ। तपाईंहरू पनि यसमा सकारात्मक रूपमा सहभागी हुनुस्।’

बालेनले बिहीबार बिहानैदेखि कुलमान घिसिङ, रवि लामिछाने, डा. बाबुराम भट्टराई, सुनिल शर्मा, अमरेशकुमार सिंह लगायतसँग ‘वान अन वान’ वार्ता गर्नुको कारण निर्वाचन आयोगको समयसीमा हो।

पुस १३ र १४ गतेभित्र समानुपातिक बन्दसूची बुझाउनुपर्ने भएकाले बालेन देश विकास पार्टी मार्फत नयाँ शक्तिहरूलाई गोलबद्ध गर्ने अन्तिम कसरत छन्।

कुलमान घिसिङसँगको एकता लगभग टुंगो लागिसकेको र रवि लामिछानेसँग निर्णायक वार्ता भइरहेको बुझिएको छ।

जेन–जी आन्दोलनपछि अन्तरिम सरकारको प्रधानमन्त्रीमा प्रदर्शनकारीहरूका तर्फबाट सर्वाधिक रुचाइएका पात्र थिए–काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन्द्र साह। तर, जटिल परिस्थिति देखेरै हुनुपर्छ, उनी अगाडी सरेनन्।

व्यवहारकै कुरा गर्दा बालेनले प्रदर्शनपछिको अवस्थामा पूर्व प्रधानन्यायाधीश सुशीला कार्की नेतृत्वमा सरकार बनाउन सघाउनुबाहेक बाँकी सबैलाई बेवास्ता गरिदिए। जेन–जी आन्दोलनका मृतकको दाहसंस्कारमा गएनन्, अस्पतालमा उपचाररत घाइतेलाई भेटेनन्। मृतकका परिवारले एकसरो शब्दमा सान्त्वना समेत दिने जमर्को देखाएनन्।

भदौ २७ गते अन्तरिम सरकारको प्रधानमन्त्री नियुक्त भए लगत्तै सुशीला कार्कीले प्रतिनिधिसभा विघटन र फागुन २१ गते चुनावको घोषणा गरिन। त्यसपछि सरकार र निर्वाचन आयोग चुनावी तयारीमा लाग्यो।

त्यसपछिका तीन महिनासम्म चुनावको तयारी, नयाँ राजनीतिक दल स्थापना लगायतबारे बालेनले खुलस्त कुनै पनि काम गरेको देखिएन।

यस क्रममा धेरैले लख काटे–बालेनलाई राजनीतिमा चासो छैन। निकटस्थ पात्रहरूले पनि कुरा फेरी फेरी सार्वजनिक सञ्चारमाध्यममा छरिरहे। कतिपय बेला महानगरकै कार्यकाल पूरा गर्ने भनियो, कतिपय बेला नयाँ राजनीतिक दल खोल्न सघाउने भनेर चर्चा चलाइयो।

तर, कुनै पनि भूमिकामा बालेन सतहमा देखिएनन्। बालेन सधैँ रहस्य रहिरहे। जसको परिणाम उनी सार्वजनिक संवाद गर्न नसक्ने नेताका रूपमा पनि सार्वजनिक गसिपका पात्र बने।

तर एकाएक..

यी कुराहरूलाई बिर्साउँदै यो साता बालेन मुलुकको राजनीतिमा ठुलै चर्चाको पात्र बनेका छन्। चर्चा हुनुका पछाडि उनको तीव्र सक्रियता मूल कारण छ।

सहकारी ठगी प्रकरणमा पुर्पक्षका लागि थुनामा परेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी(रास्वपा)का सभापति रवि लामिछाने गत शुक्रबार धरौटीमा छुटे। उनी छुटेर आएदेखि राजनीतिक सक्रियता तीव्र पार्न थाले। सोही सक्रियतामा उनले आइतबार बालेनलाई पनि भेटेका थिए। तर, त्यो भेटबारे धेरै कुरा बाहिर आइसकेको छैन।

सोही भेटको विकसित स्वरूप दोस्रो दिनसम्म चल्यो। सोमबार राति कमलपोखरीस्थित रास्वपा नेता असीम शाहको घरमा रवि र बालेनले झन्डै साढे पाँच घण्टा बिताए। उक्त भेटपछि मूलतः वैकल्पिक राजनीतिको वकालत गर्ने पक्ष हौसिएको थियो। रास्वपाका नेताहरूले सो भेटलाई ठुलै ‘ब्रेक थ्रु’को रूपमा अर्थ्याएर सामाजिक सञ्जालदेखि सञ्चारमाध्यममा प्रस्तुत गरेका थिए।

भेटका बालेनलाई भावी प्रधानमन्त्री र रविलाई रास्वपा सभापति बनाएर जाने गरी एकीकरण गर्ने र सोहीअनुसार अगाडी बढ्नेबारे छलफल भएको बताइन्छ। सो कुराको आशय स्वयं भेटका समन्वयकर्ता रास्वपा नेता असीम शाहले दिँदै आएका छन्।

मध्यरात १ बजे दुवै जना बैठकबाट बाहिरिएका थिए। बाहिरिँदा रवि र बालेन एउटै गाडीमा देखिएको तस्बिर पनि भाइरल भयो। त्यो तस्बिर बालेन–रवि एकताको प्रतीककै रूपमा रास्वपावृत्तले प्रचार गरेको थियो।

तर, बालेन बिच्किएपछि....?

रास्वपा वृत्तले चर्चा गरे जसरी बालेन भने रविको कुरामा ‘कन्भिन्स’ भइनसकेको त्यसपछि विकसित घटनाक्रमले देखाउँछ। उनले बालेनलाई रास्वपामा प्रवेश गराउनेमा मात्रै आशय देखाएको स्रोत बताउँछ। रविले बालेनसँग शक्ति समीकरणका विषयमा सन्तुष्ट हुने गरी कुनै प्रस्ताव पनि राखेनन्। स्रोतको भनाई अनुसार फेरि मंगलबार बस्ने कुरा तय भएर त्यो दिन दुवै बाहिरिएका थिए।

तर मंगलबार रविले बालेनसँग भेटको चाँजोपाँजो मिलाएनन्। बरु तारेखका लागि रुपन्देही हिँडे। चितवन पुगेर पत्रकारसँग फरक कुरा गरिदिए। उनले ‘बालेनलाई प्रधानमन्त्री बनाउनेसम्मको चरणमा कुरा पुगिनसकेको’ भनिदिए।

त्यसपछि बालेन झस्किएका थिए। उनले आफ्ना निकटस्थसँग ‘रवि विश्वास गर्न लायक पात्र रहेनछन्’ भन्न थालेका थिए। त्यसपछि उनी आफ्नै पार्टी बनाएर जाने सोचमा पुगेको स्रोतको भनाई छ।

बालेन निकट पात्रहरूले ‘लौरो’ चुनाव चिन्ह राखेर पहिल्यै हाम्रो नेपाली पार्टी निर्वाचन आयोगमा दर्ता गरेका थिए। २०७९ को स्थानीय तह निर्वाचनमा बालेन स्वतन्त्र उम्मेदवार भएर मेयरमा लड्दा चुनाव चिन्ह लौरो नै थियो। अहिले उक्त पार्टीले नाम फेरेर देश विकास पार्टी राखेको छ। चुनाव चिन्ह लौरो नै छ।

त्यही पार्टी अगाडी बढाउने सोचका साथ बालेनले बुधबारबाट एकाएक सक्रियता बढाए। पहिलो दिन आफ्ना सहयोगी कुमार व्यञ्जनकार(बेन)को ललितपुरको ज्वागलमा रहेको घरमा करिब ९ घण्टा विभिन्न व्यक्तिसँग भेटेर सल्लाह गरेका थिए। सो क्रममा बालेनले चिकित्सक डा. भगवान् कोइराला, उद्यमी एवं नेपाली कांग्रेसका नेता विनोद चौधरी, राप्रपा नेता ज्ञानेन्द्र शाही, रेसम चौधरी, जनमत पार्टीका अध्यक्ष सिके राउत, पूर्व सचिव भीम उपाध्याय, वैकल्पिक अभियन्ता मिलन पाण्डेलगायतका ३० जना भन्दा बढीसँग भेटेका थिए।

सोही क्रम बालेनले बिहीबार(दोस्रो दिन) पनि जारी राखेका छन्। दोस्रो दिनसम्म आइपुग्दा ज्वागलस्थित कुमार बेनको घर चर्चाको केन्द्र बनेको छ। बिहान सबभन्दा पहिला ऊर्जा मन्त्री कुलमान घिसिङलाई भेटेका थिए। घिसिङले उज्यालो नेपाल पार्टी खोलेका छन्। सो भेटपछि बालेन र कुलमान मिलेरै जाने लगभग टुंगो लागेको दाबी छ। कुलमानले बालेन संलग्न हुने देश विकास पार्टीमै मिलेर जानेमा सहमत देखिएको स्रोत बताउँछ। त्यसपछि बालेनले कांग्रेस नेता सुनिल शर्मालाई पनि भेटे।

बालेन आफूसँग असन्तुष्ट रहेर अलग्गै सक्रियता बढाएपछि रास्वपा सभापति रवि पनि उनलाई भेट्न पुगेका छन्। उनीहरूबिच दुई घण्टाभन्दा बढी संवाद भएको थियो। भेटमा फेरि सबै कुरा टुंगो लागिसकेको छैन। रविले बालेन र कुलमानगरी तीन जनाको छुट्टै भेट गर्ने प्रस्ताव राखेका छन्। त्यसका लागि बालेनले प्रयोग गरिरहेको ठाउँ नभई ‘न्युट्रल भेन्यु’ हुनुपर्ने सर्त छ।

बालेनलाई भेटेर फर्किएका रविलाई बाहिर पत्रकारले ‘वार्तामा के भयो?’ भनेर सोध्दा प्रस्ट जवाफ नै दिएनन्। उनले ‘मेरो अनुहार हेरेर के लाग्छ?’ भन्दै अमूर्त जवाफ दिएर निस्किएका थिए।

यस्तै पूर्व प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले पनि बालेनलाई सोही ठाउँमा पुगेर भेटेका छन्। उनले वैकल्पिक भनिने शक्तिहरूलाई एक ढिक्का बनाएर लैजान बालेनलाई सुझाव दिएका छन्। स्रोतको भनाई अनुसार बालेनले ‘रास्वपासँग मिलेर जाँदा के हुन्छ?’ भनेर बाबुरामलाई सोधेका थिए।

यस्तै बालेनले दिउँसो नै विभिन्न चरणमा रक्षा बमदेखि सुदन गुरुङसम्मका जेन–जी अगुवासँग एक्ला एक्लै र समूहमा पनि भेटेका थिए।

उनीहरूबाहेक विभिन्न कलाकार, पत्रकार, उद्यमी, राजनीतिज्ञहरूसँग बालेनले एकाएक संवाद बढाएका छन्। जुन उनको पछिल्ला ‘ट्र्याक रेकर्ड’ भन्दा भिन्न देखिन्छ। बालेन यसअघि यो स्तरमा राजनीतिक संवाद गर्ने र रुचाउने पात्रका रूपमा नदेखिएका सेलिब्रिटी राजनीतिकर्मी मानिन्छन्।

बालेनले चलाएका यी वार्ता तथा संवादका शृङ्खलाले कस्तो निकास दिन्छन्? त्यसको नतिजा हेर्न जेन–जी देखि वैकल्पिक राजनीतिका वकालतकर्ता र स्थापित राजनीतिक दलहरूले व्यापक चासो छ।

पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहलाई नयाँ र वैकल्पिक शक्तिहरू एकताबद्ध भएर अघि बढ्न सुझाव दिएका छन्।

बिहीबार ललितपुरको ज्वागलमा मेयर शाहसँगको भेटवार्तापछि सञ्चारकर्मीहरूसँग संक्षिप्त प्रतिक्रिया दिँदै डा. भट्टराईले आफू सधैँ वैकल्पिक शक्तिहरूको एकताको पक्षमा रहेको बताए।

सञ्चारकर्मीले राखेको जिज्ञासाको जवाफ दिँदै डा. भट्टराईले भने, ‘म नयाँ र वैकल्पिक शक्तिहरू सब एक भएर जानुपर्छ भन्ने पक्षको मान्छे हुँ। म निरन्तर त्यसमा लागेको छु। मेरो त यो १० वर्षदेखिको सपना हो।’

उनले सोही विषयमा परामर्श गर्न मेयर शाहले बोलाएको र आफू आएको स्पष्ट पारे। ‘उहाँ (बालेन) को पनि चाहना त्यही थियो,’ भट्टराईले भने।

डा. भट्टराईले आफूले बालेन लगायतका नयाँ नेतृत्वलाई मिलेर जान सुझाव दिएको बताए। ‘मेरो सुझाव- तपाईं नयाँ र वैकल्पिक भन्नेहरू जति पनि छन्, मेरो सपना पूरा गर्न एक भएर अगाडि बढ्नुस्, त्यसमा मेरो सद्भाव रहन्छ भन्ने हो,’ उनले भने।

आफ्नो भूमिकाबारे सोधिएको प्रश्नमा उनले आफू अभिभावकत्व ग्रहण गर्न वा बाहिरै बसेर सघाउन तयार रहेको संकेत गर्दै नयाँ पिँढीलाई नेतृत्व लिन आग्रह गरे।

आजै सोही स्थानमा रास्वपा सभापति रवि लामिछाने र मेयर बालेनबीच पनि वार्ता भएको थियो। रवि निस्किएलगत्तै डा. भट्टराई बालेनलाई भेट्न पुगेका थिए।

नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री विश्वप्रकाश शर्माले आगामी फागुन २१ गतेका लागि ताकिएको प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचनमा उम्मेदवार नहुने बताएका छन्। केन्द्रीय कार्यसम्पाद समिति बैठकमा सम्बोधन गर्दै उनले नयाँ अनुहारहरुलाई मौका दिन आफू उम्मेदवार नहुने जानकारी गराएका हुन् ।

बैठकलाई सम्बोधन गर्दै महामन्त्री शर्माले भने, 'लगातार तीन पटक उम्मेदवार बनिसकेकोले यो पटक आफू उम्मेदवार नबनेर अरु साथीहरूलाई अघि सार्ने प्रस्ताव क्षेत्रमा गरेर आएको जानकारी गराउँदछु । गत चुनावमा म आफ्नो क्षेत्रमा सीमित थिएँ । यो पटक देशव्यापी रुपमा पार्टीका उम्मेदवारहरुको साथमा पुग्नेछु ।'

महामन्त्री शर्माले हिजो बुधबारमात्रै आफू आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र झापा क्षेत्र नम्बर एकमा रहेको जानकारी दिँदै क्षेत्रीय भेलामा को उम्मेदवार बन्ने हो दाबी गरेर अगाडी आउन आग्रह गरेको बताए । झापामा एक वर्षअघि आयोजित एक कार्यक्रममा पनि आगामी निर्वाचनमा उम्मेदवार नहुने घोषणा गर्दै इच्छुकहरुले आजैबाट मेहनत गर्न आग्रह गरेको कुरा स्मरण गर्दै बैठकमा महामन्त्री शर्माले फेरि पनि झापा क्षेत्र नम्बर एकबाट सर्वसम्मत सिफारिस गरेकोमा शुभेच्छुकहरुलाई धन्यवाद दिएका थिए ।

उनले भने, 'मेरो आग्रह छ चुनावमा अनुहार बदलेर जानुपर्छ । बढीभन्दा बढी युवा र नयाँ साथीहरूलाई अवसर दिनुपर्छ ।'

फागुन २१ मा हुने भनिएको निर्वाचनका लागि उपयुक्त वातावरण बन्न नसकेको चर्चा गर्दै उनले फागुन २१ मा निर्वाचन सम्भव नहुने हो भने अहिलेबाटै वैशाखमा चुनाव गर्नेगरीको वातावरण बनाउन सुझाव दिए । उनले भने, 'कि त सरकारले वातावरण बनाउन सक्नैपर्छ कि त सर्वपक्षीय संवाद र छलफल गरेर सरकारले वैशाखमा चुनाव गर्नुपर्छ ।' संवैधानिक प्रश्न सम्बोधन गर्न फागुन २१ मा ७ प्रदेशका ७ वटा निर्वाचन क्षेत्रमा चुनाव गर्न उनको सुझाव थियो ।

अर्को प्रशंगमा महामन्त्री शर्माले कार्यतालिका परिमार्जन गरेर तीन तहको अधिवेशन गर्न गरेर तोकिएकै मितिमा महाधिवेशन गर्न आवश्यक रहेको बताए ।

नेपाली कांग्रेसका उपसभापति धनराज गुरुङले निर्वाचनको वातावरण बनाउनुपर्नेमा जोड दिएका छन् ।

सानेपास्थित पार्टी कार्यालयमा आज अपराह्न सञ्चारकर्मीहरूसँग कुरा गर्दै उनले मुलुकमा निर्वाचनको वातावरण बनिनसकेको बताए ।

ढुक्क भएर चुनावमा जान सक्ने अवस्था सृजना भइनसकेकाले सरकार निर्वाचनको विश्वसनीय वातावरण बनाउनेतर्फ लाग्नुपर्नेमा उनको जोड थियो ।

उनले भने, ‘निर्वाचनको विश्वसनीय वातावरण नबनेकाले संसद् पुनःस्थापनाको आवाज उठेको हो।’

उपसभापति गुरुङले सबै मिलेर निर्वाचनमा जानुपर्ने, त्यो निर्विवाद रुपमा हुनुपर्ने र निर्वाचनमा नै सरकारको अर्जुनदृष्टि हुनुपर्ने सुझाव दिए ।

नेकपा (एमाले) का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले देश बनाउँछु भन्ने र चर्चामा रहेका व्यक्तिहरू नै नशामा भेटिने गरेको आरोप लगाएका छन्।

उनले काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहप्रति लक्षित गर्दै यस्तो बताएका हुन्।

बिहीबार एमालेको ११ औं राष्ट्रिय महाधिवेशनमा खटिएका स्वयंसेवकहरूलाई सम्मान तथा प्रमाणपत्र वितरण कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै ओलीले भने- ‘देशका चर्चित भनिएकाहरू नशामा भेटिन्छन्। चर्चामा ल्याउन खोज्नेहरु पनि छन्, त्यस्ता मान्छे पनि नशामा भेटिन्छन्,’ ओलीले भने।

उनले आफ्नो यस भनाइलाई इखका रूपमा लिएर कसैले दुर्व्यसन त्यागेमा आफू खुसी हुने समेत बताए। ‘मेरो भनाइ मन नपरेर, इख मानेर दुर्व्यसनमा भएकाहरूले छोड्नुभयो भने म धेरै खुसी हुनेछु,’ ओलीको भनाइ थियो।

अध्यक्ष ओलीले अन्य दल वा समूहको कार्यक्रम भएको भए मादक पदार्थ सेवन गरेर मारामारको स्थिति आउन सक्ने भन्दै एमालेका कार्यकर्ताहरूको भने उच्च प्रशंसा गरे।

उनले भने, ‘अरू पार्टीको कार्यक्रम हुन्थ्यो भने आपसमै मारामार हुन्थ्यो होला। कति केही तानेर, केही पिएर, के के गरेर सोत्राम परिसकेका हुन्थे होला। तर हाम्रा युवाहरूमा त्यस प्रकारको कुनै दुर्व्यसन देखिएन।’

उनले आफू स्वयंसेवकहरूको नजिकै पुगेर नियाल्दा कसैबाट पनि खैनी वा चुरोटको गन्ध समेत नआएको दाबी गरे।

‘खैनी भन्ने चिज ओठमा लुकाएको छु भन्ने पर्छ तर परपर बास्ना छरिरहेको हुन्छ। तर कसैको छेउमा पुग्दा पनि खैनी गनाएको भेटिएन,’ ओलीले ठट्यौली शैलीमा भने, ‘सम्म पनि आएन भने अरू लागुपदार्थको त कुरै भएन।’

पछिल्लो समय युवाहरूमा सही आचरणको कमी हुनु देशकै समस्या भएको औंल्याउँदै ओलीले एमालेका स्वयंसेवकहरूले भने उच्च आदर्श र कर्तव्यपरायणता देखाएको भन्दै सन्तोष व्यक्त गरे।

जेन–जी आन्दोलनको जगमा बनेको सरकारकी प्रधानमन्त्री सुशीला कार्कीले अहिले जेन–जीले नै आफूलाई सरकार छाड्न दबाब दिइरहेको स्वीकार गरेकी छन्। बिहीबार बाह्रखरी कथा प्रतियोगिताका विजेता घोषणा तथा पुरस्कार वितरण समारोहमा बोल्दै प्रधानमन्त्री कार्कीले यस्तो दुखेसो पोखेकी हुन्।

अहिले आएर आफूहरू अचानो जस्तै अवस्थामा पुगेको भन्दै प्रधानमन्त्री कार्कीले दिग्दारी पोखिन्। ‘राजनीतिक दलले पनि गाली गर्छ, मारले गाली गर्छ। अहिले छोड्, भोलि छोड् भन्छ,’ उनले भनिन्, ‘जेन–जीले पनि आजै छोड्, भोलि छोड्, पर्सि छोड् भन्छन्।’

छोडिदिए पनि आफूलाई नै सबैले गाली गर्ने भय उनले सुनाइन्। ‘छोडौँ भने के छोडौँ, छोडेको भोलिपल्ट, थुक्क, पालो त दिएको थियो नि तिमीहरूलाई एउटा, तिमीहरूको औकात त छोडेर हिँड्ने न रहेछ, के गर्याैँ भन्ने भाष्य आउँछ,’ प्रधानमन्त्री कार्कीले आफ्नो अनुभव सुनाइन्।

‘हामी त पेन्डुलम जस्तो भयौँ,’ उनले अगाडी भनिन्, ‘त्यही पनि सकस गरेर, मेहनत गरेर, बहुत धैर्य धारण गरेर काम गर्दैछौँ।’ युवाहरूबाटै ‘निर्वाचन किन चाहियो?’ भन्ने खालको भाषा आएर पनि तनाव भइरहेको उनले बताइन्। उनले भनिन्, ‘कतै जाँदा सुख नहुने अवस्था अहिले हाम्रो छ।’

आफ्नै बारेमा कथा लेखिदिन उनले कथाकारहरूलाई आग्रह गरिन्। २५ वटा ३० वटा जेन–जी समूह रहेको बताउँदै प्रधानमन्त्री कार्कीले एउटाले एउटा काम, अर्कोले अर्को काम गर भनेर हैरान पारेको बताइन्। ‘अब त मुलुक बाङ्लादेश नहोस् भन्ने सुरमा हामी छौँ,’ प्रधानमन्त्री कार्कीले भनिन्।

पूर्वगृहमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका नेता रमेश लेखकले भदौ २३ र २४ गतेको घटनाको छानबिन गर्न बनेको जाँचबुझ आयोगमा उपस्थित भएर बयान दिने बताएका छन्।

बिहिबार सञ्चारकर्मीहरूसँग संक्षिप्त कुराकानी गर्दै नेता लेखकले आयोगले सोधपुछका लागि बोलाएको र आफूले जाने निर्णय गरेको जानकारी दिए।

‘आयोगले मलाई घटनाका बारेमा जानकारी लिन बोलाएको छ, र मैले आयोगमा जाने निर्णय गरेको छु,’ लेखकले भने।

उनका अनुसार आयोगले भोलि (शक्रबार) का लागि बोलाएको भए पनि समय व्यवस्थापनका कारण आफूले १४ गते जाने जानकारी गराएको बताए।

आयोगमा जाने विषयमा पार्टी समापति शेरबहादुर देउवासँग छलफल भयो कि भएन भन्ने सञ्चारकर्मीको प्रश्नमा उनले यसबारे कुनै कुराकानी नभएको बताए। ‘यो विषयमा छलफल भएको छैन, मैले जाने निर्णय गरेको छु,’ उनले भने।

केही समयअघि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले सोही घटनामा तत्कालीन प्रधानमन्त्री र गृहमन्त्रीलाई बयानमा बोलाउनु कानुनसम्मत नहुने बताएका थिए। ओलीले आफू बयानमा नजाने आडन कायमै राखेका छन्।

नेपाली कम्युनिष्ट पार्टीले आगामी संसदीय निर्वाचनका लागि चितवन निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ३ बाट भरतपुर महानगरपालिकाकी मेयर रेनु दाहाललाई प्रतिनिधिसभा उम्मेदवारका रूपमा सर्वसम्मत सिफारिस गरेको छ।

पार्टीको क्षेत्र नम्बर ३ ले आज बसेको बैठकमार्फत मेयर दाहालको नाम प्रत्यक्षतर्फ एकल रूपमा सिफारिस गर्ने निर्णय गरेको हो। बैठकले फागुन २१ गते तोकिएको संसदीय निर्वाचनलाई लक्षित गर्दै दाहाललाई उम्मेदवार बनाउने निष्कर्ष निकालेको जनाइएको छ।

पार्टीको निर्णयलाई कदर गर्दै जनताको विश्वास अनुसार चुनावी मैदानमा उत्रन तयार रहेको रेनुको प्रतिक्रिया छ ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछानेसँगको वार्ता सकिएलगत्तै काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहलाई भेट्न पूर्वप्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराई वार्तास्थल पुगेका छन्।

बिहीबार ललितपुरको ज्वागलस्थित मेयर शाहका सहयोगी कुमार बेनको निवासमा यी महत्त्वपूर्ण राजनीतिक भेटघाटहरू भइरहेका छन्।

करिब अढाइ घण्टा लामो संवादपछि रवि लामिछाने बाहिरिएलगत्तै डा. भट्टराईको इन्ट्री भएको हो। लामिछानेले बाहिरिने क्रममा ‘वार्ता राम्रो भयो’ भन्ने संक्षिप्त प्रतिक्रिया दिएका थिए। उनी निस्किएको केही बेरमै सोही स्थानमा डा. भट्टराई प्रवेश गरेका हुन्।

पछिल्लो दुई दिनयता मेयर शाहले राजनीतिक भेटघाटलाई निकै तीव्रता दिएका छन्। उनले यसअघि मन्त्री कुलमान घिसिङ, कांग्रेस नेता सुनिल शर्मा र सांसद अमरेशकुमार सिंहसँग भेट गरिसकेका छन्।

नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय प्रवक्ता डा. प्रकाशशरण महतले जिल्लाका नेताहरूले भरमग्दूर प्रयास गर्दा पनि क्रियाशील सदस्यता भर्ने काम नसकिएको बताएका छन्। बिहीबार बसेको कांग्रेस कार्यसम्पादन समितिको बैठकपछि पत्रकारसँग कुराकानी गर्दै प्रवक्ता महतले यस्तो बताएका हुन्।

महतले सदस्यता व्यवस्थापन समितिको संयोजक महामन्त्री गगन थापा नै भएकाले गैह्रजिम्मेवार अभिव्यक्ति नदिन पनि आग्रह गरे।

‘धेरै ठाउँमा क्रमसंख्या नभएको क्रियाशील सदस्यता फारम गएको हुनाले फेरि पठाउनुप¥यो। त्यसले समयमा फारम भरेर बुझाउनसकेको अवस्था छैन,’ महतले भने, ‘भरेर मात्र हुँदैन। त्यसलाई इन्ट्री नि गर्नुपर्छ। धेरै जिल्ला कार्यालयको अवस्था तहसनहस भएकाले त्यो सहज भएन।’ यस्ता समस्याले सदस्यतामा वितरणमा ढिलाइ भएको उनले बताए।

‘यि सबै कुराले क्रियाशील सदस्यता वितरणमा जिल्लाका साथीहरूले आफ्नो भरमग्दूर प्रयास गर्दागर्दै पनि सबैठाउँमा एकनास ढंगलले सम्पन्न हुनसकेको छैन,’ महतले भने।

त्यसैले तोकिएको समयमा महाधिवेन गर्ने कुरामा सबैको प्रयास हुँदाहुँदै पनि असहज भएको उनले बताए। उनले अगाडी भने,‘क्रियाशील नटुंगेकाले महाधिवेशनको कार्यतालिका प्रभावित हुने देखिएको छ।’