नेपालमा साउन १५ गते खिर खाने संस्कृति छ। यो चलन कृषिप्रधान समाजसँग सम्बन्धित छ। अघिल्लो महिनाहरूमा रोपाइँको कार्य समाप्त भएपछि साउन महिनामा किसानहरूले केही विश्राम लिन्छन् र वर्षा ऋतुमा सजिलै उपलब्ध दूध र चामल प्रयोग गरेर खिर पकाउँछन्। यसले शारीरिक उर्जामा वृद्धि गर्न र ताजगी प्राप्त गर्न मद्दत गर्छ। खिर एक पौष्टिक र स्वादिष्ट परिकार हो जसमा दूध, चामल, घ्यू, र काजु, नरिवल, बदाम जस्ता सुख्खा फलफूल मिसाइन्छ।
खिरमा पाइने पोषण तत्वहरूले शरीरलाई आवश्यक प्रोटिन, कार्बोहाइड्रेट, र भिटामिनहरूको पूर्ति गर्छ।
खिर खानुको फाइदा यसप्रकार छन्:
१) ऊर्जा वृद्धि: खिरमा कार्बोहाइड्रेटको मात्रा उच्च हुन्छ जसले शरीरलाई तात्कालिक ऊर्जा प्रदान गर्छ।
२) पोषण पूर्ति: दूध र सुख्खा फलफूलका कारण खिर प्रोटिन, क्याल्सियम, र भिटामिनहरूको राम्रो स्रोत हो।
३) पाचन सुधार: खिर सजिलै पच्ने खाद्य पदार्थ हो जसले पाचन प्रक्रियालाई सहज बनाउँछ।
४) मनोरञ्जन: खिरको स्वादिष्टता र मिठासले मानसिक तनाव घटाउँछ र उत्साहपूर्ण वातावरण बनाउँछ।यसरी, साउन १५ मा खिर खाने चलन परम्परागत र सांस्कृतिक रुपमा महत्वपूर्ण मानिन्छ र यसका स्वास्थ्य लाभहरू पनि प्रचुर मात्रामा छन्।
प्रकाशित: १५ श्रावण २०८१ १०:३० मंगलबार