नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले चालु आर्थिक वर्षमा भारतबाट गर्ने बिजुली आयातमा ५० प्रतिशत कमी आउने भएको छ । पछिल्लो समय स्वदेशमा उत्पादन भएको बिजुलीले आन्तरिक माग धान्न सक्ने भएसँगै प्राधिकरणले भारतीय बजारबाट बिजुलीको आयात क्रमशः घटाउँदै आइरहेको छ ।
नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले चालु आर्थिक वर्षमा भारतबाट करिब १२ अर्ब रुपैयाँभन्दा धेरै रकमको बिजुली आयात गर्न नपर्ने बताउँछन् । ‘अहिले पिक आवरमा बाहेक अन्य समयमा भारतबाट बिजुली आयात गरिँदैन । त्यसैले बर्खा सुरु भएसँगै बिजुली छेलोखेलो पुग्छ । त्यसैले, बिजुली आयात घट्दै आइरहेको छ,’ उनले भने, ‘बिजुली माग घटेसँगै बिजुली आयात घटाउँदै आएका छौं ।’ नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले भारतको विभिन्न ११ वटा प्रसारण लाइनबाट बिजुली आयात गरिरहेको छ ।
प्राधिकरणले गत आर्थिक वर्षमा भारत र निजी क्षेत्रका जलविद्युत् आयोजनाका प्रवद्र्धकबाट ३८ अर्ब रुपैयाँको बिजुली खरिद गरेको थियो । ३८ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँमध्ये करिब २२ अर्बको भारत र निजी क्षेत्रका जलविद्युत् आयोजना प्रवद्र्धक कम्पनीबाट खरिद गरेको थियो । प्राधिकरणले चालु आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म ३९ अर्ब १९ करोड रुपैयाँ बराबरको बिजुली खरिद गर्ने प्रक्षेपण गरेको छ ।
प्रबन्ध निर्देशक घिसिङले अहिले १२ अर्ब भारतीय बजारबाहेक अन्य स्वदेशी जलविद्युत् प्रवद्र्धक कम्पनीबाट खरिद हुने बताए । प्राधिकरणले पिक आवरमा भारतबाट करिब एक सय मेगावाट बिजुली आयात गरिरहेको छ । प्राधिकरणका अनुसार रातको समयमा बिजुली खेर गइरहेको छ ।
प्रबन्ध निर्देशक घिसिङले बिजुली आयात क्रमशः घटिरहेको बताए । ‘हामी बिजुलीमा विस्तारै आत्मनिर्भर हुँदैछौं, त्यसैले आयात घटिरहेको छ,’ घिसिङले भने, ‘माग घटेसँगै भारतबाट आयात हुने विद्युत्को परिणाम पनि घटेको छ ।’
कोरोना भाइरस संक्रमणको कारणले उद्योग कलकारखाना ठप्पजस्तै रहेकोले बिजुलीको माग क्रमशः घटेको छ । यसअघि प्राधिकरणले११ वटा भारतीय अन्तरदेशीय प्रसारण लाइनबाट चार सय ५० मेगावाटसम्म बिजुली आयात गथ्र्याे ।
प्राधिकरणका अनुसार लकडाउन नहुँदासम्म दैनिक पिक आवरमा एक हजार दुई सय मेगावाट माग थियो । अहिले बिजुलीको माग घटेर अघिल्लो मंगलबार नौ सयदेखि एक हजार मेगावाटमा सीमित भएको प्राधिकरणले जनायो । अहिले दैनिक २० हजार मेगावाट आवर बिजुली माग छ ।
सरकारले गत आर्थिक वर्षको तुलनामा विद्युत् उत्पादन ८.३ प्रतिशतले बढेको जनाएको छ । हाल कुल जडित क्षमता १३ सय ५५ मेगावाट छ । नेपाल विद्युत् प्राधिकरण मातहत ६ सय ३५ मेगावाट र निजी क्षेत्रबाट ६ सय ६१ मेगावाट बिजुली राष्ट्रिय ग्रिडमा जडान भएको छ ।
चालु आवको आठ महिनामा प्राधिकरण र निजी क्षेत्रबाट एक सय ९२.९ मेगावाट बिजुली उत्पादन भएको छ । चालु आर्थिक वर्षमा भारतबाट बिजुली आयात स्वात्तै घटेको छ । गत आर्थिक वर्षमा २८ सय १३ गिगावाट आवर बिजुली आयात भएकोमा चालु आवको फागुनसम्म १४ सय ६८ गिगावाट आवर आयात भएको आर्थिक सर्वेक्षणमा उल्लेख छ ।
आर्थिक वर्ष बिजुली आयात
०७१/७२ ९ अर्ब ६६ करोड
०७२/७३ १३ अर्ब १२ करोड
०७३/७४ १६ अर्ब ५८ करोड
०७४/७५ १४ अर्ब ६७ करोड
०७५/७६ २१ अर्ब ३१ करोड
०७६/७७ १२ अर्ब (अनुमानित प्रक्षेपण)
स्रोत : नेपाल विद्युत् प्राधिकरण
प्रकाशित: २५ जेष्ठ २०७७ ०१:१५ आइतबार