सत्य निरूपण तथा मेलमिलाप र बेपत्ता व्यक्ति छानबिन आयोगको पदाधिकारीमा सर्वोच्च अदालतका पूर्व न्यायाधीश देखि पूर्व कानुन मन्त्रीसम्मका नाम सिफारिस समिति समक्ष आएका छन् ।

सिफारिस समितिले आयोगका १० पदका लागि आह्वान गरेको आवेदन र विभिन्न संघ संस्थाबाट सिफारिसमा पूर्व प्रधानन्यायाधीश कल्याण श्रेष्ठ, पूर्व कानुन मन्त्री गोविन्द कोइराला(बन्दी)सहित १५६ जनाको नाम आएका हुन् ।

आयोगको पदाधिकारी छनोट गर्न कात्तिक २ गते सरकारले पूर्व प्रधानन्यायाधीश ओमप्रकाश मिश्र संयोजकत्वमा पदाधिकारी छनोट तथा सिफारिस समिति बनाएको थियो । समितिमा मानव अधिकार आयोगका आयुक्त मनोज दवाडी, पूर्व राजदूत अर्जुनबहादुर कार्की, आदिवासी जनजाति महिला महासंघकी संस्थापक अध्यक्ष स्टेला तामाङ र पूर्व महान्यायाधिवक्ता खम्मबहादुर खाती सदस्य छन् ।

यो समितिले कात्तिक २३ गते सार्वजनिक सूचना जारी गरेर आयोगको पदाधिकारीमा आवेदन मागेको थियो । सुरुमा ७ दिनका लागि म्याद तय भएको भए पनि पछि ५ दिन थपिएको थियो ।

जसअनुसार मंसिर ४ गते( गएको मङ्गलवार) सम्म १५६ जनाको नाम परेको हो । जसमा ८९ जनाले आफै उपस्थित भएर आवेदन दिएका छन् भने, २० जनाको आवेदन अनलाइनमार्फत परेको छ ।

४७ जनाको नाम विभिन्न सङ्घसंस्थाले सुझावका रूपमा पठाएका छन् । जसमा २० जनाको सहमतिसहित ती सङ्घसंस्थाले सुझाव दिँदा बाँकी २७ जनाको सहमति नलिएको बताइएको छ ।

पूर्व प्रधानन्यायाधीश श्रेष्ठ र पूर्व कानुन मन्त्री बन्दीको नाम पनि सङ्घसंस्थाबाट सुझावकै रूपमा प्राप्त भएको समितिले जनाएको छ । यस्तै वरिष्ठ अधिवक्ता राधेश्याम अधिकारीको नाम समेत सुझावबाटै प्राप्त भएको छ । उनीहरू तीनै जनाको नाम आयोगको अध्यक्षमा सुझावका रूपमा प्राप्त भएको छ ।

अध्यक्षमै मन्दिरा शर्मा र सुबोधराज प्याकुरेलको नाममा पनि आवेदन परेको छ ।

यस्तै आयोगको सदस्यमा मोहना अन्सारी, सुष्मा बज्राचार्य, डा. रामकुमार भण्डारी, गोपालनाथ योगी, सुमन अधिकारी, शोभाकर बुढाथोकी, डा. वीरेन्द्र थपलिया, वेदप्रसाद भट्टराई, कृष्णचन्द्र चालिसे, डा. पशुपति महत, डा. मिना पौडेल, हिमाल गैरे, डा. शम्भुराम सिम्खडा र सालिकराम सापकोटा नाम पनि आएको छ ।

यसै गरी फडिन्द्र लुइँटेल, सतीशराज मैनाली, राजु प्रसाद चापागाईँ, लक्ष्मी पोख्रेल, रुकमणी महर्जन, राजनप्रसाद कुइँकेल, प्रणिका कोयू, काशीराम ढुंगाना, बिकिला स्थापित, टिका ढकाल, सृजना पोखरेल सिवाकोटी, वसन्त गौतम र सन्तोषबाबु सिग्देलको नाम पनि सदस्यको रूपमा आवेदन प्राप्त भएको छ ।

अब त्यो सूचीबाट छोटो सूची तयार पार्न बिहीबार सिफारिस समितिको बैठक बस्ने तयारी छ ।

त्यसपछि छोटो सूचीमा समेटिएका आवेदकको कार्य योजना मागेर त्यसको समेत मूल्याङ्कन गरी समितिले दुवै आयोगका १० जना पदाधिकारीको नाम टुङ्ग्याएर नियुक्तिका लागि सरकारसमक्ष सिफारिस गर्ने सिफारिस समितिलाई कार्यादेश छ ।

यो सिफारिस समितिले दुई महिनाभित्र अर्थात् पुस १ गतेसम्ममा आयोगका पदाधिकारीको नाम सिफारिस गरिसक्नुपर्ने जिम्मेवारी छ ।

धनुषामा बोर्डिङ स्कुल बसको ठक्करबाट एक जना बालिकाको मृत्यु भएको छ।

मृत्यु हुनेमा धनुषाधाम नगरपालिका-३ का सरोज शर्माको ३ वर्षीय छोरी मान्सी शर्मा रहेको धनुषाका प्रहरी प्रवक्ता तथा डिएसपी बरुणबहादुर सिंहले जानकारी दिए।

उनका अनुसार धनुषाधाम नगरपालिका(३ स्थित सञ्चालित बाल आवासीय माध्यमिक विद्यालयको ना १ ख ९६९६ नम्बरको बसले ठक्कर दिँदा आज बिहान बालिका गम्भीर घाइते भएकी थिइन्।

धनुषाधामको सर्साबाट विद्यार्थी लिन धनुषाधाम आउँदै गरेको बसले बाटोमा खेलिरहेकी बालिका शर्मालाई ठक्कर दिएको थियो।

ठक्करबाट टाउकोमा चोट लागी गम्भीर घाइते भएकी उनलाई प्रादेशिक अस्पताल जनकपुरमा उपचारको क्रममा चिकित्सकले मृत घोषित गरेका थिए।

धनुषाधाम नगरपालिका-३ निवासी बस चालक ४२ वर्षीय उमेश कुमार साहलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर थप अनुसन्धान भइरहेको धनुषा प्रहरीले जनाइएको छ।

बालिकाकाे शव पोस्टमार्टमका लागि प्रादेशिक अस्पतालमा जनकपुरमा राखिएको छ।

काठमाडौँका नदी तथा खोला किनारका मापदण्ड खारेज गर्न माग गर्दै प्रदर्शन गरिएको छ।

बिहीबार भूमि अधिकार संरक्षण संघर्ष समिति र गैर न्यायिक सडक तथा खोला मापदण्ड पीडित संघर्ष समितिले माइतीघर मण्डलामा मापदण्ड खारेज गर्न माग गर्दै प्रदर्शन गरेको हो।

उनीहरुले ‘जनतालाई उठिबास गर्ने गैर न्यायिक सडक तथा खोला मापदण्ड खारेज गर’ लगायत नारा लेखिएका ब्यानर र प्लेकार्ड बोकेका छन्।

अरुणै कोशी, तमोरै कोशी बग्दछ सलल,

हा है बग्दछ सलल।

दिसदिस (देशदेश)को माइती, चारथुम चेली,

बेल फोरी बियाँ, भेटघाट इहाँ (यहाँ),

निधारको छेरी (आँखीभौँ) सम्झिँदै खेरी,

वढाङ्मी मेला, पूर्णेझैँ झलल।

यो वढाङ्मी (पापनी) नाचमा गाइन्ने मौलिक गीत हो। धनकुटाको खाल्सा क्षेत्र (हाल शहिदभूमि गाउँपालिका) मा बसोबास गर्ने किरात राई जातिले मनाउने वढाङ्मी पर्वमा नाचिने (पापनी) नाचमा यस्ता गीत गाइन्छ।

यतिबेला धनकुटाको खाल्सा क्षेत्र वढाङ्मीमय भएको छ। घुरघरमा कुलपूजा गर्ने र नाचगान गर्ने कार्यले खाल्सा क्षेत्रका बासिन्दा व्यस्त छन्। यो क्षेत्रका बासिन्दाको प्रमुख पर्व भएकाले पर्वमय भएको सहिदभूमि गाउँपालिकाका अध्यक्ष मनोज राई बताउँछन्।

तान्त्रिक राजा बुढाहाङको सेवामा मनाइने वढाङमी पर्व र नाचिने नाच गीतको लय र ढोल झ्याम्टाको तालमा लहरै उभिएर गोलाकार रूपमा नाचिन्छ। यो कुनै लिखित नभएर पुर्खादेखि नै मुखाग्र गाउँदै आइएको गीत हो। यो एकल वा जोडी भएर पुरुष–महिला सबैले गाउँछन्। गायकी सुन्दा उनीहरूलाई आँशुकवि भन्दा फरक पर्दैन। हरेक गीतमा स्थायी र अन्तरा हुन्छन्, जसलाई घन्टौँसम्म गाएर नाचिन्छ।

के हो वढाङ्मी?

राईहरूको भाषा र संस्कृतिमा थर र गाउँपिच्छे विविधता र फरकपन पाइन्छ। यही विविधता र फरकपन धनकुटाको खाल्सा क्षेत्र ९छिन्ताङ, आखिसल्ला र खोकु गाविस० हाल शहिदभूमि गाउँपालिकाका राई जातिको संस्कृति पनि फरक छ। उनीहरुको सांस्कृतिक धरोहरको रूपमा रहेको छ, वढाङ्मी पर्व र नाच रहेको छ।

कात्तिक पूर्णिमापछिको पहिलो मङ्गलबार साविक छिन्ताङ गाविस–४ ९हाल शहिदभूमि गाउँपालिका–३० स्थित साकेन्वा थानमा पूजा गरेपछि वढाङ्मीको औपचारिक सुरुआत हुन्छ। यसपछि स्थानीय राईहरूले घरघरमा कुलपूजा गर्न थाल्छन्। कुलपूजामा फूल–अक्षता, पानसुपारीसँगै अण्डा, कुखुरा, परेवा र बङ्गुरको बली दिइन्छ।

पूजापछि टोलको मुख्य घरमा लहरै उभिएर गीतको लयसँगै ढोल–झ्याम्टाको तालमा कुम जोडेर वढाङमी नाच नाचिन्छ। यसपालि मङ्सिर ४ गतेदेखि शुरु भएको यो पर्व र नाच छिन्ताङ र आँखीसल्लामा मङ्सिर ९ गते र खोकुमा मङ्सिर १० गते सकिनेछ।

यस नाच र पर्वको शुरुआतको विषयमा स्थानीयबासीमा एउटा गजबको किंबदन्ती रहेको छ। किंबदन्तीअनुसार परापूर्वकालमा खाल्सा क्षेत्रमा बुढाहाङ नाममा शक्तिशाली तान्त्रिक राजाले शासन गर्थे। ती राजा बुढाहाङका छ छोरी थिए। उमेर पुगेपछि उनीहरूले मनोरञ्जनका लागि बुवासँग अनुमति मागे। बुढाहाङले उनीहरूलाई छ दिन छुट्टी दिए। छुट्टी पाएपछि उनीहरू आँखिसल्लाको टप्पु भन्ने ठाउँमा वनभोज खान गए, विभिन्न जीवजन्तु र चराचुरुङ्गीको नक्कल गरी रमाए। उनीहरूको नाचलाई फेरि स्थानीयले देखे र नक्कल गरे। बुढाहाङका छोरीहरूको यही नाच अपभ्रंश भई ‘वढाङ्मी’ हुन पुगेको बढापाकाको भनाइ छ। अहिले पनि बुढाहाङका छोरीहरूले वनभोज खाएको र नाचगान गरेको स्थानलाई आँखिसल्लामा संरक्षण गरेर राखिएको सहिदभूमि गाउँपालिकाका अध्यक्ष राईले बताए।

वढाङ्मी नाच उत्पत्तिको किंवदन्ती रोचक छ। जनश्रुति अनुसार परापूर्वकालमा त्यस क्षेत्रका राईहरूका पुर्खा बुढाहाङ भन्ने राजाको पालादेखि यो पर्व शुरु भएको हो। बुढाहाङ यति शक्तिशाली थिए कि, उनले समयलाई आफ्नो वशमा पारी रातलाई दिन र दिनलाई रात बनाउन सक्थे। उनलाई मार्न धनकुटाको बेलहराबाट सिकारीहरू आएका थिए। यो थाहा पाएर उनी दिनलाई रात बनाएर अलापिए । त्यसैले उनी अझै पनि जिउँदै रहेको विश्वास गरिन्छ।

वढाङ्मी गीतका गायक खनप्रसाद राई २४ घन्टासम्म निरन्तर यो गीत गाइने र नाचिने बताउँछन्। खनप्रसाद स्वयंसँग लगातार १५ घन्टासम्म गीत गाएको अनुभव छ। उनी भन्छन्, ‘गीत गाउने जोडी र नाच्ने समूह हुँदा दिन–रात बितेको पत्तो हुँदैन।’

विस्तारै पाइला सार्दै नाचिने भएकाले थकाइ नलाग्ने र धेरै समयसम्म नाच्न सकिने स्थानीयवासीको अनुभव छ । यसमा चेली र माइती पनि एउटै लहरमा उभिएर नाच्छन् । खनप्रसादका अनुसार वढाङ्मी सामाजिक सद्भावको पर्व र नाच हो । यस नाचगानमा पारिवारिक सुखदुःख, रसरङका कुरा र देवीदेवताको गुनागानलाई समेटिन्छ।

यो नाच विवाह, भोज र अन्य खुसियालीमा पनि नाचिन्छ। यसलाई स्थानीयस्तरमा पापनी लहरे–नाच भनिन्छ। तर, वढाङ्मीको बेला र बिहेमा गाउने गीत भने फरक हुन्छ। वढाङ्मीका बेला बुढाहाङ राजाको गुनगान, देवीदेवताको चर्चा गरिन्छ भने अन्यबेला रसरङको चर्चा हुने गरेको खनप्रसादले बताए।

स्थानीयको कुलपूजालाई ‘माङ्ला’ भनिन्छ। स्थानीय छिन्ताङ भाषामा ‘माङ्’को अर्थ देवता र ‘ला’को अर्थ चढाउनु हो। अर्थात उत्पादित बाली देवतालाई चढाउनु। आँखीसल्लाका ७८ वर्षीय गोविन्द राईका अनुसार खाल्सा क्षेत्रका राईहरूको चुलो (राई जातिका प्रत्येक घरभित्र तीनवटा चुलो, जसमा कुलपूजा गरिन्छ) सँगै स्थानीय देवीहरूको थानमा पूजा हुने हुने गरेको छ।

खासगरी छिन्ताङ जाल्पादेवी मन्दिर, पञ्चकन्या, ढुकुरसिं थानी, देउलिंगे, टप्पुदेवी, ज्वालादेवी लगायत स्थानमा पूजा गरिन्छ। यी देवी र थानलाई स्थानीय राई र अन्य जातिले पनि आफ्नो कुलदेवताकै रूपमा मान्ने गरेका छन्।

कुलपूजा र नयाँ बाली

शहिदभूमि गाउँपालिका–३ का पूर्व वडाअध्यक्ष योगेन्द्र राईका अनुसार नयाँ बाली भित्रिएको खुसीयालीमा छ दिनसम्म मनाएर वढाङ्मी पर्वको बिदाइ गरिन्छ। नयाँबाली पाकेपछि कुलदेवतालाई चढाएर मात्र आफूले खानु किरात राई जातिको परम्परा हो। त्यसैले वढाङ्मीमा अर्को वर्ष पनि खेती राम्रो होस्, रक्षा–क्षमा गर्नु भनी आशीर्वाद माग्ने चलन छ।

नाचगान शुरु गर्नुअघि बुढाहाङको नाममा एकजोडी परेवाले क्षमापूजा गरिन्छ। नाचगान गर्दा कुनै झगडा र दुःख नहोस् भनेर क्षमा पूजा गरिन्छ। जुन घरको आँगन वा टोलमा नाचिन्छ, त्यो घर वा टोलले नाङ्लोमाथि दियो, कलश, फलफूल, चिन्दोमा रक्सी, डबका जाँड राखेर आशिकभारा (आशिष माग्ने) गरिन्छ। नाचगान गर्ने सबैको शिर उठाउने र नाचगान गर्ने घर वा टोलको नाम चर्चा गर्न पञ्चभलाद्मी राखेर आशिषभारा गरेपछि यो पर्व पूरा हुन्छ।

उन्मुक्त छोरीचेली

यो पर्वमा छ दिनको मेला र छ दिनको बारण (बार्ने) भन्ने चलन छ। पर्वका अवसरमा बुढाहाङ राजाले आफ्ना सहयोगी र राज्यका नागरिकलाई समेत छुट्टी दिएका थिए। त्यसैले खनजोत गर्न नहुने भनेर बार्ने चलन रह्यो। यो चलन अहिले पनि छ।

वढाङ्मी मनाउनकै लागि घरको सबै कामलाई रोकिन्छ। कसैले हलो जोत्दैनन्, कोदालो खन्दैनन् ।यो पर्वमा विशेषतः छोरीचेलीलाई छुट दिइन्छ। यो दिन छोरीचेलीलाई काम नलगाउने र उनीहरूले कुनै गल्ती गरे पनि गाली गर्न नहुने मान्यता छ।

गाली गरे बुढाहाङ र देवीदेवता रिसाउने, घरमा दुःखबिरामी पर्ने बुढापाकाको विश्वास छ। त्यसैले चेलीहरू यी छ दिन विशेष स्वतन्त्र हुन्छन्। आफ्ना दौतरीसँग हाँसखेल र नाचगान गर्न स्वतन्त्र छन्।

अहिले नारी हक–अधिकार र स्वतन्त्रताको आन्दोलन र बहस चलिरहेको छ। तर, धनकुटाको खाल्सा क्षेत्रका राई जातिका महिलामा सदियौंदेखि स्वतन्त्रताको अभ्यास छ। शहिदभूमि गाउँपालिकाका अध्यक्ष राई भन्छन्, ‘देवीदेवताको नाममा भएको यो परम्पराले आजका महिलालाई पनि स्वतन्त्रताको पैरवी गरेको छ।’

धामीझाँक्रीको मन्दुम

राई जातिले तीनचुलोमा कुलपूजा गर्दा होस् वा देवीदेवताको थानमा पूजा गर्दा होस्, धामीझाँक्रीले मुन्दुम फलाक्छन्। यस क्षेत्रका धामी झाँक्रीहरू (छाम्बाक, ङाङशुभा, तालुकसुङपा) ले देवीदेवतासँग मुन्दुम गाउँदै वरदान मागिन्छ।

शहिदभूमि गाउँ गाउँपालिका–३ का भक्तविर राई (छाम्बाक) ले मेलामा आएर साकेन्वा र पञ्चकन्या डाँडामा रहेको देवीदेवताको अगाडि शक्ति माग्दै सेवापूजा (भक्तिपूजा) गरिरहेको बताउँछन्। यहाँका एक दर्जन धामीझाँक्रीले ढोलझ्याम्टा, खुँडा, तरबार बोकेर मुन्दुम गाउने चलन छ। किरात धर्म–संस्कृति अनुसार, मुन्दुम देवीदेवताले सिकाएको मानिन्छ।

आठपहरिया जातिको वढाङमी÷वाडाङमेट

खाल्सा क्षेत्र (शहिदभूमि) का राई जातिको वढाङमी पर्वसँगै धनकुटा नगरपालिका क्षेत्रभित्रका थातथलोमा बस्ने आठपहरिया जातिको पनि वढाङ्मी पर्व मनाउँदै नाचगान गरिरहेका छन्।

आठपहरिया जातिको यो पर्व हिन्दूहरुको दशैं जस्तै महत्त्वपूर्व रहेको छ। यो पर्वमा पितृ पूजासँगै वर्षभरि देहान्त भएका आफन्तको बरखी बारेकाहरू दुःखबाट चोखिने, नयाँ घर बनाए छ भने चोख्याउने, पहिलो सन्तान छोरो जन्मिएको घरमा हर्षबढाई गर्ने चलन रहेको धनकुटा नगरपालिका–५ का अष्टबहादुर आठपहरियाले बताए। कात्तिकको भाइटिकाको दिन जमरा राख्ने र माड उठाउने (देवी आह्वान) गर्ने कामसँगै मङ्सिरको औंसीको दिनसम्म यो चाड मनाउने गरेका छन्।

चाड शुरु भएपछि गाउँटोलमा ढोल नाच्ने, बराह र मार्गाको मुन्धुम गाउने (स्तुतिगान) चलन छ। यस बीचमा मङ्सिर पूर्णमाको चार दिनअघि वर्षभरि आफन्तको देहान्त भएर बरखी बारेका परिवार र उनका आफन्तले सुनसरीको बराहक्षेत्र मन्दिरमा पैदाल हिडेर दर्शन गरी चोखिने चलन रहेको अष्टबहादुरले बताए।

परापूर्वकालमा तेह्रथुमको पञ्चकन्यामा विष्णु भगवानले बराह अवतार लिएको बेला कन्दमूल खोजिखाने क्रममा फाक्चामाराका लिम्बु जातिले घेराहाली काटेर घाइते बनाएका थिए।

घाइते भएका बराह धनकुटाको भगुवाखोला, भुल्के आहाले हुँदै सुनसरीको कोकाहा खोलामा आराम गरी बसेको किंबदन्ती छ। बराहलाई आठपहरिया जातिको इस्टदेवी मार्गा थानीको दाइको बराहलाई पुज्ने गरेका छन्। त्यसैले आठपहरिया जातिले मार्गालाई आमा र बराहलाई मामाको रूपमा पूजा गर्ने चलन छ।

सप्तकोशी नदीको किनारामा रहेको बराहक्षेत्र मन्दिरमा रहेको बराहको दर्शन गरी त्यहाँको पानी ल्याएर घर चोख्याउने र बराहलाई धनकुटा आउन निम्तो दिने परम्परा रहेको अष्टबहादुरले बताए।

वढाङ्मेट पर्वको अवसरमा माङकाटा ९धामी० बाट जोखाना हेर्ने, शुभकार्यका लागि दियो बत्ती हेर्ने, ढोल झ्याम्टा बजाउँदै वढाङमी नाच्ने र मारुनी नाच्ने चलन छ।

भूकम्पको धक्का महसुस गरिएको छ। बिहीबार बिहान कास्की र मनाङ्गको सीमा आसपास (अन्नपूर्ण बेस क्याम्प) केन्द्र भएर बिहान १०:१३ बजे ४.२ रेक्टर स्केलको भूकम्प गएको भूकम्प मापन केन्द्रले जानकारी दिएको छ।

गत वर्षको तुलनामा यो वर्ष चितवनमा धा उत्पादनमा ह्रास आएको छ।कृषि विकास कार्यालयका अनुसार यस वर्ष वर्षे धान एक लाख १२ हजार ९२ दशमलव ४८ मेट्रिकटन उत्पादन भएको छ।गत वर्ष एक लाख १४ हजार २६९ दशमलव चार मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो।

यो वर्ष २७ हजार २७० हेक्टरमा धानखेती भएको थियो। कार्यालयले क्रपकटिङ्’माध्यमबाट लिएको तथ्याङ्कअनुसार यस वर्ष उत्पादकत्वमा पनि कमी आएको छ।प्रतिहेक्टर ४ दशमलव १२ मेट्रिक टन उत्पादन भएको छ।

पूर्वी चितवनका केही स्थानमा सावा मन्सुली, सावित्री धानमा डट्टी पेनिकल, कालो पोके, राइस लिफ फोल्डर, गबारो र पतेरा प्यानीकल व्लाईट रोगका कारण उत्पादन घटेको उक्त कार्यालयले जनाएको छ।

जिल्लामा चैते ५, सावित्री, वार, बहुगुणी २, हर्दिनाथ १, हर्दिनाथ ६, पिआरे, सावा मन्सुली, मोती, गोरखनाथ, जिरामसिनो, राम धानखेती हुने गरेको छ। रासस

सातौं संस्करणको ‘मिस्टर एण्ड मिस लिटिल कोशी’ को उपाधि ‘मिस्टर’ तर्फ विराटनगरका ओसियन जंग थापा र ‘मिस’ तर्फ धरानकी उपासना रमदामले जितेका छन्। विराटनगरमा भएको फाइनलमा दुवैले उपाधिसहित जनही ३० हजार रुपैंयाँ र विभिन्न पुरस्कार प्राप्त गरे।

जय मिडिया म्यानेजमेन्ट प्रालिको आयोजनामा भएको प्रतियोगितामा ‘मिस्टर’ तर्फ विराटनगरका असिम तिम्सिना ‘फस्ट रनर अप’, विराटनगरका आरोहण पोखरेल ‘सेकेण्ड रनर अप’, इटहरीका अर्मान जिमी ‘थर्ड रनर अप’, धरानका संगीत धमला ‘फोर्थ रनर अप’, विराटनगरका श्रीयांश थापा ‘फिफ्थ रनर अप’, विराटनगरका उनय राई ‘सिक्स्थ रनर अप’ र विराटनगरका आरभ राजवंशी ‘अर्गनाइजर्स च्वाइस विनर’ भए।

त्यस्तै ‘मिस’ तर्फ विराटनगरकी स्मारिका दंगाल ‘फस्ट रनर अप’, विराटनगरकी रियांशा सापकोटा ‘सेकेण्ड रनर अप’, विराटनगरकी ग्रेसी कार्की ‘थर्ड रनर अप’, विराटनगरकी इशानी ढकाल ‘फोर्थ रनर अप’, विराटनगरकी जिज्ञासा निरौला ‘फिफ्थ रनर अप’, इटहरीकी निश्चिता लुंगेली ‘सिक्स्थ रनर अप’ र विराटनगरकी इशानी ढकाल ‘अर्गनाइजर्स च्वाई विनर’ घोषित भए।

विजेता तथा उपविजेतालाई कोशी प्रदेशकी राज्यमन्त्री सिर्जना राई, नेपाली काँग्रेस कोशी प्रदेशका कोषाध्यक्ष राजेश गुप्ता, कोशी प्रदेशको खेलकुद मन्त्रालयका सदस्य सचिव कृष्ण बस्नेत (पर्शुराम बस्नेत), नेकपा एमाले विराटनगर महानगर कमिटिका अध्यक्ष रोहित कोइरालाले पुरस्कार प्रदान गरेका थिए।

प्रतियोगिताको निर्णायकमा मेन हण्ट इन्टरनेसनलका संस्थापक अनुप सक्सेना, हाउस अफ फेसनका संस्थापक, मोडल तथा प्रशिक्षक ओसिमा बनु, कोशी प्रदेशका पूर्व महान्यायधिवक्ता रुपेश कोइराला र हिसानका राष्ट्रिय उपाध्यक्ष भेषराज पोखरेल रहेका थिए।

आयोजक जय मिडिया म्यानेजमेन्ट प्रालिका अध्यक्ष जय राज रायले बालवालिकाहरुमा भएको प्रतिभा उजागर गर्ने उद्देश्यले यो प्रतियोगिता प्रत्येक वर्ष हुँदै आएको बताए। उनले जय मिडिया मेनेजमेन्टले निकट भविष्यमा गर्न लागेको विभिन्न प्रोजेक्टमा विजेता तथा उपविजेतालाई सहभागी गराउने बताए।

कृषि तथा पशुपक्षी विकास मन्त्रालयले कृषि क्षेत्रमा बाढीपहिरोबाट भएको क्षतिको तथ्याङ्क सङ्कलन थालेको छ। गत असोजको बाढीपहिरोले देशभर भएको क्षतिको विवरण सङ्कलन प्रदेशस्थित कृषि कार्यालयमार्फत थालिएको उक्त मन्त्रालयका सूचना अधिकारी महानन्द जोशीले बताए।

वास्तविक किसानको नोक्सानीको विवरण सङ्कलन भएपछि उनीहरूलाई विभिन्न दातृ निकाय तथा विकास साझेदारसँग समन्वय गरी सहयोग गर्ने सरकारको योजना छ।

सूचना अधिकारी जोशीका अनुसार सप्तरी, सिराहा, धनुषा, महोत्तरी, सर्लाही, रौतहट, बारा, पर्सा, नवलपुर, बागलुङ, खोटाङ, झापा, कैलाली, लमजुङ, पर्वत, कास्की, स्याङ्जा, सिन्धुली, मकवानपुर र काभ्रेपलाञ्चक जिल्लामा क्षति भएको छ। बाढीबाट छ अर्ब रूपैयाँको क्षति भएको मन्त्रालयको अनुमान छ।

सुर्खेतमा ट्राफिक प्रहरीले सरकारी गाडीहरूको दुरुप्रयोग र नियम उल्लंघनको घटनामा कडाइका साथ निगरानी बढाएको छ। विद्यालयमा सरकारी नम्वर प्लेटका स्कुटी, मोटरसाईकल र गाडीहरू दुरुप्रयोग गरेर छोराछोरी आउजाउ गर्नेहरूमाथि सुर्खेतमा ट्राफिक प्रहरी कारबाही गरेको हो। सरकारी सम्पत्तिको दुरुप्रयोग गरी छोराछोरी बोक्ने त्यस्ता सवारी साधनहरूलाई सुर्खेत प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको हो।

ट्राफिक प्रहरीले विभिन्न निजी विद्यालयमा पुग्ने र लिने समयमा निगरानी गर्दा मात्रामा गाडीहरू दुरुप्रयोग भएको पाइएको जानकारी दिएको छ। सरकारी कर्मचारीहरूले कार्यालयको गाडी दुरुप्रयोग गरेको गुनासो बढेसँगै ट्राफिक प्रहरीले कडाईका साथ चेकजाँचलाई तिव्रता दिएको हो।

पहिलो चरण एक दुई वटा निजी विद्यालयमा निगरानी राख्दा प्रहरीले मोटरसाईकल ७ वटा, गाडी १ वटा र स्कुटी २ वटा फेला परेको जिल्ला ट्राफिक प्रहरी कार्यालय सुर्खेतका प्रमुख प्रहरी निरीक्षक वकिल सुनारले जानकारी दिए।

‘सरकारी नम्बर प्लेटका गाडीहरू विद्यालयमा छोराछोरी लैजान प्रयोग हुने गरेको गुनासो आएपछि निगरानी गरेका हौ ।’ सुर्खेतका प्रहरी निरीक्षक सुनारले भने, ‘अव निजी विद्यालयहरूले बोक्ने विद्यार्थीको अवस्था पनि हेरिने छ ।’

यसका साथै, लाइसेन्सविना अटो चलाउनेको संख्या बढेसँगै दुर्घटनाको जोखिम र भाडा मनोवोली रूपमा लिने समस्यालाई ध्यानमा राख्दै ट्राफिक प्रहरीले निगरानी र जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले पूर्वसभामुख एवं संविधानविद् दमननाथ ढुङ्गानाप्रति श्रद्धाञ्जली अर्पण गर्दै उनका शोकाकुल परिवारजनमा हार्दिक समवेदना व्यक्त गरेका छन्।

राष्ट्रपति पौडेल र प्रथम महिला सविता पौडेलले स्वर्गीय ढुङ्गानाको निवासमा पुगेर उनीप्रति श्रद्धाञ्जली व्यक्त गर्दै शोकाकुल परिवारमा समवेदना प्रकट गरेका हुन्।

पूर्वसभामुख ढुङ्गानाको उपचारका क्रममा ८३ वर्षको उमेरमा गत आइतबार निधन भएको हो। उनी लामो समयदेखि कलेजोसम्बन्धी रोगबाट पीडित थिए।

कैलालीका किसान व्यावसायिक च्याउखेतीमा आकर्षित भएका छन्। अन्य खेतीको तुलनामा च्याउखेतीबाट मनग्ये आम्दानी हुने भएकाले उनीहरूको यसमा आकर्षण बढेको हो।

धनगढी उपमहानगरपालिका–११, जोकैयाका मङ्गल चौधरीले व्यावसायिक च्याउखेतीबाट प्रशस्त आम्दानी गर्दै आएका छन्। उनले सुभाष बहुउद्देश्यीय कृषि फर्म दर्ता गरेर च्याउखेती गर्दै आएका हुन्। चार वर्षअघि ६० हजार लगानीमा एउटा टनेलबाट च्याउखेती थालेका उनले हाल पाँच वटा टनेलबाट च्याउ उत्पादन गर्दै आएका छन्।

पाँच वटा टनेलबाट उत्पादन भएको च्याउ विक्रीबाट सबै खर्च कटाएर छ महिनामा छ लाख बचत हुने उनले बताए । उनले भने, “हिउँदका छ महिना मात्रै च्याउ उत्पादन गर्छु। ‘किङ्ग ओइस्टर’ च्याउ उत्पादन गर्दै आएको छु । यो च्याउ प्रतिकिलो दुई सयदेखि दुई सय पचासमा बिक्री हुने गरेको छ।”

“बजारको मागअनुसार आपूर्ति गर्न सकेको छैन”, उनले भने, “प्रतिदिन ७० देखि ८० केजी च्याउ बिक्री गर्दै आएको छु।”

च्याउखेतीमा लगानी कम र आम्दानी बढी हुने उनी बताउँछन् । उनले भने, “यसमा लगानी कम भए पनि मेहनत बढी चाहिन्छ। चार जनाको परिवार छ,घर खर्च चलेको छ। पराल काट्ने मेसिन, मिनिटिर च्याउ बेचेर किनेको छु।” च्याउखेती विस्तार गर्दै जाने आफ्नो योजना उनले सुनाए।

यसैगरी, गोदावरी नगरपालिका–८ फकलपुरकी राजकुमारी चौधरीले पनि सात व्यावसायिक रूपमा च्याउखेती गरेकी छन्। च्याउ बिक्रीबाट खर्च कटाएर वार्षिक दुई लाख बचत हुने गरेको उनले बताइन्। उनले भनिन्, “च्याउखेतीबाट छोटो समयमा प्रशस्त आम्दानी गर्न सकिन्छ।”

च्याउ बिक्रीमा कुनै समस्या नभएको बरु माग धान्न कठिन भएको उनको अनुभव छ। च्याउसँगै डेढ कठ्ठा जग्गामा सागसब्जी पनि लगाएकी उनले त्यसबाट वार्षिक एक लाख रूपैयाँ बचत गर्दै आएको बताइन्।

म्याग्दीको सदरमुकाम बेनीबजारमा आएका स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेल ४ पटक म्याद थप्दा पनि अझै लथालिङ अवस्थामा रहेको बेनी अस्पतालको ५० सैयाको भवनको अवलोकन नगरी फर्किएका छन्।

निर्माणकार्य सुरू भएको ९ वर्ष वितिसक्दा पनि अझै भवनले पूर्णता नपाएको अवस्थामा स्वास्थ्यमन्त्री पौडेलले अस्पताल प्राङ्गनमा प्रवेश नै गरेनन्। नेपाली कांग्रेस म्याग्दीले गण्डकी प्रदेश सभा सदस्य एवं नेपाली कांग्रेस म्याग्दीको नेतृ विमला गौचनप्रति श्रद्धाञ्जली दिन मंगलबार साँझ आएका मन्त्री पौडेल गलेश्वरमा रहेको होटल याकमा एक रात विताएर विहानै फर्किएको उनी निकट स्रोतले जनाएको छ।

आफ्ना निकट प्रदेशसभा सदस्य सहित नेताहरूसँग म्याग्दी प्रवेश गरेका स्वास्थ्यमन्त्री पौडेलले भवन नबन्दा सर्वसाधारणले दिनहुँ भोग्नुपरेको सास्तीका बारेमा छलफल गर्न समय छुटाएनन्। बि.स. २०७२ सालमा ठेक्का सुरू गरेपनि भुक्तानी र ठेकेदारको अटेरीले भवन नबन्दा बिरामीको उपचारमा समस्या भइरहेको छ।

मन्त्री पौडेल बेनी आएर फर्किएको सूचना पाएपछि नेपाली कांग्रेस म्याग्दीका सभापति एवम् प्रतिनिधिसभा सदस्य खमबहादुर गर्बुजाले फोनबाटै चर्को असन्तुष्टी पोखेका छन्। ‘अस्पतालको भवनका बारेमा उहाँलाई राम्रोसँग जानकारी छ, यहाँ आएर अवलोकन नगरी फर्किएपछि मैले चर्को असहमित जनाइसकेको छु, यसका बारेमा भेटेर थप गुनासो गर्छु’ सांसद गर्बुजाले भने।

नेपाली कांग्रेसको नेता तथा सांसद हुदाँ बेनी अस्पतालको भबनका बारेमा चासो देखाएका पौडेल मन्त्री भएपछि बेनीमा प्रवेश गर्दा समेत अवलोकन नगरेपछि अस्पताल ब्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष ज्ञानेन्द्रप्रसाद सुबेदीले समेत आश्चर्य प्रकट गरे। ‘उहाँ आएर गएको पत्तै भएन, हामीले होटलमा बसेको जानकारी पाएपनि त्यही पुगेर स्वागत गर्ने थियौं, भवनसम्म पुगेको भए ठेकेदारलाई दबाब हुनेथियो’ अध्यक्ष सुबेदीले भने। उनका अनुसार अस्पतालले समयमै भवन नबन्दा धेरै अवसर गुमाएको र संघीय सरकारमा माग गरिएका उपकरण सहित जनशक्ती समेत नपाएको बताए।

यता मन्त्रीका सचिवालयले भने बागलुङमा निर्धारित कार्यतालिका भएकाले ब्यक्तिगत भेटघाटमा सहभागी हुने गरी म्याग्दीमा आएको जनाएको छ। मन्त्री पौडेलले स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधारका लागि दर्जनौ कार्ययोजना बनाएपनि बेनी अस्पतालको सुस्त गतिमा काम भइरहेको भवन सहित जिल्लाको स्वास्थ्य क्षेत्रको अवस्थाका बारेमा सरोकारवालासँग छोटो जानकारी लिने तालिका नबनाउनु ‘लाजको पसारो’भन्दै सत्ता गठबन्धनकै नेताहरूले ब्यंग्य गरेका छन्। अस्पतालका मुख्य ठेकेदार नेपाल निर्माण व्यवसायी महासंघ अध्यक्ष रवीसिंह हुन्।

उनी सत्तागठबन्धन नेपाली कांग्रेस निकट भएकाले अहिलेसम्म पहुँचको भरमा विभिन्न बाहना बनाउँदै भवनको काम ढिलासुस्ती गरिरहेका छन्। बेनी अस्पतालको भवन तत्कालीन सहरी विकास तथा भवन निर्माण डिभिजन कार्यालय बागलुङसँग २१ पुस २०७३ मा महादेव खिम्ती, गल्वा रफिना जेभीले १८ करोड ८४ लाख ८ हजार ८९ मा ठेक्का सम्झौता गरेको थियो। २० मंसिर २०७६ भित्र निर्माण कार्य सम्पन्न गर्ने सम्झौता रहेको अवस्थामा भौतिक पूर्वाधार ७३ प्रतिशतको प्रगति देखाइएपनि अहिलेकै जनशक्तीले अझै ३ बर्षसम्म पनि सम्पन्न गर्न सकिने अवस्था छैन। बेनी अस्पतालमा म्याग्दीसँगै पर्वतको जलजला गाउँपालिका, मुस्ताङ र बागलुङको पश्चिम क्षेत्र लगायत गरी वार्षिक ६० हजारभन्दा बढीले सेवा लिन्छन्।

धौलागिरि अस्पताल निरीक्षण

म्याग्दीमा आएर बास बसेका मन्त्री पौडेलको नजर बेनी अस्पतालको भवनमा नपरेपनि बागलुङमा रहेको धौलागिरि अस्पताल निरीक्षण गरेका छन्। मन्त्री पौडेलले अस्पतालको सेवा प्रवाह, जनशक्ति तथा वर्तमान अवस्थाबारे जानकारी लिए। अस्पताल सुधारका लागि विभिन्न निर्देशन दिए। उनले अस्पतालमा भर्ना भएका बिरामीलाई समेत सेवाका विषयमा अस्पतालमा भर्ना भएका बिरामीबाट समेत जानकारी लिएका थिए।

आकस्मिक कक्ष, बहिरङ्ग सेवा, अन्तरङ्ग सेवा, डायलासिस सेवाकक्षलगायतको अवलोकन गरेको मेडिकल सुपरीटेन्डेन्ट डा किरण तिवारीले बताए। सोही अवसरमा ५० श्ययाको अनुमति रहेको अस्पतालको स्तवृद्धि गरी एक सय श्यया बनाउन सहजीकरण गर्ने मन्त्री पौडेलले प्रतिबद्धता समेत जनाएका थिए।

स्पेनले युक्रेनको राजधानी किभमा रहेको आफ्नो दूतावास बन्द गर्ने निर्णय गरेको छ। यसअघि, अमेरिकाले पनि कीभमा रहेको आफ्नो दूतावास अस्थायी रूपमा बन्द गर्ने घोषणा गरेको थियो।

कीभमा हवाई हमलाको बढ्दो खतरालाई मध्यनजर गर्दै स्पेन र अमेरिका दुवैले आफ्नो दूतावास बन्द गर्ने निर्णय गरेका हुन्। स्पेनी समाचार एजेन्सी ईएफईका अनुसार, स्पेनको दूतावासले युक्रेनमा हवाई आक्रमणको जोखिम बढेको भन्दै आफ्नो कार्यलय बन्द गर्ने निर्णय गरेको जनाएको छ।

स्पेनको दूतावासले युक्रेनमा रहेका आफ्ना नागरिकलाई पत्र पठाउँदै, उनीहरूलाई सुरक्षित स्थानमा जान र स्थानीय प्रशासनको निर्देशन अनुसार हिड्न भनेको छ। साथै, इटाली र ग्रीसले पनि कीभमा हवाई आक्रमणको डरले आफ्ना दूतावासको काम अस्थायी रूपमा रोक्ने निर्णय गरेका छन्।

लामो समयदेखि सहकार्य गर्दै आएका नेपाल र भारतका सैनिकबीच पारस्परिक साझेदारी तथा हितमा केन्द्रित रहेर आज द्विदेशीय औपचारिक वार्ता हुँदैछ।

पाँचदिने औपचारिक भ्रमणका क्रममा बुधबार नेपाल आएका भारतीय सेनाध्यक्ष उपेन्द्र द्विवेदी र प्रधानसेनापति अशोकराज सिग्देलबीच जङ्गी अड्डामा द्विपक्षीय वार्ता हुने सैनिक प्रवक्ता सहायकरथी गौरवकुमार केसीले जानकारी दिए।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले आजै द्विवेदीलाई नेपाली सेनाको मानार्थ महारथीको दर्जाबाट सम्मान गर्ने कार्यक्रम छ । गत १६ असारमा सेनाध्यक्ष नियुक्त हुनु भएका द्विवेदीको यो पहिलो औपचारिक नेपाल भ्रमण हो । भोलि शुक्रबार प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र रक्षामन्त्री मानवीर राईसँग द्विवेदीले बेग्लाबेग्लै शिष्टाचार भेट गर्ने कार्यक्रम छ ।

भारतको राजधानी नयाँ दिल्ली क्षेत्र र वरपरको वायु प्रदूषणका कारण विद्यालयहरू बन्द गरिएको छ। विद्यार्थीलाई घरबाटै अनलाइनमार्फत शिक्षा दिन सुरु गरिएको हो।

केही दिनदेखि सहर गम्भीर वायु प्रदूषणसँग लडिरहेको छ । सहर र बाहिरी इलाकामा प्राथमिक र माध्यमिक विद्यालयहरू सावधानीका रूपमा बन्द गरिएको छ। सहरका दुई ठूला विश्वविद्यालयले खराब हावाको गुणस्तरलाई ध्यानमा राख्दै सबै कक्षा अनलाइन सञ्चालन गर्ने निर्णय गरेका छन्।

राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले सत्ता र शक्तिमा बस्नेहरूकै कमजोरीका कारण लोकतान्त्रिक व्यवस्था कमजोर बनाउन नहुने बताएका छन्। शासन र सत्तामा बस्नेहरूले नै त्यसको चिरहरण गरेको आरोप लागिरहेका बेला राष्ट्रपति पौडेलले बुधबार राष्ट्रपति कार्यालय शीतलनिवासमा ‘नेपालका निधि’ नामक पुस्तक विमोचन गर्दै संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको लक्ष्य पूरा गर्न शासन र सत्तामा बस्ने अझै पारदर्शी र जवाफदेही बनाउनुपर्ने बताएका हुन्। त्यसले मात्र व्यवस्था बलियो हुने उनको तर्क छ।

राष्ट्रपति पौडेलले संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रको लक्ष्य हासिल गर्न देश र जनताप्रतिको प्रतिबद्धता आवश्यक रहेको पनि औंल्याए। त्यसले मात्र संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रसहितको नयाँ संविधानले परिकल्पनाअनुसार समावेशी र समृद्ध तथा आधुनिक नेपाल बनाउन सकिने बताए। त्यसका लागि सबै एकजुट भएर अघि बढ्नुपर्नेमा जोड दिँदै पौडेलले भने, ‘सत्ता र शक्तिमा बस्नेको कमजोरीले लोकतन्त्रको शाश्वत मूल्यमान्यता र पवित्रतालाई धुमिल बनाउन दिनुहुँदैन।’

पछि परेका नागरिकको हित तथा नागरिकको जीवन स्तरमा सुधारले मात्र यही व्यवस्थामा मात्रै मेरो भविष्य सुरक्षित छ भन्ने जनतामा आशा र भरोसा जगाउनुपर्ने पनि उनले बताए। संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रसम्म आइपुग्न जनताको ठूलो त्याग र बलिदानी रहेको जनाउँदै राष्ट्रपति पौडेलले महेन्द्रनारायण निधि बिपी कोइराला, राममनोहर लोहियासहित नेताबाट प्रभावित रहेको पनि उल्लेख गरे। राणाशासनको अन्त्यदेखि पञ्चायती व्यवस्था मात्र होइन, सामाजिक पछौटेपनबाट मुलुकलाई अघि बढाउन निधिले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको पौडेलले उल्लेख गरे।

निधिका बारेमा लेखिएको उक्त पुस्तक विमोचन समारोहमा उनका छोरा तथा कांग्रेस नेता विमलेन्द्र निधि र लेखक किशोर नेपालले पुस्तकको विश्लेषणका साथै महेन्द्रनारायण निधिले पु¥याएको योगदानको चर्चा गरेका थिए।

क्यानडाका लागि नेपालका राजदूत भरतराज पौड्यालले त्यहाँको तल्लो सदनका सभामुख ग्रेग फेरगुससँग ओटावास्थित कार्यकक्षमा शिष्टाचार भेट गरेका छन्।

बुधबार अपराह्न भएको भेटमा नेपाल–क्यानडा सम्बन्धका साथै आपसी हित र साझा चासोका विषयमा छलफल भएको ओटावास्थित नेपाली राजदूतावासले जनाएको छ।

दुई मुलुकबीच आर्थिक साझेदारी विस्तार तथा नेपाल र क्यानडाका संसद्बीच सहकार्यका साथै संसदीय आदानप्रदानमा राजदूत पौड्यालले जोड दिएका थिए। रासस

मन्त्रिपरिषद्को बैठक आज बस्दैछ। प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले दिउँसो ४ बजे मन्त्रिपरिषद्को बैठक बोलाएका हुन्।

बिहीबार बस्ने मन्त्रीपरिषद्को बैठक नियमित भएको प्रधानमन्त्रीको सचिवालयले जनाएको छ। बैठकले प्रधानमन्त्री ओलीको चीन भ्रमणलाई स्वीकृत गर्न सक्ने बताइएको छ।

बैठकले प्रधानमन्त्री ओलीको आगामी साता हुने भनिएको चीन भ्रमणको कार्यतालिकालाई स्वीकृत गर्ने बुझिएको छ। त्यस्तै बैठकमा केही नियुक्ति तथा बढुवाका साथै केही अन्य निर्णय हुन सक्ने बताइएको छ।

सङ्घीय सरकार मातहतका पर्साका सरकारी कार्यालयले चालु आर्थिक वर्षको चार महिनामा छ दशमलव ०८ प्रतिशत पुँजीगत खर्च गरेका छन्।

कोष तथा लेखा नियन्त्रण कार्यालयका अनुसार पर्सास्थित ६६ सरकारी कार्यालय तथा पालिकाका लागि पुँजीगततर्फ वार्षिक दुई अर्ब ५८ करोड २७ लाख ८६ हजार सात सय ५० रुपैयाँ विनियोजन भएकामा चालु आवको कात्तिक मसान्तसम्ममा १५ करोड ६९ लाख ३३ हजार पाँच सय २८ रुपैयाँ खर्च भएको छ।

कोष तथा लेखा नियन्त्रण कार्यालयका प्रमुख यज्ञराज उप्रेतीले सङ्घीय सरकार मातहतका सरकारी कार्यालयले चालु आवको चार महिनामा पुँजीगत खर्च नगन्य मात्रामा गरेका जानकारी दिए। उनी भन्छन्, “चालु आवको कात्तिक मसान्तसम्मको अवधिमा नयाँ बोलपत्र ‘डकुमेन्ट’ बनाउनेदेखि बोलपत्र आह्वानसम्मका काम हुने भएकाले पुँजीगत खर्च बढ्न नसकेको हो।” अब चाडबाड र वर्षायाम पनि सकिएकाले सरकारी कार्यालयको पुँजीगत खर्च बढ्ने अपेक्षा उनको छ।

पर्साका सरकारी कार्यालयको वार्षिक चालु खर्चतर्फ दश अर्ब ४६ करोड १४ लाख ७५ हजार चार सय ९९ रुपैयाँ विनियोजन गरिएको छ। चालु आवको चार महिनामा कूल विनियोजित रकमको २८ दशमलव २५ प्रतिशत अर्थात् दुई अर्ब ९५ करोड ५५ लाख ८० हजार दुई सय ३८ रुपैयाँ खर्च भएको छ। पर्साका सरकारी कार्यालयले सोही अवधिमा ६५ अर्ब ७३ करोड २९ लाख २५ हजार एक सय १६ रुपैयाँ राजस्व सङ्कलन गरेका छन्। रासस

नेपाल भ्रमणमा रहेका भारतीय सेनाध्यक्ष उपेन्द्र द्विवेदीलाई आज मानार्थ महारथीको दज्र्यानी चिन्ह प्रदान गरिँदैछ। उनलाई आजराष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले महारथीको र्ज्यानी चिह्न प्रदान गर्ने छन्।

नेपाल र भारतबीच सन् १९५० देखि एक–अर्को देशका सेना प्रमुखलाई मानार्थ महारथीको दर्ज्यानी चिह्न प्रदान गर्ने परम्परा अनुसार द्विवेदीलाई सम्मान गरिन लागेको हो।

राष्ट्रपति कार्यालय शितलनिवासमा दिउँसो पौने २ बजे द्विवेदीलाई मानार्थ महारथीको सम्मान कार्यक्रम राखिएको राष्ट्रपति कार्यालयले जनाएको छ।

पाँचदिने औपचारिक भ्रमणका क्रममा सेनाध्यक्ष द्विवेदी हिजो मंगलबार काठमाडौं आइपुगेका हु्न्। मानार्थ सम्मानको कार्यक्रम अघि द्विवेदीले प्रधानसेनापति अशोकराज सिग्देलसँग औपचारिक भेट गर्ने कार्यतालिका छ।

गत १६ असारमा सेनाध्यक्ष बनेका द्विवेदीको यो पहिलो विदेश भ्रमण हो। नेपालमा रहदा द्विवेदीले धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थलको भ्रमण गर्ने योजना बनाएका छन्।