गीतकार कमला घिमिरे अधिकारीले सांगीतिक यात्रामा ‘कलम’ लिएर सक्रियताकाे पहिचान बनाएकी छन्।

बलराम समाल मगरको मीठो संगीत र रेयान्स अधिकारीको मधुर स्वरले गीतलाई जीवन्त बनाएको छ।

स्रष्टा घिमिरे अधिकारीकाे आफ्नै युटुब च्यानल हनी बि कमला घिमिरेमार्फत सार्वजनिक भएकाे हाे।

स्रष्टा घिमिरे शिक्षा क्षेत्रमा आबद्ध छिन्। उनका यसअघि साथी, पुतली र मादलको ताल नामक बालगीतहरू रेकर्ड भइसकेका छन्। उक्त बालगीतहरूको छायांकन समेत भइसकेको छ र सोही युटुब च्यानलमार्फत प्रसारण भइरहेको छ।

गीत, बालगीत, मुक्तक, हाइकु, लघुकथा, गजल आदिमा कलम चलाउने साहित्यकार घिमिरे लमजुङमा जन्मिएर काठमाडौंमा बसोबास गर्दै आएकी छन्।

महको महलमा (हाइकुसङ्ग्रह, २०७९), मामाघर (बालकवितासङ्ग्रह,२०७९) र रश्मि (मुक्तकसङ्ग्रह, २०८०) उनका प्रकाशित कृति हुन्।

सुनचाँदीको मूल्य निरन्तर बढिरहेको छ। मंगलबारको तुलनामा आज सुन तोलामा रु ७०० र त्यति नै परिमाणको चाँदी रु १७० ले बढेको छ।

नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार आज एक तोला सुनको मूल्य रु दुई लाख ५९ हजार ७०० कायम भएको छ भने एक तोला चाँदीको मोल रु चार हजार ५५ निर्धारण भएको छ।

मंगलबार सुनको मूल्य प्रतितोला रु दुई लाख ५९ हजार निर्धारण भएको थियो भने एक तोला चाँदी रु तीन हजार ८८५ मा कारोबार भएको थियो।

अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूका अनुसार आज अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा एक औँस सुन चार हजार ३३० र त्यति नै परिमाणको चाँदी ६५ अमेरिकी डलरमा खरिदबिक्री भइरहेको छ।

वाग्मती प्रदेशले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम पाँच महिनामा ४.४७ प्रतिशतमात्र पुँजीगत खर्च गरेको छ। आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्रालयका अनुसार समीक्षा अवधिमा चालुतर्फ १८.४१ प्रतिशत खर्च भएको छ।

चालु आव २०८२/८३ का लागि रु ६७ अर्ब ४७ करोड ७३ लाख २७ हजारको बजेट पारित भएको थियो। विनियोजित बजेटमध्ये सबैभन्दा बढी प्रदेश लोकसेवा आयोगले २९.९० प्रतिशत, प्रदेशसभा सचिवालयले २७ प्रतिशत, मुख्य न्यायाधिवक्ताको कार्यालयले २३.६७ प्रतिशत, स्वास्थ्य मन्त्रालयले २०.४५ प्रतिशत, प्रदेश नीति तथा योजना आयोगले १९.०४ प्रतिशत र श्रम, रोजगार तथा यातायात मन्त्रालयले १९.५५ प्रतिशत बजेट खर्च गरेको छन्।

सबैभन्दा कम संस्कृति तथा पर्यटन मन्त्रालयले १.४८ प्रतिशत बजेट खर्च गरेको छ। रासस

घोराही उपमहानगरपालिका-१६ तेरौटेका प्रतीकराज लोहनीले प्राङ्गारिक विधिमा आधारित भएर व्यावसायिक रूपमा कागतीखेती गरेर नमूना किसानको परिचय बनाएका छन्।

रासायनिक विषादी प्रयोग नगरी खेतीमा लागेका सिभिल इन्जिनियर उनले यसमा एक करोड रूपैयाँ लगानी गरिसकेका छन्। चार बिघा १० कट्ठाबाट खेती सुरु गरेका ४१ वर्षीय लोहनीले यसलाई छ बिघा विस्तार गरेका छन्।

उद्यमी लोहनीले सञ्चालन गरेको बगैँचामा ‘सुन कागती-१’ जातका करिब दुई हजारभन्दा बढी बिरुवा रोपिएका छन्।

उनी भन्छन्, “सुन कागतीको बिरुवाले सामान्यतया रोपेको तीन वर्षदेखि उत्पादन दिन्छ। हाल कागती जिल्लाको घोराही बजारसँगै काठमाडाैं पनि पठाउने गरेको छ।”

बगैँचामा १० जनाले काम पाएका छन्। खेती बढाउने सोचमा रहेका उनले प्रतिकट्ठा वार्षिक तीन हजार रूपैयाँ तिर्ने गरेको बताए।

उनले थोपा सिँचाइ प्रविधि प्रयोग गरेका छन्। तेरौटे गाउँलाई ‘ग्रिन भिलेज’ का रूपमा विकास गर्ने उनको लक्ष्य छ।

काठमाडौँमा अध्यापनसँगै हाइड्रोपावर कम्पनीमा सेवा गरेका उद्यमी लोहनीले भने, “सागसब्जीका तुलनामा कागतीमा रोग सङ्क्रमणको डर कम हुने र उत्पादन पनि अधिक हुने भएकाले कागतीखेतीमा लागेको हुँ।”

गत वर्ष प्रतिकिलो एक सय ५० रूपैयाँसम्म मूल्य पाएको कागती यस वर्ष ८० रूपैयाँमा झरे पनि खेतीप्रति निराश हुनुपर्ने अवस्था नरहेको उनी बताउँछन्।

आगामी माघ १६ गतेबाट प्रदर्शनमा आउन लागेको फिल्म ‘आ बाट आमा’ को व्यापक प्रचारप्रसार थालिएको छ। सोमबार यस फिल्ममा समावेश गीत ‘सृष्टिकै पहिलो नाम’ रिलिज गरिएको थियो भने मंगलबार सुदरपश्चिम महोत्सवमा पल शाह र अभिनेत्री विपना थापाले फिल्मको प्रचार गरे। साथै यही गीतको भिडियो समेत रिलिज गरिएको थियो।

उक्त गीतमा अभिनेता पल शाह र विपना थापाले अभिनय गरेका थिए। ‘धर्तीमा आँखा खोली, मैले बोलेको त्यो बोली, सृष्टिकै पहिलो नाम ‘आ बाट आमा’ मा अभिनय गरेपछि दर्शकलाई निकै भावुक बनेका समेत देखिन्थे।

यस महोत्सवमा गाउँ गाउँबाट हजारौ दर्शकको उपस्थिति रहेको थियो। पल शाह र विपना थापालाई देखेपछि दर्शकले आइ लभ यु पल शाह र विपना थापा भन्दै हुटिङ गरेका थिए।

उक्त महोत्सवमा दर्शकको माया पाएकी अभिनेत्री विपना थापा औधी खुशी भएकी थिइन्। हजारौ दर्शकमाझ देखिएका पल र विपनाले फिल्म प्रचारका लागि केही बाँकी नराख्ने मुडमा देखिन्छन्।

यस फिल्मलाई चन्द्र पन्तले निर्देशन गरेका हुन्। निर्देशक पन्तकै कथा तथा पटकथा रहेको यस फिल्ममा विपना थापा, पल शाह, प्रदीप रावत, उषा उप्रेती, सिम्रन पन्त, साइग्रेस पोखरेल, गजित बिष्ट, बेगम नेपाली लगायतले मुख्य भूमिकामा अभिनय गरेका छन्।

आर्या इन्टरटेन्मेन्टको ब्यानरमा निर्माण भएको यो फिल्मको संगीतमा कोसिस क्षेत्री, बाबुल गिरी र थानेश्वर गौतम रहेका छन्। फिल्मका गीतको भिडियोमा कोरियोग्राफी गम्भीर विष्ट र दिलिप ओखेडाले गरेका छन्। साथै फिल्मको डिओपीमा नवराज उप्रेतीको छ।

अभिमन्यू निरवीले लेखेको यो फिल्मको संवादमा अमर न्यौपाने, अभिमन्यू निरवी र चन्द्र पन्तले सहकार्य गरेका छन् भने लगानी कृष्णप्रसाद सुवेदी, ओमकार पन्त, प्रकाशजंग कुँवर, ध्रुवप्रसाद न्यौपाने र क्षितिज ढुंगानाले गरेका छन्।

यस फिल्मको कार्यकारी निर्माता करण सिंह रसाली रहेका छन्। फिल्मलाई नवराज उप्रेतीले छायाङ्कन गरेका छन्। फिल्मको ट्रेलर टिजर साहिल खानले काटेका छन्।

नेपालमा फिल्मको प्रदर्शन अधिकार आरआर फिल्म्सले गर्दैछ भने यो फिल्मको डिजिटल अधिकार ओएसआर डिजिटलले लिएको छ। यसअघि निर्देशक चन्द्र पन्तले नेपाली फिल्म ‘ह्रस्व दीर्घ’ निर्देशन गरेका थिए।

ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात र सहरी विकास मन्त्री कुलमान घिसिङले कञ्चनपुरको टनकपुर ब्यारेजबाट नेपालतर्फ सिँचाइ सुविधाका लागि नहरमा पानी छोड्नका लागि भारतसँग आवश्यक पहल र समन्वय भइरहेको बताएका छन्।

राष्ट्रिय गौरवको महाकाली सिँचाइ आयोजना तेस्रो चरणअन्तर्गत कञ्चनपुरको ब्रह्मदेवस्थित टनकपुर ब्यारेजको बुधबार बिहान निरीक्षण गर्दै मन्त्री घिसिङले पानी छोड्ने विषयमा भारतीय पक्षसँग दुई देशका संयन्त्र एवं द्विपक्षीय भेटमा निरन्तर छलफल गरिनुका साथै पत्राचारसमेत भइरहेको उल्लेख गरे।

कञ्चनपुरका शुष्कग्रस्त करिब पाँच हजार हेक्टर जमिनमा तत्काल सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराउन नेपालतर्फ मुख्य नहर र शाखा तथा प्रशाखा नहर बनिसकेकाले भारततर्फबाट पानी छोड्ने निर्णय आउने विश्वास व्यक्त गरे।

नेपाल–भारतबिच एकीकृत महाकाली सन्धिअनुरूप नेपालले हिउँदमा तीन सय क्यूसेक र वर्षायाममा एक हजार क्यूसेक पानी पाउने व्यवस्था रहेको छ।

सन्धि बमोजिम पानी उपयोगिता गरी सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराउन संरचना बनिसकेका छन्। करिब ९ अर्ब लगानी भइसक्दा पनि प्रतिफल पाउन नसकेको भन्दै स्थानीय रूपमा आलोचना हुने गरेको छ। पानी सञ्चालन नभएकाले निर्मित संरचना बिग्रिन थालेको आयोजनाले जनाएको छ।

महाकाली सिँचाइ आयोजनामार्फत सतह सिँचाइबाट २८ हजार, भूमिगत सिँचाइबाट ५ हजार गरी ३३ हजार हेक्टर क्षेत्रमा दिगो सिँचाइ सुविधा उपलब्ध गराउने लक्ष्य रहेको छ। आयोजनाको कुल अनुमानित लागत ३५ अर्ब रुपैयाँ रहेको छ।

नेकपा (एमाले)को ११औँ राष्ट्रिय महाधिवेशनअन्तर्गत भृकुटीमण्डपमा नयाँ नेतृत्वका लागि मतदान सुरु भएको छ। मतदानस्थलमा गायिका ज्योति मगर पनि पुगेकी छन्।

नयाँ नेतृत्व चयन गर्न भृकुटीमण्डपमा प्रतिनिधिहरू लाइन बसेका छन्। केन्द्रीय निर्वाचन आयोगका उपाध्यक्ष सानुराज पोखरेलका अनुसार अध्यक्ष पदका उम्मेदवारद्वय अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र ईश्वर पोखरेलले मतदान गरेका हुन्।

दुई लाइनमा मतदान भइरहेको छ। ३०१ केन्द्रीय सदस्यका लागि ६६० जनाले उम्मेदवारी दर्ता गरेका छन्। मतदानका लागि ८० वटा भोटिङ मेसिन प्रयोग गरिएका छन्। महाधिवेशनमा दुई हजार २६३ मतदाता सहभागी छन्।

चेल्सी वर्ल्ड स्कुलले दोस्रो मातृभूमि कप अन्तरविद्यालय बास्केटबल प्रतियोगितामा दोहोरो जित आत्मसात् गरेको छ।

चेल्सीले मंगलबार दुवै सफलता गर्ल्समा पाएको हो। पहिलो खेलमा चेल्सीले केएमसीलाई ३२–१८ ले पराजित गर्‍यो। चेल्सीको जितमा तेन्जिङ कुसाङ शेर्पाले १४ अंक जोडिन्। अर्को खेलमा तेन्जिङकै २० अंक प्रेरणामा चेल्सीले बौद्ध चिल्ड्रेन हेभेन स्कुललाई ३४–२७ ले हरायो।

गर्ल्समै बौद्ध चिल्ड्रेनले बौद्ध इन्टरनेसनल स्कुललाई ४१–१७ ले हरायो। विजेताकी जस्मिनले आठ स्कोर गरिन्। ब्वाइजमा आयोजक मातृभूमि ‘बी’ ले बौद्ध इन्टरनेसनललाई ५५–४५ र काठमाडौं वल्र्ड स्कुलले प्यारागन पब्लिक स्कुललाई ४२–२३ ले पन्छाए। मातृभूमि ‘बी’ का प्रयास ढकालले १८ र काठमाडौं वल्र्डका खैङ लिनले १४ अंक बटुले।

एक सय ७६ किलोग्राम गाँजा बोकेको पिकअप भ्यानसहित पर्सा प्रहरीले त्यसका चालकलाई पक्राउ गरेको छ।

प्रहरी निरीक्षक अमृतबहादुर बस्नेतका अनुसार वीरगञ्ज महानगर-१७ अलौबाट बा२१च ७८५५ नम्बरको भ्यानमा परालले लुकाइराखेको एक सय ७६ किलो गाँजा मंगलबार बरामद भएको हो।

भ्यानका चालक रामेछाप खडादेवी गाउँपालिकाका २८ वर्षीय सुबराज श्रेष्ठ पक्राउ परेका छन्।

नेकपा (एमाले)को ११औँ राष्ट्रिय महाधिवेशनअन्तर्गत नयाँ नेतृत्व चयनका लागि मतदान सुरु भएको छ। अध्यक्ष पदका उम्मेदवारद्वय केपी शर्मा ओली र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलले पहिलो मतदान गरेका छन्।

आज बिहान ८ बजेदेखि मतदान सुरु हुने भनिए पनि झण्डै एक घण्टा ढिलो गरी मतदान सुरु भएको हो। नयाँ नेतृत्व चयन गर्न भृकुटीमण्डपमा प्रतिनिधिहरू लामबद्ध भएका छन्। विद्युतीय भोटिङ मेसिनमा समस्या आएपछि मंगलबार हुने भनिएको मतदान स्थगित गरिएको थियो।

३०१ सदस्यीय नयाँ केन्द्रीय समितिका लागि करिब ६६० जनाले उम्मेदवारी दर्ता गराएका छन्। मतदानका लागि ८० विद्युतीय भोटिङ मेसिन प्रयोगमा ल्याइने बताइएको छ। महाधिवेशनमा दुई हजार २६३ प्रतिनिधिले मतदान गर्ने छन्।

नयाँ नेतृत्वका लागि अध्यक्ष पदमा वर्तमान अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र वर्तमान वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेलबीच प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ।

नेपाल, अमेरिका र पोल्याण्डलेको संयुक्त निर्माणमा चलचित्र ‘शिरजरा - सङ अफ ग्रान्डमदर’ बन्ने भएको छ।

चलचित्र निर्माणमा नेपालको किङ्गडम नेटवर्क, अमेरिकाको फ्याक्चर एलएलसी र पोल्याण्डको फिक्जा फिल्मस्ले सहकार्य गर्ने भएका हुन्।

विकास सुवेदीको लेखन तथा निर्देशन रहने चलचित्रलाई सुवास भुसाल (नेपाल) ले निर्माण गर्नेछन्। चलचित्रको कार्यकारी निर्मातामा क्रिस बेरुटी (अमेरिका) रहेका छन् भने पोल्याण्डमा पोस्ट –प्रोडक्सनको काम हुने जनाइएको छ।

मेटा–मोर्डन फिलोसोफिकल ड्रामा जनारामा निर्माण हुने जनाइए पनि चलचित्रको कथा भने खुलाइएको छैन। हाल प्रि–प्रोडक्सन भइरहेको चलचित्रको छायांकन फेब्रुअरी २०२६ देखि शुरू हुनेछ। चलचित्रका कलाकार तथा प्राविधिकबारे केही दिनमा जानकारी दिइने निर्माता भुषालले जनाएका छन्।

स्याउला काट्न गएकी एक वृद्धाको भीरबाट लडेर मृत्यु भएको छ। जिल्लाको मेलौली नगरपालिका–२ सलेना बस्ने ७२ वर्षकी लक्ष्मी भट्ट मंगलबार मृत्यु भएको हो।

जिल्ला प्रहरी प्रवक्ता बलदेव बडूका अनुसार स्याउला काट्न जंगल गएकी उनी सोही ठाउँको ल्वापा भीरबाट खसेकी हुन्। घटनाबारे अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ। रासस

अस्ट्रेलियाको सिड्नीस्थित बोन्डाई बीचमा यहूदी पर्व हनुक्का मनाउने उत्सवमा भएको सामूहिक गोलीकाण्डको अनुसन्धानमा नयाँ जानकारी सार्वजनिक भएको छ।

आक्रमण गर्ने बुबा-छोरा मध्ये बुबा ५० वर्षीय साजिद अक्रम मूल रूपमा दक्षिण भारतको हैदराबादका भएको खुलासा भएको छ। जानकारी अनुसार भारतमा उनको परिवारसँग सीमित सम्पर्क मात्र रहेको प्रहरी स्रोतहरूले जनाएका छन्।

घटनास्थलमै प्रहरीसँग गोली हानाहानमा मारिएका साजिद अक्रम सन् १९९८ मा अस्ट्रेलिया गएदेखि भारत केवल ६ पटक मात्र आएका थिए। तेलंगाना प्रहरीका एक अधिकारीका अनुसार उनको परिवारले उनको कट्टरपन्थी मानसिकता वा गतिविधिबारे कुनै जानकारी नभएको बताएका छन्।

आइतबार सिड्नीको बोन्डाई बीचमा साजिद र उनका २४ वर्षीय छोरा नावेद अक्रमले हनुक्का उत्सवमा गोली चलाएका थिए। सो घटनामा साजिदसहित १६ जनाको मृत्यु भएको थियो। उक्त घटनामा ४० भन्दा बढी घाइते भएका छन्। यो आक्रमण इस्लामिक स्टेट समूहबाट प्रेरित आतंकवादी घटना भएको अस्ट्रेलियाली प्रहरीले जनाएको छ।

साजिद अक्रमको परिवार हैदराबादमा बस्छ। तेलंगाना प्रहरी अधिकारीका अनुसार साजिदले अस्ट्रेलिया गएपछि मुख्य रूपमा सम्पत्ति मामिला र वृद्ध आमाबाबु भेट्न भारत आएका थिए। ‘उनी आफ्नो बुबाको मृत्युको समयमा पनि भारत आएनन्,’ एक अधिकारीले भने, ‘साजिद अक्रम र उनका छोरा नावेदलाई कट्टरपन्थी बनाउने कारकहरूको भारत वा तेलंगानामा कुनै स्थानीय प्रभावसँग सम्बन्ध छैन जस्तो देखिन्छ।’

अधिकारीले साजिदको भारतमा कुनै आपराधिक रेकर्ड नभएको, उनले व्यापारमा स्नातक पूरा गरेको र युरोपेली मूलकी महिलासँग विवाह गर्नुअघि रोजगारी खोजीमा अस्ट्रेलिया गएको बताए। साजिद भारतीय राहदानी धारक थिए तर उनका छोराछोरी अस्ट्रेलियामा जन्मेका अस्ट्रेलियाली नागरिक हुन्।

जानकारी अनुसार आक्रमणभन्दा केही हप्ता अघि बुबा-छोरा फिलिपिन्स गएका थिए। उनीहरू नोभेम्बर १ मा गएर नोभेम्बर २८ मा फर्केका थिए। फिलिपिन्स जान साजिदले भारतीय राहदानी र छोराले अस्ट्रेलियाली परिचयपत्र प्रयोग गरेको अधिकारीहरूले जनाएका छन्।

अस्ट्रेलियाली सञ्चारमाध्यमले बुबा-छोराले फिलिपिन्समा सैन्य शैलीको तालिम लिएको आशंका गरेको तर अधिकारीहरूले पुष्टि गर्न नसकेको जनाएका छन्। फिलिपिन्स र अस्ट्रेलियाली अधिकारीहरूले घटनाको अनुसन्धानमा सहकार्य गर्ने सहमति जनाएका छन्।

नावेद अक्रमलाई सन् २०१९ मा सिड्नीमा इस्लामिक स्टेटसँग जोडिएको सेलसँग सम्बन्धको आशंकामा अनुसन्धान गरिएको थियो तर हिंसात्मक धम्की नदेखिएकाले छोडिएको अस्ट्रेलियाली प्रधानमन्त्री एन्थोनी अल्बानीजले बताएका छन्। एजेन्सीको सहयोगमा

विभिन्न देशमा गरिँदै आएको इन्टरनेसनल ओपन फेन्डसिप तेक्वान्दो च्याम्पियनसिप (आइओएफटिसी) को १५औं संस्करण नेपालमा हुने भएको छ।

आइओएफटिसी नेपालको आयोजनामा आगामी बिहीबारदेखि पुस ५ गतेसम्म उक्त च्याम्पियनसिप काठमाडौंमा हुन लागेको हो। दुई वर्षको अन्तरमा विभिन्न देशमा गरिँदै आएको यो च्याम्पियनसिप नेपालमा पाँचौंपल्ट हुँदै छ।

त्रिपुरेश्वरस्थित राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) को कभर्डहलमा उक्त तीनदिने प्रतियोगिता हुनेछ। आइओएफटिसी नेपालले मंगलबार पत्रकार सम्मेलन आयोजना गर्दै प्रतियोगिताको सम्पूर्ण तयारी पूरा भइसकेको जनाएको छ।

यस प्रतियोगितामा नेपालसहित दक्षिण कोरिया, फिलिपिन्स, अस्ट्रेलिया, अमेरिका, अस्ट्रिया, क्यानडा, पाकिस्तान, भारत, हङकङ, चीन, मेक्सिको, माल्दिभ्स र बंगलादेशका एक हजार खेलाडीले चुनौती प्रस्तुत गर्नेछन्।

तेक्वान्दो मार्फत विभिन्न देशहरूसँग मैत्रीपूर्ण सम्बन्ध पनि स्थापना गर्ने उद्देश्यअनुरूप यो प्रतियोगिता सन् २००० देखि सुरु गरिएको हो। च्याम्पियनसिपको २५ वर्ष पूरा भएको अवसरमा नेपालमा आयोजना गर्न लागिएको आइओएफटिसी अमेरिकाका संस्थापक तथा निर्देशक दिवाकर महर्जनले जानकारी दिए।

यसको प्रमुख कार्यालय अमेरिकाको पोर्टल्यान्डमा छ। आइओएफटिसी नेपाल त्यसको सहयोगी संस्था हो। यो प्रतियोगिता पालैपालो अमेरिका र अमेरिकाबाहिर हुँदै आएको छ।

हालसम्म पोर्टल्यान्डमा पाँच, नेपालमा चार तथा भारत, बेलायत, हङकङ, अमेरिकाकै मिसिगन र दक्षिण कोरियाको सोलमा समान एक संस्करण भइसकेका छन्।

पाँचौंपल्ट नेपालमा हुन लागेको च्याम्पियनसिप वल्र्ड तेक्वान्दो (डब्लु) को नियमअनुसार सञ्चालन हुने आयोजकले जनाएको छ। प्रतियोगितामा क्योरोगी (फाइट) र पुम्से गरी दुई विधामा प्रतिस्पर्धा हुने भएको छ। सिनियर पुरुष र महिलामा समान ८ तौलसमूह तथा जुनियर र क्याडेटमा समान १० तौलसमूहमा प्रतिस्पर्धा हुनेछ।

पुम्सेमा व्यक्तिगत, पेयर र टिम इभेन्टमा खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गर्नेछन्। साथै बोर्ड ब्रेकिङ इभेन्टमा पनि प्रतिस्पर्धा गर्ने च्याम्पियनसिपको इन्टरनेसनल कोअर्डिनेटर अशोक खड्काले जानकारी दिए। यस प्रतियोगितामा कुल दुई सय २२ स्वर्ण, दुई सय २ रजत र चार सय ४४ कांस्य पदकका लागि करिब एक हजार खेलाडीले प्रतिस्पर्धा हुनेछ।

१५औं संस्करणलाई भव्य बनाउने आयोजकले जनाएको छ। अन्तिम दिन सांस्कृतिक महोत्सव पनि आयोजना गरिने र जसले नेपालको सांस्कृतिक विविधता र अन्तर्राष्ट्रिय मैत्रीको सन्देश दिने आयोजकको विश्वास छ।

यो प्रतियोगिता नेपाली खेलाडीका लागि सन् २०२६ मा अस्ट्रेलियामा हुने १६औं संस्करणको छनोटसमेत रहेको आयोजकले जनाएको छ। विजेता तथा उत्कृष्ट खेलाडी, प्रशिक्षक र रेफ्रीलाई नगद पुरस्कार समेत प्रदान गरिनेछ। ओलम्पिक क्याटगोरी (पुरुष र महिला समान तीन तौलसमूह) मा विजेताले ५० हजार रुपैयाँ पाउने आयोजकले जनाएको छ।

प्रतियोगिताको कुल पुरस्कार राशि सात लाख २५ हजार रुपैयाँ रहेको छ। यो प्रतियोगिता आइओएफटिसी युएसए, नेप्लिज तेक्वान्दो एकेडेमी र कोटेश्वर तेक्वान्दो डोजाङको सहआयोजना तथा राष्ट्रिय खेलकुद परिषद्, युएनटिएफ, डाएडो र युएसए वल्र्ड क्लास तेक्वान्दो हलिउड (अमेरिका) को सहयोग हुँदै छन्।

यस प्रतियोगितामा कुकिवनका प्रशिक्षक मिन हाक सिओ नेपाल आउनेछन्। सिओले प्रतियोगिताको पहिलो दिन पुम्से सेमिनारमा प्रशिक्षण पनि दिनेछन्।

कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले आजका लागि कृषि उपजको थोक मूल्य निर्धारण गरेको छ।

समितिका अनुसार गोलभेँडा ठूलो (नेपाली) प्रतिकिलो रु ११०, गोलभेँडा ठूलो (भारतीय) प्रतिकिलो रु ११०, गोलभेँडा सानो (लोकल) प्रतिकिलो रु ७०, गोलभेँडा सानो (टनेल) प्रतिकिलो रु १०५, गोलभेँडा सानो (भारतीय) प्रतिकिलो रु ९०, गोलभेँडा सानो (तराई) प्रतिकिलो रु ९०, आलु रातो प्रतिकिलो रु ४८, आलु रातो (भारतीय) प्रतिकिलो रु ३२, आलु सेतो प्रतिकिलो रु ३० र प्याज सुकेको (भारतीय) प्रतिकिलो रु ५२ रहेको छ।

यस्तै, गाजर (लोकल) प्रतिकिलो रु ८०, गाजर (तराई) प्रतिकिलो रु ८०, बन्दा (लोकल) प्रतिकिलो रु ६०, बन्दा (तराई) प्रतिकिलो रु ५०, बन्दा (नरिवल) प्रतिकिलो रु ५५, काउली स्थानीय प्रतिकिलो रु ६५, काउली स्थानीय (ज्यापु) प्रतिकिलो रु ९०, काउली तराई प्रतिकिलो रु ६०, रातो मूला प्रतिकिलो रु ४५, सेतो मूला (लोकल) प्रतिकिलो रु २५, सेतो मूला (हाइब्रिड) प्रतिकिलो रु ३५, भन्टा लाम्चो प्रतिकिलो रु ८०, भन्टा डल्लो प्रतिकिलो रु ९० र मकै बोडी प्रतिकिलो रु ८० कायम भएको छ।

त्यसैगरी, मटरकोसा प्रतिकिलो रु १४०, घिउ सिमी (लोकल) प्रतिकिलो रु १००, घिउ सिमी (हाइब्रिड) प्रतिकिलो रु ९०, घिउ सिमी (राजमा) प्रतिकिलो रु १५०, टाटे सिमी प्रतिकिलो रु १२०, तिते करेला प्रतिकिलो रु १४०, लौका प्रतिकिलो रु ६०, परबर (लोकल) प्रतिकिलो रु १००, परबर (तराई) प्रतिकिलो रु १००, घिरौँला प्रतिकिलो रु १००, फर्सी पाकेको प्रतिकिलो रु ४०, हरियो फर्सी (लाम्चो) प्रतिकिलो रु ६०, हरियो फर्सी (डल्लो) प्रतिकिलो रु ६०, सलगम प्रतिकिलो १००, भिन्डी प्रतिकिलो १५०, सखरखण्ड प्रतिकिलो ७०, पिँडालु प्रतिकिलो रु ९० र स्कुस प्रतिकिलो रु ४० कायम गरिएको छ।

रायोसाग प्रतिकिलो रु ४०, पालुङ्गो साग प्रतिकेजी रु १३०, चमसुर प्रतिकिलो रु १३०, तोरीको साग प्रतिकिलो रु ५०, मेथीको साग प्रतिकिलो रु १३०, हरियो प्याज प्रतिकिलो रु ६०, बकुला प्रतिकिलो रु १३०, तरुल प्रतिकिलो रु ८०, च्याउ (कन्य) प्रतिकिलो रु १३०, च्याउ (डल्ले) प्रतिकिलो रु ३०० र कुरिलो प्रतिकिलो रु १२०० निर्धारण गरिएको छ।

ब्रोकाउली प्रतिकिलो रु १२०, चुकुन्दर प्रतिकिलो रु ९०, रातो बन्दा प्रतिकिलो रु १८०, जिरीको साग प्रतिकिलो रु २५०, सेलरी प्रतिकिलो रु ३००, पार्सले प्रतिकिलो रु ७००, सौफको साग प्रतिकिलो रु १५०, पुदिना प्रतिकिलो रु ५००, गान्टेमुला प्रतिकिलो रु १००, इमली प्रतिकिलो रु १८०, तामा प्रतिकिलो रु १४०, तोफु प्रतिकिलो रु १५० र गुन्द्रुक प्रतिकिलो रु ४०० तोकिएको छ।

स्याउ (झोले) प्रतिकिलो रु २५०, स्याउ (फुजी) प्रतिकिलो रु ३००, केरा (दर्जन) रु २००, कागती प्रतिकिलो रु ११०, अनार प्रतिकिलो रु ४००, सुन्तला (नेपाली) प्रतिकिलो रु १२०, तरबुजा हरियो प्रतिकिलो रु १००, मौसम प्रतिकिलो रु १००, जुनार प्रतिकिलो रु १४०, भुइँकटहर प्रतिगोटा रु १५५, काँक्रो (लोकल) प्रतिकिलो रु ६५, काँक्रो (हाइब्रिड) प्रतिकिलो रु ४०, निबुवा प्रतिकिलो रु ७०, नास्पाती (चाइनिज) प्रतिकिलो रु २३०, मेवा (नेपाली) प्रतिकिलो रु ७०, मेवा (भारतीय) प्रतिकिलो रु १००, अम्बा प्रतिकिलो रु १२०, लप्सी प्रतिकिलो रु ८०, स्ट्रबेरी भुइँऐसुलु प्रतिकिलो रु ५००, किबी प्रतिकिलो रु ३००, सरिफा प्रतिकिलो रु २२० र आभोकाडो प्रतिकिलो रु ३५० निर्धारण गरिएको छ।

यसैगरी, अमला प्रतिकिलो रु ८०, अदुवा प्रतिकिलो रु ९०, सुकेको खुर्सानी प्रतिकिलो रु ४२०, खुर्सानी हरियो प्रतिकिलो रु १००, खुर्सानी हरियो (बुलेट) प्रतिकिलो रु १००, खुर्सानी हरियो (माछे) प्रतिकिलो रु ८०, खुर्सानी हरियो (अकबरे) प्रतिकिलो रु २५०, भेडे खुर्सानी प्रतिकिलो रु १००, हरियो लसुन प्रतिकिलो रु ९०, हरियो धनियाँ प्रतिकिलो रु ८०, लसुन सुकेको (चाइनिज) प्रतिकिलो रु २८०, लसुन सुकेको (नेपाली) प्रतिकिलो रु २००, छ्यापी सुकेको प्रतिकिलो रु २००, छ्यापी हरियो प्रतिकिलो रु १८०, माछा सुकेको प्रतिकिलो रु १०००, ताजा माछा (रहु) प्रतिकिलो रु ३४०, ताजा माछा (बचुवा) प्रतिकिलो रु २८०, ताजा माछा (छडी) प्रतिकिलो रु २५०, रूख टमाटर प्रतिकिलो रु १६०, राजा च्याउ प्रतिकिलो रु ३००, सिताके च्याउ प्रतिकिलो रु १००० र काँक्रो (लोकल क्रस) प्रतिकिलो रु ६) निर्धारण गरिएको छ।

देश विकासमा सहयोगी आधारहरू धेरै हुन सक्छन्, तर नेपालजस्तो प्राकृतिक सौन्दर्य र सांस्कृतिक विविधताले भरिपूर्ण देशका लागि पर्यटन उद्योग एक वरदानसाबित हुन सक्छ। सामान्यतया पर्यटन भन्नेबित्तिकै बाह्य पर्यटकहरूलाई मात्र ध्यान दिइन्छ, तर आन्तरिक पर्यटनको भूमिकालाई कम आँक्न सकिँदैन। जबसम्म आन्तरिक पर्यटकहरूको आवागमन बढ्दैन, तबसम्म पर्यटन उद्योग पूर्ण रूपमा फस्टाउन सक्दैन। यसका लागि राज्यले विभिन्न प्रोत्साहन कार्यक्रमहरू लागु गर्नुपर्छ। उदाहरणका लागि चीन र भारत जस्ता छिमेकी देशहरूले आन्तरिक पर्यटनलाई मजबुत बनाउन सफल भएका छन्, जसबाट नेपालले सिक्न सक्छ तर के नेपालले आफ्नो प्राकृतिक र सांस्कृतिक सम्पदालाई आन्तरिक पर्यटकहरूका लागि आकर्षक बनाउन सक्छ? यस लेखमा हामी यस विषयमा गहन छलफल गर्नेछौं, साथै आर्थिक, स्वास्थ्य र सामाजिक लाभहरूबारे पनि विस्तारमा कुरा गर्नेछौं।

अन्य देशहरूबाट सिक्न सकिने उदाहरण

आन्तरिक पर्यटन प्रवर्धनको उदाहरण खोज्न टाढा जानुपर्दैन। चीनमा ‘गोल्डेन विक’ जस्ता राष्ट्रिय बिदाका अवसरहरूले घरेलु पर्यटनलाई प्रोत्साहित गर्छन्। सन् २०२५ को पहिलो तीन त्रैमासिकमा मात्र चीनमा ४.९९८ अर्ब घरेलु पर्यटकीय यात्राहरू भएका थिए, जसले पर्यटन खर्चमा १८.६ प्रतिशत वृद्धि गरेको छ।

यसका साथै ‘गोल्डेन विक’ २०२५ मा आठ सय ८८ करोड यात्रा भएका थिए, जसले आठ सय नौ अर्ब युआन (अन्दाजी एक सय १४ अर्ब अमेरिकी डलर) राजस्व उत्पन्न गरेको थियो। यसले स्थानीय अर्थतन्त्रलाई मजबुत बनाएको छ।

विशेषगरी ग्रामीण क्षेत्रहरूमा, जहाँ यात्राहरू २५ प्रतिशत बढेका थिए। यसबाट नेपालले सिक्न सक्छ कि राष्ट्रिय बिदाहरूलाई पर्यटनसँग जोडेर आन्तरिक यात्रालाई प्रोत्साहित गर्न सकिन्छ।

त्यसैगरी भारतमा आन्तरिक पर्यटन प्रवर्धनका लागि विभिन्न योजनाहरू छन्, जस्तै ‘देखो अपना देश’ अभियान, जसले भारतीयहरूलाई आफ्नो देशका विविध ठाउँहरू घुम्न प्रोत्साहित गर्छ। यसका साथै ‘स्वदेश दर्शन’ र ‘मार्केट डेभलपमेन्ट असिस्टेन्स’ (एमडिए) जस्ता योजनाहरूले पर्यटन सेवा प्रदायकहरूलाई आर्थिक सहयोग प्रदान गर्छन्। राज्यहरूले आफ्नै स्तरमा फरक योजना लागु गरेका छन्, जसको मुख्य उद्देश्य नागरिकलाई देश दर्शन गराएर सांस्कृतिक र प्राकृतिक विविधताको ज्ञान दिलाउनु हो।

सन् २०२५ मा भारतको घरेलु पर्यटनले २.२ अर्ब यात्राहरू पार गरेको अनुमान छ, जसले पर्यटन राजस्वलाई २६.२४ अर्ब अमेरिकी डलर पु¥याएको छ। यसबाट नेपालले पनि यस्ता योजनाहरू अपनाएर आन्तरिक पर्यटनलाई बढावा दिन सक्छ।

थाइल्यान्डको ‘अमेजिङ थाइल्यान्ड’ अभियानजस्ता कार्यक्रमले स्थानीयलाई आफ्नो देशका कम ज्ञात ठाउँहरू घुम्न प्रेरित गर्छन्, जसले पर्यटनलाई दिगो बनाएको छ। नेपालले पनि ‘घुमौं आफ्नै नेपाल’ जस्ता अभियान चलाउन सके आन्तरिक पर्यटन प्रवर्धनका लागि निकै उपयोगी हुन सक्छ।

नेपालमा पूर्वाधार विकास र अवसर

नेपालमा सडक सञ्जाल र यातायातका साधनहरूमा उल्लेखनीय प्रगति भएको छ। २००७ सालअघि सवारी साधनहरू सीमित थिए, तर अहिले स्थिति फेरिएको छ। सन् २०२४ को मध्यसम्म नेपालमा करिब ५५ लाख सवारी साधनहरू दर्ता भएका थिए, जसमध्ये अधिकांश (लगभग ८० प्रतिशत) दुईपांग्रे (मोटरसाइकल र स्कुटर) छन्।

सन् २०२५ मा थप तीन लाखभन्दा बढी सवारी थपिएका छन्, जसले यात्रालाई सहज बनाएको छ। यद्यपि, धेरै नेपालीहरूलाई कहाँ घुम्ने र कसरी पुग्ने भन्ने जानकारीको कमी छ। नेपाल पर्यटन बोर्डजस्ता संस्थाहरूले यस विषयमा लगानी गर्न वा अरूलाई लगानी गर्न प्रोत्साहित गर्न छोडेर विदेशी पर्यटकहरूलाई मात्र प्राथमिकता दिएको देखिन्छ, यो नीतिलाई परिवर्तन गर्नु आवश्यक छ। सन् २०२५ मा नेपालको पर्यटन राजस्व ५१६.३१ मिलियन अमेरिकी डलर पुग्ने अनुमान छ, तर यसमा आन्तरिक पर्यटनको योगदान न्यून छ।

हाइकिङ, ट्रेकिङ, साइटसिइङ र मठमन्दिर, गुम्बा–विहारहरूको भ्रमणजस्ता क्रियाकलाप गर्न उपयुक्त ठाउँहरू नेपालमा प्रशस्त छन्। विदेशीहरू नेपालमा आउनु भाग्य ठान्छन् तर नेपालीले आफ्नै देशका यी आकर्षणबाट लाभ लिन चुकेका देखिन्छन्।

आन्तरिक पर्यटन बढ्दा देशको अर्थतन्त्र, स्वास्थ्य र सांस्कृतिक जागरणमा चौतर्फी फाइदा पुग्छ। उदाहरणका लागि चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज, पोखरा वा लुम्बिनी जस्ता ठाउँमा स्थानीय पर्यटक बढ्दा होटल, यातायात र स्थानीय उत्पादनको माग बढ्छ। यस्ता क्रियाकलापले देशको अर्थतन्त्रलाई माथि उकास्न मद्दत गर्छ।

आर्थिक प्रभावहरू

आन्तरिक पर्यटनले स्थानीय अर्थतन्त्रलाई प्रत्यक्ष फाइदा पु¥याउँछ। सन् २०२५ मा नेपालमा अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटकहरूको संख्या बढ्दै गएको छ (जनवरीदेखि अक्टोबरसम्म नौ लाख ४३ हजार सात सय १६ पर्यटक आएका थिए), तर आन्तरिक पर्यटनलाई बढावा दिँदा यो संख्या थप बढ्न सक्छ। आन्तरिक पर्यटकहरूले स्थानीय होटल, रेस्टुराँ र यातायातमा खर्च गर्छन्, जसले रोजगारी सिर्जना गर्छ।

विश्व पर्यटन तथा यात्रा परिषद्का अनुसार नेपालको पर्यटनले ४० लाखभन्दा बढी रोजगारी सिर्जना गरेको छ, तर आन्तरिक पर्यटन बढाउँदा यसलाई दोब्बर बनाउन सकिन्छ। यसले ग्रामीण क्षेत्रहरूमा आर्थिक असमानता घटाउँछ र दिगो विकासमा योगदान दिन्छ।

शारीरिक स्वास्थ्य लाभहरू

आन्तरिक पर्यटनले स्वास्थ्यलाई पनि फाइदा पु¥याउँछ। हिँडाइ र पदयात्राले शरीरलाई स्वस्थ राख्छ। नेसनल जिओग्राफिकका अनुसार हाइकिङले हृदय, मांसपेशी र सन्तुलन सुधार्छ, साथै कोलेस्टेरोल घटाउँछ र मोटोपन नियन्त्रण गर्छ। घरभित्रको व्यायामभन्दा हाइकिङ चार गुणा बढी प्रभावकारी हुन्छ, जसले मधुमेह र क्यान्सरको जोखिम कम गर्छ। भारी झोला बोकेर हिँड्दा हड्डीको घनत्व बढ्छ र मांसपेशीहरू बलिया हुन्छन्।

दैनिक १५ मिनेट हिँडाइ मात्रै स्वास्थ्यका लागि पर्याप्त भए पनि लामो पदयात्राले मुटु, फोक्सो र मस्तिष्कलाई थप लाभ पु¥याउँछ।

२०२५ को एक अध्ययनका अनुसार पदयात्राले हृदय रोगको जोखिम ३० प्रतिशत घटाउँछ। अतीतमा हाम्रा पुर्खाहरूले यसलाई ‘तीर्थयात्रा’ का रूपमा जोडेका थिए, यसलाई अब स्वास्थ्य र पर्यटनसँग जोडेर बहुउपयोगी बनाउन सकिन्छ।

मानसिक स्वास्थ्य लाभहरू

पदयात्राले मानसिक शान्ति र ऊर्जा प्रदान गर्छ। साइकोलोजी टुडेका अनुसार हाइकिङले कोर्टिसोल (तनाव हर्मोन) घटाउँछ, ध्यान बढाउँछ र डिप्रेसन कम गर्छ। समूहमा हाइकिङ गर्दा सामाजिक सम्बन्ध मजबुत हुन्छ र एक्लोपन हट्छ। वनजंगलमा हिँड्दा चिन्ता कम हुन्छ, स्मरणशक्ति बढ्छ र खुसीका हर्मोनहरू सक्रिय हुन्छन्।

वरिष्ठ मनोचिकित्सक प्रा. सरोजप्रसाद ओझाले भनेका छन्– ‘प्रकृतिमा हिँड्दा तनाव घट्छ र खुसीका हर्मोनहरू सक्रिय हुन्छन्।’

तनावग्रस्त बिरामीलाई दैनिक एक घण्टा हिँड्न सुझाव दिन्छन् उनी। पहाडी, नदी वा जंगल क्षेत्रमा पदयात्राले आत्मविश्वास बढाउँछ र मानसिक स्वास्थ्य सुधार्छ। २०२५ का अध्ययनहरूले देखाएका छन् कि प्रकृतिसँगको सम्पर्कले रक्तचाप घटाउँछ र आन्तरिक शान्ति ल्याउँछ।

प्रकृति, संस्कृति र देश दर्शनसँगको मिलन

लामो पदयात्राले प्रकृतिसँग सामीप्य बढाउँछ, स्थानीय संस्कृति, वनस्पति र वन्यजन्तुबारे ज्ञान दिन्छ। यसले शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य लाभ त दिन्छ नै, साथै देशको विविधताबारे जागरण ल्याउँछ। विज्ञहरूका अनुसार नयाँ ठाउँहरू घुम्दा इन्डोर्फिन हर्मोन सक्रिय हुन्छ, जसले तनाव घटाउँछ र ऊर्जा बढाउँछ।

घरभित्र थुनिएर बस्नेभन्दा बाहिर घुम्नेहरूमा स्फूर्ति र जाँगर बढी हुन्छ। अर्कातिर आफ्नो देश घुम्न नचाहने तर विदेश जान मरिहत्ते गर्ने प्रवृत्ति परिवर्तन गर्न आवश्यक छ। उदाहरणका लागि नेपालका गुरुङ, थकाली वा शेर्पा संस्कृतिहरूबारे जान्नुले सांस्कृतिक एकता बढाउँछ।

चुनौती र समाधान

आन्तरिक पर्यटन प्रवर्धनमा नेपालले सामना गरिरहेका चुनौती पनि छन्। पूर्वाधारको कमी, सडकको खराब अवस्था, राजनीतिक अस्थिरता र दक्ष जनशक्तिको अभाव मुख्य समस्या हुन्। साथै, पर्यटकका लागि विविध गन्तव्यको कमी र महामारीजस्ता जोखिमले असर पारेका छन्। यी चुनौतीको समाधानका लागि–

–पूर्वाधार विकासमा लगानी बढाउने

–पर्यटन बोर्डले आन्तरिक अभियान चलाउने

–स्थानीय समुदायहरूलाई तालिम दिने

–दिगो पर्यटन नीति लागु गर्ने, जसले पर्यावरण संरक्षण गर्छ।

हाल देशभर कुनै उल्लेखनीय मौसम प्रणालीको प्रभाव नरहेको जल तथा मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले बताएको छ।

आज दिउँसो देशभर मौसम मुख्यतया सफा रहने छ भने राति कर्णाली र सुदूरपश्चिम प्रदेशका उच्च पहाडी तथा हिमाली भूभागमा आंशिक बदली रही बाँकी भागमा मौसम मुख्यतया सफा रहने छ।

महाशाखाका अनुसार काठमाडौँ उपत्यकाको आज बिहान ५:४५ बजेको न्यूनतम तापक्रम ६ डिग्री सेल्सियस मापन गरिएको छ। यहाँको अधिकतम तापक्रम १७ देखि १९ डिग्री सेल्सियसबिच रहनेछ।

नेकपा (एमाले)को ११औं राष्ट‍्रिय महाधिवेशनअन्तर्गत आज (बुधबार) नयाँ नेतृत्वका लागि मतदान अब केहीबेरमा सुरु हुँदैछ।

मतदान विद्युतीय मेसिनबाट हुने छ। हिजो (मंगलबार) साँझ ८ बजे सुरु हुने भनिएको मतदान प्राविधिक समस्या आएको भन्दै आज बिहानका लागि सारिएको महामसचिव शंकर पोखरेले जानकारी दिएका थिए।

प्राविधिक लक्ष्मण रिमालका अनुसार हिजो देखिएका सबै समस्या समाधान भइसकेको र मेसिनहरू मतदानका लागि तयारी अवस्थामा रहेको छ।

‘हिजो देखिएका सबै समस्या समाधान भइसक्यो। अब निर्वाचन आयोगको आदेश आएपछि मतदान सुरु हुने छ,’ रिमालले नागरिकन्युजसँग भने।

अबको आधा घण्टामा निर्वाचन सुरु हुने बताएको छ। मतदान सुरु भएपछि १०/१२ घटा लाग्ने प्राविधिक रिमालले जानकारी दिए। यसैगरी, मतदान स्थल पनि सारिएको उनले बताए।

मतदानका लागि ८० वटा मेसिन राखिएको छ। कुल २ हजार २६३ प्रतिनिधि निर्वाचनमा सहभागी हुँदै छन्। केपी शर्मा ओली र ईश्वर पोखरेल समूह प्रतिस्पर्धामा रहेका छन्।

गीतकार नारायण खतिवडाको ‘लक्ष्मण रेखा’ गीत सार्वजनिक भएको छ।

नमस्ते नेपाल डिजिटल स्टुडियोबाट सार्वजनिक गरिएको उक्त गीतले जीवनका हरेक पक्षमा निश्चित सीमा र मर्यादा आवश्यक हुने सन्देश प्रस्तुत गरेको छ।

केही विषयमा सीमा नाघ्दा गम्भीर परिणाम भोग्नुपर्छ भन्ने भाव गीत मार्फत प्रभावकारी रूपमा व्यक्त गरिएको छ।

रामायणमा वर्णित माता सीताको सुरक्षाका लागि कोरिएको लक्ष्मणरेखा उल्लङ्घन गरेपछि रावणद्वारा उनको हरण भएको प्रसङ्ग प्रतीकात्मक रूपमा समेटिएको छ। यही प्रसङ्ग मार्फत गीतले वर्तमान समाज र मानव व्यवहारप्रति गहिरो संकेत गरेको देखिन्छ।

यस गीतमा जीवनोपयोगी सन्देश समावेश छन्। गीतका केही पंक्ति यस्ता छन्,

“नराम्रोभित्र पनि राम्रो हुन सक्छ, विचार गर्नु है,

राम्रोभित्र पनि नराम्रो हुन सक्छ, खोजी गरे है।”

यी पंक्तिहरूले मानिसलाई कुनै विषय सतही रूपमा मात्र नभई गहिराइमा पुगेर मूल्याङ्कन गर्न प्रेरित गर्छन्। देखिने कुरा सधैं सत्य नहुन सक्ने र राम्रोभित्र नराम्रो र नराम्रोभित्र राम्रो पक्ष पनि हुन सक्ने सन्देश गीतमा अभिव्यक्त छ।

त्यस्तै विचार नै सबैभन्दा ठूलो शक्ति हो र विचार शुद्ध नभएसम्म अन्य शुद्धताको अर्थ नरहने आत्मानुभूति गीतकारले यसरी प्रस्तुत गरेका छन्,

“विचार हो ठूलो कुरा, जस्तो सोच्यो त्यस्तै बन्छ,

आफैँ ठीक, अरू बेठीक सधैँ हुँदैन है।”

समग्रमा ‘लक्ष्मण रेखा’ गीतले सांस्कृतिक सन्दर्भ, सामाजिक यथार्थ र दार्शनिक चेतनालाई एकैसाथ प्रस्तुत गर्दै श्रोतामाझ गहिरो सन्देश प्रवाह गरेको छ।

डिसेम्बर १७ विश्व इतिहासमा आजका दिनहरूमा कूटनीतिक सफलता, उड्डयनको चमत्कार, विवादास्पद अनुसन्धानको अन्त्य र क्रान्तिलाई प्रेरित गर्ने घटनाहरू भएका छन्।

फ्रान्सद्वारा अमेरिकालाई स्वतन्त्र राष्ट्रको मान्यता

डिसेम्बर १७, १७७७ मा फ्रान्सका विदेशमन्त्री चाल्र्स ग्रेभियर कोम्टे डे भर्जेनेस र राजा लुइस सोह्रौं ले संयुक्त राज्य अमेरिकालाई एक स्वतन्त्र देशको रूपमा मान्यता निर्णय गरेका थिए । उक्त निर्णयसँगै फ्रान्स अमेरिकालाई मान्यता दिने पहिलो राष्ट्रहरू मध्ये एक बनेको थियो । त्यस कूटनीतिक कदमले अमेरिकी क्रान्तिलाई नयाँ मोड दिएको थियो ।

प्रोजेक्ट ब्लू बुकको अन्त्य

आजको दिन अमेरिकी वायुसेनाका सचिवले विवादास्पद कार्यक्रम ‘प्रोजेक्ट ब्लू बुक’ को अन्त्यको घोषणा गरेका थिए । सन् १९५२ देखि युएफओ वा अज्ञात हवाई वस्तुहरू को अनुसन्धान गर्दै आएको थियो। कोलोराडो विश्वविद्यालयको एक रिपोर्टपछि यो निर्णय गरिएको थियो । जसमा अनुसन्धान गरिएका कुनै पनि युएफओ राष्ट्रिय सुरक्षाका लागि खतरा नभएको वा बाह्य अस्तित्वको कुनै प्रमाण नभएको निष्कर्ष निकालिएको थियो।

अरब वसन्तको उत्प्रेरक घटना

ट्युनिसियाका सडक विक्रेता मोहम्मद बोआजिजी ले नगरपालिका अधिकारीहरूबाट दुव्र्यवहार भोगेपछि आजकै दिन सन् २०१० मा आफैंलाई आगो लगाएका थिए। उक्त आत्मदाहको घटनाले ट्युनिसियामा जस्मिन क्रान्ति लाई जन्म दियो र पछि यसले मध्य पूर्व तथा उत्तर अफ्रिकाभरि फैलिएको अरब वसन्त लाई प्रेरित गर्न मद्दत गरेका थियो ।

‘द सिम्पसन्स’ को सुरुवात

टेलिभिजन इतिहासको सबैभन्दा लामो समयसम्म चल्ने एनिमेटेड टेलिभिजन श्रृंखला ‘द सिम्पसन्स’ को सुरुवात आजकै दिन सन् १९८९ मा क्रिसमस विशेष एपिसोड ‘सिम्पसन्स रोस्टिङ अन एन ओपन फायर’ मार्फत भएको थियो। साप्ताहिक एपिसोडहरू सन् १९९० को जनवरीमा प्रसारण भएको भएपनि यो कार्यक्रम अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा लामो समयसम्म चल्ने एनिमेटेड श्रृंखला बन्न सफल भएको थियो ।

डब्लुएल म्याकेन्जी किङ

डिसेम्बर १७, १८७४ मा डब्लुएल म्याकेन्जी किङ को जन्म भएको थियो। उनी क्यानडाका प्रधानमन्त्री र लिबरल पार्टीका नेता थिए। उनी क्यानडाको अंग्रेजी र फ्रान्सेली जनसंख्याबीच एकता गर्न मद्दत गरेको भन्दै परिचित छन्।एजेन्सी