बैंकबाट ऋण लिँदै सेयरमा लगाउँदै
अघिल्लो दिन ६५ बिन्दुले बढेको पुँजी बजार परिसूचक मापक नेप्से बुधबार २४६६.९२ बिन्दुमा कायम भयो। नेप्से सोही दिन २५०० बिन्दु पार गरेर पुनः २४६६.९२ बिन्दुमा झरेको हो।
अघिल्लो दिन ६५ बिन्दुले बढेको पुँजी बजार परिसूचक मापक नेप्से बुधबार २४६६.९२ बिन्दुमा कायम भयो। नेप्से सोही दिन २५०० बिन्दु पार गरेर पुनः २४६६.९२ बिन्दुमा झरेको हो।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने युवायुवतीसँग तोकिएभन्दा बढी शुल्क असुल गर्नु खासै नयाँ कुरा होइन। २०७२ देखि नै खाडी मुलुक र मलेसिया जाने कामदारसँग १० हजार रूपैयाँ भन्दा बढी शुल्क लिन नपाइने सरकारी नियम छ।
कोरोना महामारीले बैंकिङ क्षेत्रमा पुर्याएको असर विस्तारै देखिन थालेको छ। चालु अर्थिक वर्षको ६ महिनामा अधिकांश बैंकको नाफा घटेपछि कोरोनाको असर देखिन थालेको बैंकरहरूले बताएका छन्।
नेपालसँग कुनै किसिमको सम्झौता नगरी कतार सरकारले नेपाली युवालाई प्रहरीमा भर्ना गरेको छ। कुनै पनि मुलुकले अर्को मुलुकका नागरिकलाई आफ्नो सुरक्षा निकायमा भर्ना गर्दा सम्झौता हुनुपर्ने सर्वव्यापी मान्यता हो। कतारसँग नेपालको श्रम सम्झौता भए पनि नेपाली युवालाई सुरक्षा निकायमा भर्ना गर्ने किसिमको कुनै सम्झौता भएको छैन।
वास्तविक क्षेत्रलाई सेयर बजारमा आकर्षित गर्न बुक बिल्डिङ विधिबाट सेयर निष्कासन हुने भएको छ। बिहीबार धितोपत्र बोर्डले ४६ संगठित संस्थालाई बुक बिल्डिङमा काम गर्न स्वीकृति दिएको हो।
नेपाल राष्ट्र बैंकले पहिलो चरणमा कोरोना महामारीबाट समस्यामा परेका उद्योगी, व्यवसायीलाई ८२ अर्ब रूपैयाँ पुनर्कर्जा वितरण गरेको छ।
आर्थिक र राजनीतिक दृष्टिकोणले यतिखेर मुलुकको अवस्था सन्तोषजनक छैन। कोरोना महामारीले गर्दा समग्र आर्थिक क्षेत्र खुम्चिएको छ। विकासका ठूला आयोजना समयमै सम्पन्न हुन सकेका छैनन्। विकास बजेट खर्च गर्न समस्या भइरहेको छ।
तनहुँ, खैरेनीटारका दिलबहादुर परियार ५ महिनादेखि समस्यामा छन् । कोरोना महामारीका कारण वैदेशिक रोजगारीबाट सात महिनामै घर फर्कन बाध्य उनी यतिखेर कर्जा तिर्न नसकेर समस्यामा परेका हुन् ।
वाणिज्य बैंकहरूले संकलन भएको निक्षेपलाई लगानी गर्न नसकेपछि निक्षेपकर्तालाई दिने ब्याजदर कटौती गर्न थालेका छन्।
अघिल्लो साता नौ वाणिज्य बैंकले दोलखाको बिगु गाउँपालिकामा निर्माण भइरहेको लाप्चे जलविद्युत् आयोजनामा १९ अर्ब ६५ करोड रूपैयाँ मिलेर लगानी गर्ने सम्झौता गरे।
सञ्चालनमा रहेका २७ मध्ये २५ वाणिज्य बैंकले आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को लाभांश घोषणा गरेका छन्। ती सबैले बोनस सेयरलाई प्राथमिकता दिएका छन्। सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय वाणिज्य र सिभिल बैंकको लाभांश घोषणा हुन बाँकी छ।
प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले आइतबार प्रतिनिधिसभा विघटन गरेपछि सेयर बजारमा पहिरो गएको छ। बजार खुल्नुअघि नै प्रधानमन्त्रीले प्रतिनिधिसभा विघटन गरेको खबर सार्वजनिक भएको थियो। त्यसपछि सेयर बजारमा गिरावट आउन थालेको थियो। ओलीको सिफारिसमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले संसद विघटन गरेर मध्यावधि चुनावको तिथि तोकेपछि सेयर परिसूचक नेप्सेमा झनै गिरावट आयो।
लामो समयदेखि सेयर ब्रोकर कमिसन घटाउनुपर्ने लगानीकर्ताको मागमा अर्थ मन्त्रालयमा पनि सहमत भएको छ।
लगानीकर्ताको पटकपटकको माग तथा विभिन्न अध्ययन प्रतिवेदनले ब्रोकरको कमिसन घटाउनुपर्ने देखाएपछि सोही अनुसारको तयारी थालिएको धितोपत्र बोर्डले जनाएको छ। ‘ब्रोकरको मागपछि गरिएको अध्ययनमा ब्रोकरको कमिसन घटाउनुपर्ने देखिएको छ,’ बोर्डका प्रवक्ता निरज गिरीले भने, ‘त्यसैले बोर्डले ब्रोकर कमिसन घटाउने तयारी थालेको छ।’
आम्दानी र बसोबासको हिसाबले आकर्षक जापान रोजगारीमा सम्झौता भएको दुई वर्ष बितिसक्दा पनि कोही जान पाएका छैनन् ।