१६ चैत्र २०८० शुक्रबार
कला

हेत्छाकुप्पाको चिनो

जीवन आरोही

आज

उसैगरी उभौली उडिरहेछ 

जीवन आरोही

कर्याङकुरुङको हुल

उत्तरतिर ।

 

छानामाथि नीलो आकाश बिछ्याएर

लस्कर बसेको छ

बादलको जन्ती  

र, गइरहेछन् सुस्तरी जीवनगीत सुसेल्दै

खोलाको अविरल यात्रा ।

 

ए नाना,

म उसैगरी बाँचेको छु आज पनि

जसरी तिम्रो यात्रा अघिल्तिर

बाँचेको छ ‘वनतरुल’ र ‘लिम्चुङ्बुङ’को बोट ।

उसैगरी हिँडिरहेको छु म

जसरी उँभो हिँडिरहेछन् समुद्रको बुँद बोकेर  

यो पुराताŒिवक हावा ।

हो म बाँचेकै छु अझै

जसरी यो सृष्टिमा अटूट बाँचेको छ  

हाम्रो आस्था र विश्वास ।

ए खोला,

ए पाखा,

ए देउराली... !  

त्यता कतै

खाडीको गुन्यू, खाडीको चोली  

र, खाडीकै पटुकी बाँधेर ‘तान’ बुन्दै गरेकी

प्राचीन चेलीहरू देख्यौ भने भनिदिनू

उसैगरी बाँचेको छ

वर्षौंपहिले तिमीले छाडेको घर

अगेनामा बल्दै गरेको भर्भराउँदो आगो,

आपा–आमाले पुज्दै गरेको तीनचुलो  

भनिदिनू, अगेनामा उसैगरी पाक्छन्

तरुल र सिस्नुका पातहरू

यो पनि भनिदिनु कि  

वर्षौंअघि छाडेर गएको घरको घुरीबाट

उसैगरी निस्कन्छ आगोको धँुवा ।

 

ए नाना,

तिमीले छाडेर गएको

यो घरमा उस्तै छ ममताको काख,

उसैगरी पुराना यादहरू बोकेर चल्छ बतास,

उसैगरी सबेरै आइपुग्छ आँगनीमा घाम,

साँझमा जुनताराहरू उदाउँछन् उसरी नै ।

वर्षात् बोकेर आइपुग्छ

छानामाथि बादल  

र, छाडेर जान्छ  

केही थोपा आँसु आपा–आमाको

तप्प–तप्प ।

 

थाहा छैन

कन्दरामा नदी पछ्याउँदै बेसी झर्यौ कि

बादलको पछि लागेर लेक चढ्यौ ?

त्यता कतै बिसौनीमा

भाले बासेको सुन्यौ भने

त्यो मेरो खबर हो भनेर सम्झनू ।

वा कतै अनकन्टार जंगलमा

बिनायोको धुन बजेको सुन्यौ भने

यही सम्झनु कि–

वर्षौंअघि छाडी जाने नानाहरूलाई

खोजिरहेको त्यो धुनको आवाज

मेरै हुनेछ ।

(नोट : किराती मिथक अनुसार धेरैपहिले एउटा घरमा भाइ हेत्छाकुप्पा र दुई दिदी तयामा, खियामाहरू थिए । खानेकुराको अभावमा भोकले भाइ सुतेपछि उठेनन् । भाइ मरेको ठानी दिदीहरूले भाइलाई छाडेर जान्छन् र अन्ततः बिहान अबेर भाइ ब्युँझन्छन् तब भाइ खोक्चिलिपा एक्लै हुन्छन् र पछि दुई दिदीहरूलाई खोज्न भालेलाई अह्राई पठाउँछन्, त्यसरी पनि नभेटेपछि भाइले बिनायोको धुन बजाउँदै वनपाखा चहार्छन् र कन्दमूल खाँदै जीवन गुजारा गर्छन् । किराती समुदायमा सबै भन्दा चर्चित ‘दुङ्दिमी’ मिथक हो यो ।)

 

प्रकाशित: १७ जेष्ठ २०७७ ०४:२४ शनिबार

खुशी 0 %
दुखी 0 %
अचम्मित 0 %
हास्यास्पद 0 %
क्रोधित 0 %
अर्को समाचार
Download Nagarik App
Download Nagarik App