काठमाडौँ- पछिल्लो समयमा नेपाली समाजमा सर्नेभन्दा नसर्ने रोगको जोखिम उच्च हुँदै गएको छ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनले सन् २००० मा गरेको सर्वेक्षणअनुसार सर्ने रोग ७० प्रतिशत र नसर्ने रोग ३० प्रतिशत रहेकामा अहिले नसर्ने रोग बढेर ६० प्रातिशतभन्दा माथि र सर्ने रोग घटेर ४० प्रतिशतभन्दा तल झरेको छ।
स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार अस्पतालका बहिरङ्ग सेवामा सेवा लिन पुगेका बिरामीमध्ये ८१ प्रतिशत नसर्ने रोगका बिरामी रहेका छन्। प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा स्रोत केन्द्रले आज यहाँ आयोजना गरेको कार्यक्रममा नसर्ने रोग रोकथाम गर्न विशेष कार्यक्रम सञ्चालन नगरिए भयावह हुन सक्ने जानकारी दिइयो ।
मुटु, मृगौला, क्यान्सर, मधुमेह, रक्तचाप तथा श्वासप्रश्वासजस्ता रोगी पछिल्लो समय बढिरहेका छन् । शहीद गंगालाल हृदय रोग केन्द्रको अध्ययनमा १८ वर्षमाथिका वयस्कमा उच्च रक्तचाप २३ प्रतिशत रहेको छ। अर्कोतर्फ कूल मृत्युको ५१ प्रतिशत कारण नै नसर्ने रोग बनिरहेको छ।
कुपोषण, मातृ तथा शिशुमृत्यु, सडक दुर्घटना तथा चोटपटकले हुने मृत्युको प्रतिशत ४९ मात्र छ । सर्ने तथा नसर्ने रोगबाट मृत्युका यी तथ्यांकले स्वास्थ्य सेवामा गम्भीर असर पार्नेसमेत विज्ञले जनाएका छन् ।
कार्यक्रममा स्रोत केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक शान्तलाल मुल्मीले नसर्ने रोगको उपचार महँगो र आजीवन औषधिसमेत सेवन गर्नुपर्ने भएकाले सामान्य आय भएका व्यक्तिको पहुँचभन्दा बाहिर हुनु चिन्ताको विषय बनेको बताए।
उनले भने, “विगतका स्वास्थ्य सेवाका सबै प्रयास सरुवा रोग नियन्त्रणमा थिए, अब नसर्ने रोग नियन्त्रण हुनु आवश्यक छ । यसका लागि नीति बनाई कूल बजेटको दश प्रतिशत विनियोजनसमेत गर्नुपर्छ ।”
विश्व स्वास्थ्य संगठनले दक्षिण पूर्वी एशिया क्षेत्रमा नसर्ने रोगविरुद्ध सामूहिकरुपमा लड्न रणनीतिसमेत तयार गरेको छ । स्वास्थ्य मन्त्रालयले समेत नसर्ने रोग नियन्त्रण गर्न नीति बनाई कार्यान्वयनसमेत गरिराखेको छ । रासस
प्रकाशित: २ आश्विन २०७४ ०८:४३ सोमबार