१. नेपाललाई चिनाउने : हामी यति धनी हुँदा हुँदै पनि हाम्रा यहाँका अतुलनीय विशेषता र मनोरमबारे विश्वलाई थाहा छैन। थोरैलाई मात्र थाहा छ । सगरमाथा त चीनमा होइन? भन्ने प्रश्न विदेशमा रहेका साथीभाइले बेलाबेलामा भोग्ने गरेका छन्। इन्टरनेटमा नेपालको बारेमा लेखेर यहाँका विविधता र विशेषताका बारेमा सूचना प्रवाह गरेरे हामी हाम्रोबारे विश्वलाई थाहा दिन सक्छौं जसले गर्दा पर्यटन उद्योग बढ्न सक्छ। पर्यटन हाम्रो जस्तो देशको लागि सबैभन्दा गज्जबको उद्योग हो।
लेखकले मात्र होइन, अन्य क्षमता र प्रतिभा भएकाले पनि ब्लग गर्न सक्छन्, अडियो, भिडियो, तस्बिर जे राखेर ब्लग गर्दा पनि हुन्छ ।
३. सरकारी निकायले ट्वीट गर्ने : सार्वजनिक चासोका विषयमा सरकारले जनतालाई सही सूचना दिनुपर्छ। प्रजातन्त्रमा पारदर्शीता हुन्छ। संचार माध्यमलाई नियमित वक्तव्य पठाइरहने सेना, प्रहरी,मन्त्रालय, आदिले ट्वीटर प्रयोग गर्नु पर्छ । ट्वीटर छिटो छरितो मात्र होइन प्रभावकारी पनि हुन् सक्छ । ट्वीटरमा सर्वसाधारणले पहिलो च्यानलबाटै सूचना पाउने भएकाले रेडियो टेलिभिजनका अस्पष्ट र अपुष्ट खबर सुनेर जनता विचलित हुनु पर्दैन । यति मात्र होइन परम्परागत फ्याक्सको प्रयोग कम गर्न सके वातावरणलाई पनि सहयोग पुग्छ । ट्वीटरको प्रयोगले सरकारी निकायका प्रवक्ताहरु सरोकारवालाहरुको पटक पटक फोन उठाउनु पर्ने हैरानीबाट पनि मुक्त हुनेछन् । यसले समय पनि जोगाउँछ । बेलायतमा हालै सरकारी कर्मचारीलाई ट्वीट गर्न निर्देशन दिइएको थियो । नेपालमा संविधान निर्माणका बेला भएकाले सभासद्हरुले पनि ट्वीटर प्रयोग गर्नु पर्छ । संविधानमा समावेश हुने मुद्धाहरुका बारेमा इन्टरनेटमै ब्यापक बहस र छलफल चलाउन सकिन्छ ।४. गुड गभर्नेन्स = इ गभर्नेन्स : म त्यो दिन निकै खुसि हुनेछु, जुन दिन मैले मेरो मोटरसाइकलको कर इन्टरनेटमार्फत मेरो खाताबाट सोझै सरकारलाई तिर्न सक्नेछु । घन्टौं लाइनमा बस्नु पर्ने र दलालसँग मोलमलाइ गर्नु पर्ने झन्झटबाट मुक्ति पाउने छु । इन्टरनेटबाटै फारम भरेर हामीले जन्मदर्ता, बसाइ सराइ, विवाह दर्ता गर्न सकौं । मध्यमवर्गीय शहरीया जनसंख्या निकै ब्यस्त हुँदैछ । यो समूहले अनावश्यक झन्झटमा खर्च गर्ने समय जोगाउन सकियो भने अन्य उत्पादनशील काम गर्न सकिन्छ । बेलायतमा माइ सोसाइटी भनिने एउटा संस्था छ । यसले लोकतन्त्रलाई सहयोग गर्ने थुप्रै साइटहरु संचालन गर्छ । माइसोसाइटीको वेबसाइट मार्फत २ लाख जनताले आफ्ना सांसदहरुलाई पत्र लेखीसकेका छन् । जनताको गुनासाका आधारमा १९ हजार समस्याहरु समाधान गरिएको छ । सरकारलाई दबाब दिन यसै साइटमार्फत १ करोड भन्दा बढि हस्ताक्षर संकलन भएको छ । यहाँ पनि यस्तै प्रभावकारी ढंगले नीति निर्मातालाई दबाब दिन सकिन्छ । प्रधानमन्त्रीको कार्यालय र सबै मन्त्रालयहरुले आफ्ना वेबसाइट नियमित अपडेट गर्नु पर्यो । यस्ता वेबसाइटबाटै विभिन्न मुद्धामा जनताका राय सुझाव पनि लिन सकिन्छ ।
५. गाउँ गाउँमा इन्टरनेट : इन्टरनेट विलासिता होइन, आवश्यकता हो । इन्टरनेटमा बहुसंख्यक जनताको पहुँच पुर्याउन अभियान थाल्नु पर्यो । यसको सुरुवात नगर क्षेत्रका विद्यालयहरुबाट गर्न सकिन्छ । सार्वजनिक पुस्तकालयहरुमा पनि निशुल्क अथवा सस्तोमा इन्टरनेट चलाउने व्यवस्था हुनु पर्यो । गाउँमा शिक्षक नभएका विद्यालयमा इन्टरनेट पुर्याउन सकियो भने सेन्ट जेभियर्समा पढाउने शिक्षकले जाजरकोटको दुर्गम विद्यालयमा भिडियो कन्फरेन्सबाट पढाउन सक्छ । स्थानीय उत्पादनलाई सोझै बिक्री गर्न सकिन्छ ।
र अन्त्यमा, इन्टरनेटको प्रयोग बढ्दा प्रविधि क्षेत्रमा रोजगारी बढ्छ । नयाँ रोजगारी सिर्जना हुन्छ । नेपाली सफ्टवेयर उद्योगलाई प्रोत्साहन मिल्छ । ठूला विदेशी लगानी भित्रिन सक्छन् । के था, गुगल र माइक्रोसफ्टका क्षेत्रीय कार्यालय खुल्न पनि सक्छन् । तर सबैभन्दा पहिले इन्टरनेटको प्रयोग नै बढाउनु जरुरी छ । एशियाका अन्य मुलुकको अवस्था हेर्दा जुन मुलुकमा इन्टरनेट प्रयोगकर्ता बढ्दैछन्, ती मुलुकमा आर्थिक वृद्धि दर पनि तीव्र रहेको छ ।
इन्टरनेट एउटा यस्तो भर्चुअल दुनियाँ हो जसले अर्थतन्त्रलाई बलियो रुपमा सघाउन सक्छ । यहाँ लगानी र ठूला कुराको भन्दा पनि मोबिलाइजेशन जरुरी छ । एउटा संस्कार जरुरी छ ।
प्रकाशित: २९ श्रावण २०६६ ०४:०४ बिहीबार